مقدمه:
امروزه صنعت گردشگری در جهان توسعه فراوانی یافته است و بسیاری از کشورها از این رهیافت توانسته اند وضعیت خویش را تا حد در خور توجهی بهبود بخشیده وبسیاری از مشکلات خود را از قبیل بیکاری، پایین بودن سطح درآمد سرانه وکمبود درامد ارزی را پوشش دهند.(رضوانی1374)
گردشگری روستایی به عنوان یکی از بخشهای مهّم گردشگری بسیار مورد توجه قرار گرفته است ودر فرایند جهانی شدن اهمیت روزافزونی یافته است. این بخش از گردشگری علاوه بر حفظ ارزش ها . باورها.رسوم باستانی با ایجاد فرصتهای برای اشتغال وکسب ودرامد برای ساکنین محلی وتوسعه ساختارهای زیربنایی امکان توسعه پایدار ویک پارچه روستایی را فراهم میکند.
امروزه اهمیّت صنعت کشاورزی به عنوان محور اصلی توسعه روستایی کم رنگ تر شده است. و از طرف دیگر رشد فزاینده جمعیّت افزایش بهره برداری ها وکاهش منابع طبیعی و در نتیجه تهدید محیط زیست انسانی جوامع روستایی را برای ادامه حیات و تداوم رشد خود بر منابع درآمدی دیگری را داشته باشد. (باباخان زاده 1389)
کشور ایران از نظر منابع طبیعی جز ده کشور برتر دنیا به شمار می رود. که می تواند از اثرات حاصل ازگردشگری در کاهش مشکلات بیکاری و درآمد اقتصادی بهره مند شود اما بر اساس آمارها ایران از این فرصت بهره کافی را نبرده است به طوری که در میان کشورهای اسلامی رتبه دهم را دارا می باشد.(ابوالحسن نژاد 2- 1382 )
سرعین به لحاظ موقعّیت جغرافیایی وطبیعی خود از شمال و شمال غرب به کوههای سر به فراز کشیده سبلان از جمله بابا مقصود و آیقار و ... وبه خصوص از سمت روستایی الوارس،لاطران و ورگه سران به قله های معروف سلطان ساوالان با ارتفاع4818 متر منتهی می گردد. این کوهها و ارتفاعات در هر یک از فصل های سال، جاذبه های مخصوص خود را دارند.
بیان مسئله
از دهه 1970 با ساختار دهی مجدّد اقتصاد و بحران کشاورزی فرصتهای اقتصادی در جوامع روستایی کاهش یافته و این تغییرات ایده های توسعه اقتصادی جولمع روستایی را محدود ساخته و راهبردهای قدیمی توسعه را ناپایدار ساخته و کشورها را به جستجوی بیشتر برای راههای غیر سنتی برای تثبیت پایداری شان مجبور ساخته است.(هارونی- سلیمانی و همکاران 1389)
برنامه های توسعه روستایی در ابتدا باتوجه به سیاست های موجود با تاکید به توسعه کشاورزی وصنعتی کردن سکونت گاههای روستایی ارائه امکانات و خدمات رفاهی روستایی واجرایی طرحهای فیزیکی کاربردی بوده است در این میان یکی از بخش های اقتصادی که در توسعه روستایی کمتر به آن توجه شده است توسعه گردشگری روستایی است.(مطیعی لنگرودی و همکاران3 -1385)
گردشگری روستایی در دنیای امروز یکی از بخشهای مهم فعایتهای اقتصادی از دیدگاه های مختلف مورد توجه قرار گرفته است . بعضی آنهارا به عنوان بخشی از بازار گردشگری می شناسد وعده ای نیز آن را سیاستی برای توسعه روستایی قلمداد می کند.(همان 5-1385 )
گردشگری روستایی به کلیه فعالیت ها و خدماتی که به وسیله کشاورزان، مردم، دولت که برای تفریح استراحت و جذب گردشگر و نیز فعایت هایی که به وسیله گردشگران در نواحی روستایی صورت میگرد گفته می شود(شمس الدینی -1389)
در شرایطی که قرن بیستم به پایان رسیده است هنوز توسعه روستایی بامسائل و چالشهای متعددی مواجه است چرا که راهبردهای گذشته در زمینه توسعه روستایی موفقیت آمیز نبوده است و نتوانسته اند مسائلی همچون فقر واشتغال وبهداشت، امنیت غذایی وپایداری محیط زیست را تامین کند. این عمل باعث شده مسئولان کشوری در صدد راهکارها و روش های جدید برای حل این مشکل برآیند.(بابلی یزدی-1381)
هم اکنون بیش از50هزار روستا در ایران وجود دارد که اگر بخواهیم این رقم را در قالب حوزه های روستایی ارائه کنیم تعداد آن به حدود9 هزار حوزه روستایی می رسد.
منظور از حوزه روستایی مجموعه ای روستاست که حداقل حدود 5 هزار نفر جمعیّت را پوشش می دهد. در این بین براساس آمارهای موجود حدود حدود 400 روستا به عنوان روستاهای هدف گردشگری در کشور انتخاب شده اند که سرمایه گذاری روی هر یک از روستاها میتواند در نهایت بر توسعه حوزه روستایی پیرامون آن منجر گردد(حسین رحیمی 40-1381 )
در این میان شهرستان سرعین با داشتن فاکتورهای مختلف از شهرهای مهم در جذب گردشگر است. این شهرستان به علت قرار گرفتن در دامنه کوه سبلان و برخورداری از محیط بکر طبیعت، داشتن مراتع سرسبز- آبگرم های معدنی و آبهای معدنی و تمرکز ادارات نقش در خور توجهی را در جذب گردشگران دارا می باشد. در نهایت در این تحقیق تلاش میگردد با شناسایی موانع توسعه گردشگری روستایی منطقه با استفاده از دیدگاه روستائیان گامی موثر در توسعه مناطق روستایی شهرستان برداشته شود.
ضرورت انجام پژوهش
از انواع مهم و در حال رشد توریسم، توریسمی است که مربوط به روستا و مناطق روستایی میباشد. توریسم وابسته به روستا در کشورهایی که دارای صنعت توریسم رشد یافتهای هستند به شدت در حال گسترش و رشد میباشد کشورهایی نظیر آمریکا، اطریش و ... از زمره این کشورها میباشند. این انواع توریسم مربوط به روستا و محیط روستایی و طبیعی نقش مهمی در توسعه پایدار روستایی دارند. چرا که توسعه پایدار روستایی عبارتست از وحدت میان ابعاداجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی به منظور بالا بردن سطح معیشت و رفاه مردم روستایی است. در توسعه پایدار روستایی توجه به عوامل زیست محیطی از اهمیت بسیاری بر خوردار می باشد. این نوع توریسم باعث رونق همه جانبه روستا است چرا که در زمینه توسعه کالبدی روستا و زیرساختها، ایجاد زیر ساختها و مکانهای اقامتی، تفریحی و ... در محیطهای روستایی برای گردشگران، در نهایت به نفع خود مردم روستایی است. همچنین به رونق اقتصادی و تنوع کسب و کار در روستا افزوده و درآمد روستاییان را افزایش میدهد. بدلیل برخوردهای فرهنگی و اجتماعی با گردشگران باعث رشد اجتماعی و فرهنگی مردم روستا میشود. و به دلیل ایجاد مشاغل جدید و افزایش درآمد از مهاجرتهای روستایی جلوگیری میکند.
فهرست مطالب:
فصل اول
مقدمه 1
بیان مسئله 1
ضرورت انجام پژوهش 3
سوال تحقیق 4
اهداف تحقیق 4
هدف کاربردی تحقیق 4
فصل دوم
تعریف اصطلاهات کلیدی تحقیق 6
انواع توریسم 6
تاریخچه توریسم در جهان 7
تاریخچه توریسم در ایران 7
مفهوم توریسم روستایی؛ 8
مهمترین جاذبه های روستایی 9
موانع و مشکلات توریسم روستایی 9
فواید توریسم روستایی ؛ 10
توسعه روستایی ؛ 12
توسعه از دیدگاه جهانی اسلام ؛ 12
مفهوم پایداری توسعه 13
مفهوم ناپایداری توسعه؛ 13
سوابق تحقیق(پیشینه) 14
فصل سوم
روش تحقیق 16
جامعه آماری 16
روش گردآوري اطلاعات 16
فصل چهارم
گردشگری در شهر توریستی سرعین 18
اداب و رسوم 19
تقسیم بندی فصل زمستان در سرعین و روستاهای حومه 21
لباس محلی روستاهای سرعین 21
بازی های محلی 22
جاذبه های گردشگری سرعین 22
بررسی گردشگری روستایی روستاهای سرعین 23
دهکده سنگی و زیر زمینی ویند کلخوران 23
روستای تاریخی گنزق 25
دره اردی موسی 26
غارها و معماری صخره ای روستای گنزق 26
امامزاده سیدابوالقاسم 27
لباس محلی روستای گنزق 28
بخش اردیموسی 28
دره جنگلی اردی موسی 28
روستای توریستی بیله درق 29
چشمه آب معدنی بیله درق 30
روستای آغ مام (آتشگاه) 31
غار کهرلر 31
آبهای معدنی روستای آتشگاه 32
چشمه بئیش بولاغی 32
آرامگاه امامزاده عبدالله 32
روستای ورگه سران 33
زمان بنای روستا 33
جاذبه های گردشگری روستای ورگه سران 33
روستای لاطران 34
روستای الوارس 34
پوشاک محلی روستای الوارس 35
جاذبه های روستای الوارس 35
آبشار گورگور 35
پیست اسکی الوارس 36
ایل شاهسون و گردشگری روستایی و عشایری 36
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات 39
از جمله اقداماتی که می توان انجام داد 40
منابع 41
برچسب ها:
نقش گردشگری در توسعه روستایی