پيشگفتار
نيازهاي بشر چيزي نيست كه بتوان به راحتي از آن صرفنظر كرد . امروز با توجه به منابع كمياب و نيازهاي نامحدودي كه وجود دارد ، استفادة درست و مناسب از منابع كمياب و بر طرف كردن نيازهاي نامحدود امري واجب و ضروري به شمار مي رود وهمچنين با توجه به جهاني شدن اقتصاد و شكستن مرزهاي جغرافيايي چه از لحاظ اقتصادي و چه از لحاظ فرهنگي ، اجتماعي و . . . . و افزايش رقابت ، دولتها و شركتها را بر آن داشته تا براي از دست ندادن بازارهاي داخلي و خارجي و خارج نشدن از گوي رقابت داخلي وجهاني ، كالاهايي با كيفيت بهتر و كميت بيشتر و قيمت پائين تر به بازارهاي داخلي و خارجي شان عرضه نمايند كه اين مي تواند با استفاده بهتر و مناسب از منابع موجود صورت گيرد. بنابراين ، اين چيزي جزء بهره وري و كارايي بيشتر عوامل توليد نمي تواند باشد .
بهره وري باعث صرفه جويي در استفاده ازمنابع كمياب و افزايش قدرت رقابت و در مورد افراد ، مزاياي بهره وري همچنين به صورت دستمزدهاي بالا و كيفيت بهتر زندگي شغلي ظاهر مي شود.
بهره وري به عنوان يك ضرورت ، جهت ارتقاء سطح زندگي ، رفاه بيشتر و آرامش و آسايش انسانها مي باشد ، كه هدف اساسي براي همه كشورهاي جهان محسوب مي‌شود.
وقتي كه ، مسئله بهره وري و بحث استفاه بهينه از منابع به ميان مي آيد ، نمي‌توان از مهمترين بخش آن يعني بهره وري نيروي انساني به سادگي گذشت. استفادة منطقي از منابع فكري و فيزيكي نيروي انساني كمك شاياني به بهره وري كرده و خواهد كرد و بكارگيري افراد ماهر و متخصص و داراي مهارت هاي مختلف در زمينه هاي متعدد ، مي توان به كيفيت بهتر و كميت بيشتر توليدات بيانجامد . بدون اغراق مي توان گفت كه اين ذهن و فكر و قدرت بدني نيروي انساني بوده است كه چنين تحولات عظيمي در بكارگيري ماشين آلات ، مواد ، انرژي و... ايجاد كرده است .
بشر براي افزايش بهره وري از تمام توان خود استفاده كرده است ، به طوريكه جميع اختراعات و ابداعات بشري از ابتدائي ترين ابزار كار دراعصار گذشته گرفته تا پيچيده ترين تجهيزات مكانيكي و الكترونيكي در زمان حاضر ، متأثر از همين تمايل و اشتياق به بهره وري افزون تر بوده است و خواهد بود. مي توان گفت يكي از مهمترين دستاوردهاي انساني امروز ، دستيابي به تكنولوژي الكترونيك و به دنبال آن دستيابي به ابزارهاي محاسباتي قوي مانند كامپيوتر و وسائل ارتباطاتي كه از مهمترين آنها اينترنت مي باشد، بوده است كه اين هم خود در سايه استفادة صحيح و منطقي ازمنابع و امكانات موجود وجود محدوديتها تحقق يافته است .
امروزه استفاده از كامپيوتر و اينترنت در تمام كارها وارد شده است و در اكثر كارها از اين دو ابزار و فناوري استفاده مي شود . كه در كشور ما نيز استفاده از كامپيوتر به طور گسترده و استفاده از اينترنت به طور محدودتر در زندگي افراد راه پيدا كرده است .
بديهي است كه تغييرات تكنولوژيكي علاوه بر اينكه روي بهره وري تأثير مي گذارد، باعث تغيير نوع شغلها ، مهارتها ، مسئوليتها و وظايف كارگران مي شود و نيروي كار در بازار كار داراي مزيت خواهد بود . بنابراين ، جذب نيروي كار ماهر و متخصص در فعاليتهاي مبتني بر فنآوري اطلاعات ضروري است كه اين خود روي دستمزد نيروي كار تأثير مي گذارد.
گسترش سريع اين دو وسيله ، دولتها ، شركتها ، صنعتگران و مديران و . . . را بر آن داشته است كه براي بهبود كيفيت و كميت توليدات خود و افزايش بهره وري از فناوري اطلاعات به طور مطلوب استفاده كنند .
قطعاً هر تكنولوژي و ابزار جديد كه وارد زندگي بشر مي شود پيامدها و نتايج مثبت و منفي را با خود به همراه خواهد داشت و سوء ظن ها مختلفي را ايجاد خواهد كرد كه فناوري اطلاعات و استفاده از آن نيز از اين سوء ظن هاي به دور نبوده است . تحقيقات گسترده اي در زمينه تأثير فناوري اطلاعات بر روي متغيرهاي اقتصادي ، فرهنگي ، اجتماعي و ورزشي صورت گرفته است .
بنابراين ، با توجه به اهميت فراوان اين فناوري ها ، سوالي كه مطرح مي شود اين است كه آيا اين فناوري ها روي بهره وري نيروي انساني در صنايع ما موثر بوده اند ؟ آيا فناوري اطلاعات مي تواند دستمزدها را تغيير دهد كه اين خودبه طور غير مستقيم روي سطح زندگي شغلي و رفاه و آسايش مردم تأُثير دارد . آيا كامپيوتر و اينترنت روي اشتغال تأثير دارد؟ و سوال هاي مختلف ديگري كه در مباحث اقتصادي مي توان مطرح كرده هر كدام از اين سوالات بحث جداگانه و گسترده اي را مي طلبند ولي ما در اين پايان نامه قصد بررسي دو سوال راداريم :
1- استفاده از فناوري اطلاعات ( كامپيوتر و اينترنت ) چه تأثيري روي بهره وري نيروي كار در صنايع توليدي دارد ؟
2- استفاده از كامپيوتر و اينترنت چه تأثيري روي دستمزد نيروي كار دارد؟
كاربرد فناوري اطلاعات را مي توان از دو جنبه مورد بررسي قرار داد :
1- توليد فناوري اطلاعات 2- استفاده از فناوري اطلاعات
توليد فناوري اطلاعات مربوط به صنايعي مي شود كه فناوري اطلاعات را توليد مي كنند و به عنوان يك كالاي نهايي در اين صنايع به شمار مي رود و استفاده از فناوري اطلاعات به عنوان كالاي واسطه اي در صنايع ديگر كاربرد دارد كه ما در تحقيق خود به مورد دوم مي پردازيم .
از سه منظر بنگاهها و صنايع استفاده كننده از كامپيوتر و اينترنت ، مي توانند افزايش بهره وري را انتظار داشته باشند :
1- كاهش سريع در قيمت كامپيوتر ، محركي براي سرمايه گذاري گسترده در فناوري اطلاعات است . اين سرمايه گذاري مانند هر شكل ديگر از هزينه سرمايه ، توانايي بهره وري را افزايش مي دهد.
2- فناوري اطلاعات به طور بالقوه به بنگاهها اجازه مي دهد كه در راه تجارت به تغييرات كارا و افزايشي دست زنند كه اين دو اثر در معادله حسابداري رشد به عنوان يك شدت سرمايه[1] در ا ستفاده بنگاهها از فناوري اطلاعات وارد شود و روي بهره وري تأثير بگذارد.
3- حالت سومي نيز قابل تصور است كه بنگاهها استفاده كنند از فناوري اطلاعات از نيروي كار ماهر و متخصص در اين زمينه استفاده مي كنند كه اين حالت نيز به صورت نيروي كار مؤثر وارد تابع توليدو معادله رشد مي‌شود و يك افزايش در رشد بهره وري كل عوامل و نيروي كار را موجب مي شود .
با توجه به مباحث گفته شده در اين پايان نامه به دنبال آزمون دو فرضيه زير هستيم :
1- استفاده از كامپيوتر و اينترنت روي بهره وري نيروي كار تأثير مثبت دارد .
2- استفاده از كامپيوتر و اينترنت روي دستمزد درمحل كار تأثير مثبت دارد .
اين دو فرضيه در مورد صنايع استان تهران در سال 1381 مورد بررسي قرار مي گيرد و جمع آوري آمار و اطلاعات به صورت ميداني صورت گرفته است .
در فصل اول به ادبيات موضوعي مي پردازيم كه شامل تعاريف بهره وري و دستمزد و بررسي فناوري اطلاعات و تاريخچه كامپيوتر و اينترنت مي باشد. در فصل دوم به بررسي مباني تئوريك مي پردازيم كه فناوري اطلاعات چگونه مي‌تواند روي بهره وري نيروي كار و دستمزد تأثير بگذارد . در فصل سوم به مطالعاتي كه در اين زمينه صورت گرفته است را تجزيه و تحليل مي كنيم و فصل چهارم به بحث روش نمونه گيري و برآورد موجودي سرمايه اختصاص يافته است و در نهايت ، در فصل آخر ضمن برآورد مدل به نتيجه گيري و پيشنهادات مي پردازيم .
برچسب ها:
بهره وري