مقدمه
رهبری عبارت است از توانایی در اعمال نفوذ بر گروه و سوق دادن آن به هدف های مورد نظر. منبع این قدرت یا اعمال نفوذ جنبه رسمی دارد، همانند تکیه زدن بر مسند مدیریت، در یک سازمان. از آنجا که مقام مدیریت جنبه رسمی دارد و اختیارت به صورت رسمی به وی داده می شود، امکان دارد یک نفر در نتیجه گرفتن یک پست، در یک سازمان نقش رهبری بپذیرد.
سرپرست کسی است که امور گروهی از افراد و اداره یک واحد سازمانی را به عهده دارد. طبعا"رئیس"هم یک سرپرست است، زیرا کارهای سازمان را توسط افراد انجام می دهد. اداره کنندگان، مدیران و روسا همه سرپرستند کارفرما نیز به نوعی سرپرست است. زیرا اداره ی گروهی از کارگران وکارمندان را در خط مقدم کار و تولید به عهده دارد. اما رئیس کلمه ای است که بیشتر در سازان های دولتی به کار می رود و مربوط به اداره واحد قسمت یا بخشی از سازمان های عمومی است.
واژه های (سرپرستی - مديریت – رهبری) در محاورات روزمره بسیار زیاد به کار میروند، اما آنچه که در این خصوص برای بسیاری از افراد ناشناخته است، تفاوتها؛ انواع؛ وظایف و نقشهای هریک از دارندگان این عناوین یعنی: (سرپرست - مدير – رهبر) است.
تعریف سرپرستی:
علم و هنر هدایت و رهبری، نظارت وکنترل بر زیردستان را سرپرستی گویند.
تعریف سرپرست:
سرپرست فردی است که از طریق برقراری ارتباط، فعالیت های سازمان رابه وسیله زیردستان(نیروی خط مقدم کار و تولید)به انجام میرساند. به عبارت دیگر، سرپرستان مدیرانی هستند که بطور مستقیم مسئولیت هدایت کار و فعالیت کارکنان و زیردستان بلافصل را بر عهده دارند بنابراین:
سرپرست کیست؟
بنا بر تعريف، سرپرست به كسي اطلاق مي‌گردد كه ديگران را هدايت و اداره مي‌كند و در سازمان برخلاف ساير رده‌هاي مديريتي افراد غيرمدير را اداره مي‌كند. در فرهنگ آمريكايي از سرپرست به عنوان پيشرو نام برده مي‌شود و در متون فارسي سرپرست مترادف، با سرور، بزرگ و رئيس مي‌باشد و سرپرست به معناي مواظبت، رياست و سروري است.
هدایت و رهبری سازمانی مهمترین نکته در رهبری نفوذ و اثر گذاری است. اصولا قدرت عبارت است از توانایی اعمال نفوذ بر دیگران و نفوذ عبارت از اعمالی است که مستقیم یا غیر مستقیم باعث تغییر در رفتار یا نظرات دیگران می شود. رهبری با نفوذ بر دیگران تحقق می یابد و نفوذ نیز از قدرت سر چشمه می گیرد.
فرایندی که مدیریت می کوشد با ایجاد انگیزه و ارتباطی موثر انجام سایر وظایف خود را در تحقق اهداف سازمانی تسهیل و کارکنان را از روی میل و علاقه به انجام وظایفشان ترغیب کند. بنابراین رهبری جزئی از مدیریت است و این وظیفه مانند برنامه ریزی، سازماندهی و کنترل نیز از وظایف مدیر است.
طبقه بندی منابع قدرت:
قدرت فردی:1-قدرت مرجعیت 2-قدرت تخصصی
قدرت سازمانی :1-قدرت قانونی 2-قدرت پاداش و تنبیه
نظریه های هدایت و رهبری:
1-نظریه های خصوصیات فردی رهبری
2- نظریه های رفتار رهبری
3- نظریه های موقعیتی و اقتضایی
-نظریه های خصوصیات فردی رهبری:
براساس این نظریه رهبران ابر مردانی هستند که به علت ویژگی هایی که موهبت الهی اند شایسته رهبری شده اند.
یکی از نویسندگان چها ر خصوصیت عمده را بیان کرده است:
1-هوش 2-بلوغ اجتماعی و وسعت دید:از جهت عاطفی با ثبات و دارای اعتما به نفس هستند.
3-انگیزه های توفیق طلبی و نیل به هدف 4-انسان گرایی
نویسنده ای دیگر شش خصوصیت را بیان کرده :
1-خصوصیات ظاهری و فیزیکی 2-زمینه های فرهنگی مانند تحصیلات و تجربیات 3-هوش 4-شخصیت برو گرا 5-خصوصیات شغلی مانند تلاش و پشتکار و ابداع و ابتکار 6-خصوصیات اجتماعی مانند مراتبات اجتماعی و سیاسی
لازم به ذکر است که فقط هوش و ذکاوت به اثبات رسیده و در مورد سایر خصوصیات اتفاق نظری نیست.
نظریه های رفتار رهبری:
در این نظریات به جای توجه به خصوصیات فردی در پی روش ها و شیوه های رهبری هستیم.
1-بر اساس یک طبقه بندی رفتار رهبران به دو نوع انسان گرا و سازمان گرا تقسیم می شود. رهبران انسان گرا توجه
فهرست مطالب تحقیق مفهوم هدایت و رهبری در مدیریت سازمانی:
مقدمه. 13
تعریف سرپرستی: 14
سرپرست کیست... 14
هدایت و رهبری سازمانی... 15
طبقه‌بندی منابع قدرت.. 19
نظریه‌های هدایت و رهبری.. 19
تعریف... 19
رهبری در یک سازمان، نقشی است که وظیفه آن عبارت است از 19
سبک‌های رهبری.. 20
سبک‌های مبتنی بر استفاده از اقتدار 20
سیستم‌های مدیریت لیکرت.. 20
شبکه مدیریت... 20
. 21
نقش رهبران در مجموعه های انسانی اعم از گروه، سازمان، ملت و جامعه جهانی. 21
ظهور رهبری در گروهها، 21
سازمان موفق مشخصه مهمی دارد که آن را از سازمانهای ناموفق متمایز می سازد: 21
ج ) هدایت و رهبری سازمانی: 23
۱- نتیجه گیریهای زیر از سوی بیش از ۱۵ بررسی بطور کلی مورد تایید قرار گرفته اند: 29
الف - یک فرد عادی که به مقام رهبری می رسد نسبت به عضو عادی دیگری از گروه خود در 29
جنبه های زیر برتری دارد: ۱) هوش ۲) دانشوری ۳) اطمینان به اجرای مسئولیتها ۴) فعالیت..
ومشارکت اجتماعی ۵) پایگاه اجتماعی اقتصادی.. 29
ب - صفات، ویژگیها و مهارتهای مورد نیاز یک رهبر تا حد زیادی از طریق مقتضیات محیطی که او 29
می بایست رهبریت آنرا بر عهده گیرد، تعیین می‌شود. 29
۲- نتیجه گیریهای زیر از سوی بیش از ۱۰ بررسی بطور کلی مورد تایید قرار گرفته اند: 29
الف - یک فرد عادی که به مقام رهبری می رسد، نسبت به عضو دیگری از گروه خود در جنبه های.. 29
زیر برتری دارد: 29
۱) مردم داری ۲) ابتکار ۳) پایداری ۴) خبرگی ۵) اعتماد به نفس ۶) آگاهی و بینش... 29
نسبت به موقعیتها ۷) حس همکاری ۸) محبوبیت ۹) انطباق پذیری ۱۰) فصاحت درکلام. 29
فعاليتهاي مديريتي سرپرستي: 35
انواع سرپرستی... 37
نکته: 38
مشکلات اساسی سرپرستان.. 38
مهم ترین دلایل شکست سرپرست ها از این قرار است: 39
نقش سرپرست در پیگیری و حل مشکلات.. 39
وظایف هشت گانه سرپرستی... 39
مهارت های سه گانه مدیران.. 40
تعریف لغوی مدیریت... 40
تعریف مدیریت... 40
سطوح تصميم گيري.. 41
مدیریت؛ علم و هنر. 42
انواع مدیریت... 42
مدیر کیست؟. 43
تعریف مدیر: 43
آموزش مدیریت... 44
مدیر موفق و مدیر اثربخش.... 44
منابع قدرت ناشی از مقام و منصب: 44منابع قدرت ناشی از توان شخصی : 44
ارزش و اهمیت مدیریت و سرپرستی... 44
نقشهای مدیر و سر پرست... 46
وظایف مدیر. 47
خصوصيات فردي و اخلاقي مدير. 47
تعريف رهبرى.. 48
چند مورد از تفاوت هاى يک «مدير» با يک «رهبر». 48
منابع و ماخذ: 52
برچسب ها:
مفهوم هدایت و رهبری در مدیریت سازمانی هدایت رهبری سازمان مدیریت سازمانی رهبری در مدیریت سازمانی نظریه های رهبری سرپرستی در مدیریت سرپرستی هدایت مدیریت رهبری