1-5- سوالات تحقیق.. 4
1-6- روش تحقیق.. 4
1-7- قلمرو تحقیق.. 6
1-7-1- قلمرو موضوعی.. 6
1-7-2- قلمرو زمانی.. 6
1-7-3- قلمرو مکانی.. 6
1-8- واژه ها و اصطلاحات كليدي( نظري و عملياتي ) 6
2-1- مقدمه. 10
2-2- ساختار سرمایه و اهمیت آن. 10
2-2-1- تامین منابع. 11
2-2-2- مدیریت سود و ساختار سرمایه. 12
2-2-3- اندازه شرکت و ساختار سرمایه. 12
2-2-4- سودآوری و ساختار سرمایه. 12
2-2-5- عوامل موثر بر ساختار سرمایه. 13
2-2-6- نظریه های ساختار سرمایه. 15
2-2-6-1- نظریه های مرتبط با گزینش بین بدهی و سهام نظریه سنتی.. 15
2-2-6-2- نظریه موازنه ایستا 16
2-2-6-3- نظريه نمايندگي و ساختار سرمايه. 19
2-2-6-4- زمان بندي بازار سرمايه و ساختار سرمايه. 22
2-2-7- نظريه هاي مرتبط با گزينش بين بدهي هاي عمومي و خصوصي.. 23
2-2-7-2- نظریه هزينه هاي نمايندگي.. 24
2-2-7-3- هزينه سرمايه در بانک ها 25
2-2-8- ساختار تأمين مالي در اقتصاد: رتبه بندي هزينه درآمد. 26
2-2-9- تامین مالی داخلی و خارجی.. 27
2-2-10- تامين منابع مالي از خارج از سازمان. 27
2-2- 11- عوامل تعيين کننده ساختار تامين مالي.. 29
2-2-12- اصل تطابق در تامين مالي.. 29
2-2-13- تامين مالي و الگوي بازار کامل.. 30
2-2-14- تامين مالي در شرايط انحراف از الگوي بازار کامل.. 30
2-2-15- اهداف تامين منابع از خارج سازمان. 30
2-2-16- مزايا و معايب تامين منابع از بيرون(گروه مترجمان ميثاق،1385) 32
2-2-16-1- مزايا 32
2-2-16-2- مشکلات... 32
2-2-17- روش هاي تامين مالي.. 33
2-2-17-2- تامين مالي ميان مدت و بلند مدت... 33
2-2-18- منابع تأمين مالي بانک ها در ايران. 34
2-2-19- انواع روش هاي تامين مالي شرکت ها 38
2-2-19-1- منابع تامين مالي از طريق بدهي(استقراض) 40
2-2-19-2- بانک هاي تجاري.. 40
2-2-19-3- وام هاي کوتاه مدت... 41
2-2-19-4- وام هاي ميان‌مدت و بلند‌مدت... 41
2-2-19-5- خط هاي اعتباري و اعتبارات اسنادي.. 41
2-2-19-6- وام دهندگان به پشتوانه دارايي(وام رهني) 42
2-2-19-7- اعتبار تجاري.. 42
2-2-19-8-عرضه کنندگان تجهيزات... 42
2-2-19-9- شرکت هاي تامين مالي تجاري.. 43
2-2-19-10- مؤسسات وام و پس‌‌انداز(S & SL) 43
2-2-19-11- کارگزاری ها 43
2-2-19-12- شرکت هاي بيمه. 43
2-2-19-13- اتحاديه هاي اعتباري.. 44
2-2-19-14- اوراق قرضه. 44
2-2-19-15- عرضه هاي خصوصي.. 45
2-2-19-16- کمک هاي دولتي.. 45
2-2-20- روش های تامین منابع مالی بین المللی.. 47
2-2-21- تكنيك هاي تأمين مالي اسلامي.. 48
2-2-22- اصول تأمين مالي اسلامي.. 48
2-2-23- نوآوري ها در تأمين مالي اسلامي.. 49
2-2-24- حسابداری بهای تمام شده تامین مالی.. 50
2-3- پیشینه تحقیق.. 51
2-3-1- پیشینه تحقیق داخلی.. 51
2-3-2- پیشینه تحقیق خارجی.. 54
3-1- مقدمه. 57
3-2- روش پژوهش... 57
3-3- الگوریتم اجرای تحقیق.. 57
3-4- مدل اجرايي پژوهش... 60
3-5- جامعه آماري.. 61
3-6- روش و حجم نمونه گيري.. 61
3-7- ابزار گردآوري داده ها 61
3-8- روايي(اعتبار) ابزار گردآوري اطلاعات... 62
3-9- پايايي(قابليت اعتماد) ابزار گردآوري داده ها 62
4-1- مقدمه. 64
4-2- آمار توصیفی.. 64
4-2-1- توصیف وضعیت جنسیت در نمونه آماری.. 64
4-2-2- توصیف وضعیت تحصیلات در نمونه آماری.. 65
4-2-3- توصیف وضعیت سن در نمونه آماری.. 66
4-3- دلفی فازی.. 67
4-4- بخش رتبه بندی مولفه ها با تاپسیس و سلسله مراتبی.. 79
4-4-1- تحلیل تاپسیس و سلسله مراتبی.. 79
4-4-2- تعیین وزن معیارها 79
4-5- اولويت بندي بخش هاي مختلف جامعه آماري با استفاده از تکنيک TOPSIS. 80
4-5-1- مرحله اول: تشکيل ماتريس تصميم. 80
4-5-2- مرحله دوم: بی مقیاس سازی ماتریس تصمیم. 81
4-5-3- مرحله سوم: ضرب احتمال(وزن ها) در ماتريس نرم شده 82
4-5-4- مرحله چهارم: تعيين راه حل ايده ال وضد ایده آل. 83
4-5-5- مرحله پنجم: به دست آوردن اندازه فاصله ها 84
4-5-6- فاصله از نقطه ایده آل وضد ایده آل. 85
4-5-7- شاخص شباهت... 86
5-1- مقدمه. 90
5-2- تحليل نتايج بخش توصيفي.. 90
5-3- نتایج شناسایی معیارها و روش های تامین مالی.. 91
5-4- نتايج رتبه بندي روش های تامین مالی.. 91
5-4-1- نتايج تعيين وزن معيارها 91
5-4-2- نتايج اولويت بندي با روش تاپسيس... 91
5-5- محدوديت هاي تحقيق.. 92
5-6- پیشنهادات... 92
5-6-1- پيشنهادات بر اساس يافته هاي تحقيق.. 92
5-6-2- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 93
منابع. 94
پیوست پرسشنامه. 98
پیوست نرم افزاری 106
فهرست جداول :
(جدول2-1) مروري بر ابزار تأمين مالي اسلامي در مقايسه با ابزار تأمين مالي سنتي.. 49
(جدول 4-1) توصیف جنسیت... 64
(جدول 4-2) بررسی وضعیت تحصیلات... 65
(جدول 4-3) بررسی وضعیت سن در نمونه تحقیق.. 66
(جدول 4-4) اعداد فازی مثلثی متغیر های کلامی.. 68
(جدول 4-5) فراوانی پاسخ خبرگان. 69
(جدول 4-6) محاسبه میانگین دیدگاه خبرگان حاصل از نظر سنجی نخست... 71
(جدول 4-7) نتایج توصیفی پرسشنامه دوم. 73
(جدول 4-8) محاسبه میانگین پاسخ خبرگان. 74
(جدول 4-9) اختلاف میانگین فازی زدایی شده 75
(جدول 4-10) نتایج توصیفی پرسشنامه دوم. 77
(جدول 4-11) محاسبه میانگین پاسخ خبرگان. 77
(جدول 4-12) اختلاف میانگین فازی زدایی شده 78
(جدول 4-13) ماتریس نظرات افراد در مورد معیار های مورد بررسی.. 79
(جدول 4-14) شماره ماتريس تصميم. 81
(جدول 4-15) ماتريس بي مقياس شده 81
(جدول 4-16) ضرب احتمال(وزن‌ها) در ماتريس تصميم. 83
(جدول 4-17) راه حل ایده ال وضد ایده آل. 84
(جدول 4-18) اندازه فاصله ها از ایده آل. 85
(جدول 4-19) اندازه فاصله ها از ضد ایده آل. 86
(جدول 4-20) شاخص شباهت... 87
چکیده :
یکی از راه های کسب سود بیشتر در شرکت های مختلف انتخاب روش مناسب تامین مالی می باشد. نگرش به بازارهای مالی سبب شده است که برخی آن را تنها، برد و باخت های برآمده از نوسان های قیمت دارایی های مالی بدانند. در حالی که تاثیر ساختار مالی بر ساختار اقتصادی آن چنان مهم است که امروزه معتقدند بدون داشتن یک بخش مالی کارا نمی توان به رشد اقتصادی دست یافت. هدف اصلی این تحقیق رتبه بندی معیارهای انتخاب روش های تامین مالی و انتخاب برترین روش تامین مالی می باشد. در ابتدا در این تحقیق از روش دلفی فازی به منظور شناسایی عوامل و معیارهای تامین استفاده شده است. نتایج این بخش نشان داد که مشخص گردید که عوامل، کارایی، هزینه، پایداری، عملیاتی بودن، عدالت و شفافیت از مهم ترین معیارهای انتخاب روش تامین مالی بوده است و هم چنین تشکیل شرکت های تعاونی، دریافت تسهیلات، انتشار اوراق مشارکت، ایجاد شرکت های سرمایه گذار، حضور در بازار بورس، ایجاد طرح به صورت سهامدار، و در نهایت جذب سرمایه خارجی به عنوان روش های تامین مالی شناسایی شده است. به همین منظور در این تحقیق از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده می شود. حجم نمونه این تحقیق 30 نفر از خبرگان حوزه تامین مالی فروشگاه زنجیره ای می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که از میان عوامل، کارایی با وزن(0.351)، هزینه با وزن(0.230)، پایداری با وزن(0.140)، عملیاتی بودن با وزن(0.136)، عدالت با وزن(0.079) و شفافیت با وزن(0.064) به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را در تحلیل سلسله مراتبی به خود اختصاص داده اند. هم چنین از میان روش های تامین مالی تشکیل شرکت های تعاونی(0.93)، دریافت تسهیلات با وزن(0.87)، انتشار اوراق مشارکت با وزن(0.72)، ایجاد شرکت های سرمایه گذار(0.60)، حضور در بازار بورس(0.33)، ایجاد طرح به صورت سهام دار(0.22)، و در نهایت جذب سرمایه خارجی(0.00001) به ترتیب بالاترین و پایین ترین اولویت را در بین روش های تامین مالی داشته اند.
کلید واژه
تامین مالی، فروشگاه زنجیره ای، تحلیل سلسله مراتبی
مقدمه :
شرکت ها براي اجراي پروژه هاي سرمایه گذاري سودآور در دسترس، تسویه بدهی هاي موعد رسیده، افزایش سرمایه در گردش و پرداخت سود به سهامداران به منابع مالی متعددي دسترسی دارند. این منابع، وجوه نقد حاصل از فعالیت هاي عملیاتی و فروش دارایی ها(به عنوان منابع درون سازمانی تأمین مالی)، استقراض وام بانکی، انتشار اوراق مشارکت و انتشار سهام جدید(به عنوان منابع برون سازمانی تأمین مالی) را شامل می شوند. توانایی شرکت ها در تعیین منابع مالی مناسب و تصمیم گیري صحیح در این خصوص از عوامل اصلی موفقیت شرکت به شمار می رود. مهم ترین هدفی که مدیریت در زمان انتخاب روش تأمین مالی باید توجه کند، مختلف تأمین مالی و آثار آن بر روي بازده و ریسک شرکت منابعی را انتخاب کند که باعث به حداقل رساندن هزینه هاي تأمین مالی گردد. ترکیب مناسب منابع تأمین مالی با خصوصیاتی هم چون هزینه سرمایه اندك و نرخ بازده بیشتر همراه است.
1-2- بیان مسأله
اقتصاد ایران با دو معضل عمده فقر و بیکاری مواجه است و تلاش‌های دولت به تنهایی تاکنون نتوانسته است موثر واقع شود. بدین ترتیب، ضمن آن که باید بیکاری را از بین برد، در آینده هم نباید اجازه داد که بیکاری به وجود آید. فراهم نمودن منابع مالی چه برای نیازهای روزمره و رفع گرفتاری های روزانه خانوار و چه برای سرمایه گذاری و افزایش تولید از ضرورت های بسیار مهم است. نکته اصلی در این جا آن است که تامین این نیازها با شرایط آسان و در سریع ترین زمان امکان پذیر نیست. در چنین شرایطی، لازم است که از روش های تامین مالی خرد استفاده شود تا مشکلات فوق الذکر در سریع ترین زمان حل شوند(مهاجرانی,1382). تاثیر مخارج دولتی و منابع تامین مالی آن بر تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی یکی از موضوعات مهم در مباحث و تجزیه و تحلیل های اقتصادی است(قطمیری و همکاران(1385). این در حالی‌است که تامین مالی و روش های آن یکی از مهم ترین چالش های مطرح شده در بخش تامین منابع مراکز دولتی و خصوصی در ایران مطرح بوده است و روش های مختلف تامین مالی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور و بخصوص شرکت های زنجیره ای از سوالاتی است که همواره در این زمینه مطرح بوده است. به طور کلی هدف اصلی شرکت ها و موسسات انتفاعی کسب سود بیشتر و به دنبال آن افزایش ثروت سهامداران و قیمت سهام موسسه می باشد. یکی از راه های کسب سود بیشتر انتخاب روش مناسب تامین می باشد(تقوی و زمانیان،1388). نگرش به بازارهای مالی سبب شده است که برخی آن را تنها، برد و باخت های برآمده از نوسان های قیمت دارایی های مالی بدانند. در حالی که تاثیر ساختار مالی بر ساختار اقتصادی آن چنان مهم است که امروزه معتقدند بدون داشتن یک بخش مالی کارا نمی توان به رشد اقتصادی دست یافت(رضا،1384). شرکت ها هنگام نیاز به منابع مالی جدید می توانند یا از طریق استقراض وجوه مورد نظر را به دست آورند و یا این که با واگذاری قسمتی از مالکیت شرکت به وجوه مورد نیاز دست یابند. در این میان لزوم در نظر گرفتن هزینه منابع مختلف تامین مالی و آثاری را که هر کدام از این منابع بر بازده و ریسک عملیاتی می گذارند همواره مورد توجه بوده است(تقوی و زمانیان،1388). شرکت ها در تصمیمات تامین مالی، با دو منبع تامین مالی داخلی و تامین مالی خارجی رو به رو هستند. منابع مالی داخلی، شامل جریان های وجوه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی، فروش دارایی ها و سود انباشته و منابع خارجی در بر گیرنده ی وجوه تحصیل شده از طریق بازار مالی مانند، انتشار اوراق مشارکت، صدور سهام جدید و دریافت تسهیلات مالی از بانک هستند(کردستانی و نجفی عمران،1389). به منظور بررسی روش های تامین مالی در فروشگاه های زنجیره ای نخست می بایست معیارهای مناسب مورد ارزیابی قرار گیرند تا نقاط ضعف و قدرت آن مشخص گردد. جهت این کار در ابتدا عوامل درون سازمانی موثر بر جذب منابع را مشخص خواهیم نمود سپس با مشخص نمودن شاخص های جهت متمایز ساختن هر یک از این عوامل از یکدیگر و اولویت بندی آن ها اقدام خواهیم نمود که برای این کار از نظر کارشناسان و خبرگان صاحب نظر در زمینه تامین مالی در فروشگاه ها استفاده خواهد شد. روش مورد استفاده در این تحقیق فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) می باشد. در این تحقیق تلاش می گردد تا با استفاده تلفیقی از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و TOPSIS به بررسی دقیق تر روش های تامین مالی از طریق بخش خصوصی جهت تامین مالی در فروشگاه ها بپردازیم.
1-3- ضرورت تحقیق
فروشگاه های زنجیره ای به عنوان سازمان های خدماتي نقش تعيين کننده اي در گردش پول و ثروت جامعه به عهده داشته و از اين رو از جايگاه ويژه اي در اقتصاد هر کشور برخوردارند. در اين راستا فعاليت مطلوب و موثر این فروشگاه ها مي‌تواند در رشد بخش هاي مختلف اقتصادي و افزايش سطح کمي و کيفي توليدات اثرات مهمي بر جاي گذارد. در سازمان ها و نظام های مالی هر کشور، تجزيه و تحليل این جوامع با مقاصد گوناگوني مانند ارزشيابي سهام، سودآوري، ارزيابي عملکرد، کارايي و ... صورت مي گيرد، ضمن آن که تجربه وقوع بحران مالي اخير و اثرات مخرب ناشي از انتقال بحران از بخش پولي به بخش واقعي اقتصاد، لزوم توجه هر چه بيشتربه مقوله مديريت منابع مالي و سرمايه اي در فعاليت هاي موسسات مالی آشکار ساخته است. منبع اوليه موسسات مالي از جمله فروشگاه ها آورده هايي است که توسط مشتريان خصوصي، دولتي و شرکتي در اين فروشگاه ها با انواع مختلف به مقاصد مختلف قرار مي گيرند. با توجه به اين مورد مي توان اهميت منابع مالي را براي فروشگاه ها بيان نمود. از طرفي زماني سازمان ها و موسسات مالي مي توانند به اهداف خود نايل آيند که توان جذب اين منابع را داشته باشند. امروز در کلیه سازمان های کشورمان که با پول سروکار دارند، با انواع چالش هاي مختلفي رو به رو مي باشيم. چالش هایی از جمله تحریم منابع و مواد مصرفی. با این وجود به نظر می رسد که در این شرایط یکی از روش هایی که می تواند به بهبود ساختار مالی فروشگاه ها کمک ویژه ای کند، بررسی روش های تأمین مالی به منظور انتخاب بهترین روش می باشد. مطالب فوق ضرورت تحقیق را تأیید می کند.
و...