هر كس حق مظلومي را از ظالم بستاند در قيامت همنشين من خواهد بود. (پيامبر اعظم ص)
از اول خلقت بشر چیزی به همراه او مثل حیات او آفریده شد و آن كلمه زیبای حق و حقوق او بوده و آنچه امروزه بیشتر از هر زمان دیگر ضروری به نظر می رسد شناخت و آگاهی از حق و حقوق خود و جایگاه خود در جهان كنونی است چرا كه اگر بشر این حق را اگر چه رعایت می كرد چنین وضعی را شاهد نبودیم گر چه از كلمه حق تعاریف گوناگونی ارائه شده بعضی گفتند مرتبه پائین مالكیت و بعضی ها حق را ، اعمال اراده اعم از بروز آن به اشاره حركات ، بیان ونوشته تصویر و اعمال به منظور استیفای آنچه فرد یا گروه یا شخص حقوقی خود را محق در آن می داند و یا به ترتیبات مذكور در برابر دیگری متعهد می گردد ، بدون آنكه چنین اراده ای به حق غیر و محدوده قانون تعرض نماید بدین ترتیب نویسنده و یك داستان نویس حق دارد نوشته و اثر ادبی بیافریند و نقاش مختار است تصویر را به دلخواه خود نقاشی كند وخریدار از فروشنده تسلیم مبیع را بخواهد و فروشنده ثمن را مطالبه نماید ولی این حق نباید معارض حق دیگری و تضییع حقوق دیگران باشد و یا در طول مقررات قانونی نباشد به هر حال آنهایی كه در این مسیر گام نهادند رسالت سنگینی در جامعه به عهده دارند و اگر این حق از كسی گرفته شود برای اخذ آن به دستگاه قضائی مراجعه می نماید و اگر نتوانست در این مسیر هم به حقوق خود برسد و یا آن را در معرض تضییع و یا خود را در ورطه پرتگاه دید به وكلاء و مشاوران حقوقی جهت احیای حق خود رجوع می نماید. پس وكلاء به مراتب مسئولیت سنگین تری به عهده دارند پس باید هم در عمل و هم در مسیر پویای علم حقوق جدی تلاش كرد و در یك جمله می توان گفت :
حق عبارتست از حریم حقوق و اعمال حقوق و اختیارات حقوقی، قانونی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی جامعه، نه در لفظ بلكه در عمل كه اجرای آن همان عین عدالت است و گسترش قسط و عدل كه از اهداف اولیاء و انبیاء می باشد و آن از وظایف تمامی آحاد جامعه می باشد به ویژه آنان كه در وادی حقوق و علم حقوق گام نهادند، باشد كه در این مسیر رضای حق پشتیبان و همراه ما گردد .
مراحل متعدد رسیدگی نشان دهنده اهمیت بحث عدالت و نشان از دقت نظر قانونگذار در راستای نیل
به عدالت علوی و احقاق حقوق فردی و اجتماعی است .
مرحله تجدید نظر از جمله مراحل رسیدگی است كه از اهمیت بسزایی برخوردار است عالم حقوق همانند ارگانیسمی زنده است كه دارای موقعیتی نظام وار و هماهنگ است و وقتی كه برگی از اوراق علم حقوق ورق زده می شود نظم تجریه دیگری می یابد و این نظم در بند بند اوراق علم حقوق نمایان است و از این روست كه تظلُم خواه قانون را می پذیرد تا بتواند هماهنگ با نظم حاكم بر عالم كه نشأت گرفته از علم حقوق است به خواسته خود برسد .
اراده عالمانه و حكیمانه و عادلانه حضرت حق، در نظام متقن هستی و پهن دشت میدان خلقت و آفرینش از هر چیزی جفت آفرید و از جمله این آفریده ها انسان است . تمایل مرد نسبت به زن و زن نسبت به مرد و رابطه عاشقانه ای كه بین این دو بر اساس نظمی معین و قوانین خاص و مقرراتی عادلانه برقرار است تا لذت وصف ناپذیری از زندگی در كنار یكدیگر ببرند و برای بقای نسل خود فرزندانی نیز داشته باشند كه این مهم از شگفتی های غیر قابل توصیف است . اما باز این امر نیز جزو شگفتی های عالم است كه چگونه و چرا این عشق و دلباختگی بین مرد و زن نه تنها گاه فروكش بلكه بعضاً تبدیل به نفرت ابدی نیز می گردد . و از این روست كه برای اصلاح روابط بین زن و مرد مقرراتی لازم است تا بقای جامعه حفظ شود . و نبایست از ذهن وكلاء و قضات و قانونگذار محترم دور باشد كه ركن ركین جامعه بشری خانواده است و هر نوع تلاش در حفظ این ركن مورد پذیرش عقلاء جامعه است. و شاید پر بیراهه نباشد كه بگوئیم تنها هدفی است كه وسیله را توجیه می‌كند .
فهرست مطالب:
مقدمه 5
آشنایی با دفتر دادگاه : 8
انواع دفاتر دفتر دادگاه : 9
دفتر عرایض : 10
دفتر اندیكاتور : 10
مندرجات شكل ظاهری دفتر اندیكاتور : 11
دفتر ثبت لوایح : 11
تبادل لوایح : 12
دفتر ثبت ارجاعی : 12
دفتر ارسال و مراسلات : 13
دفتر ثبت اوقات : 13
وقت اداری : 13
دفتر ثبت دادنامه یا دفتر آمار : 14
دفتر ثبت تجدید نظر : 15
دفتر ثبت فرجام خواهی : 15
دفتر زندان : 16
دفتر اجرائیه : 16
اوراق قضائی : 16
برگه دادخواست : 17
فرق میان درخواست و دادخواست : 18
برگه اظهار نامه : 18
برگه اخطاریه : 18
برگه احضار نامه یا احضاریه : 19
برگ جلب : 19
برگه داد نامه : 19
برگه اجرائیه : 20
برگه واخواست : 20
آشنایی با مدیران دفتر دادگاه 21
وظایف و اختیارات مدیران دفتر در مرحله تقدیم دادخواست بدوی 22
1- وصول دادخواست 22
2- بررسی دادخواست و ضمائم آن از جهت پرداخت هزینه های دادرسی و دفتری 22
3- شرایط دادخواست 23
4- كنترل و بررسي پيوست ها 24
5- تسلیم پرونده به دادگاه و تعیین وقت جلسه 25
6- صدور اخطار رفع نقص و قرار رد دادخواست بدوي 25
صدور اوراق قضايي و ارجاع براي ابلاغ و نظارت بر چگونگي ابلاغ آن 26
الف ) اوراق قضايي: 26
دادخواست: 27
1- تفاوت ميان دادخواست، در خواست و شكايت نامه: 27
2- اخطاريه 27
3- اظهارنامه و احضاريه 28
4- دادنامه در امور مدني و كيفري 28
5- برگ جلب 29
6- اجرائيه ها 29
7- واخواست 30
ب) ابلاغ اوراق قضايي 30
1- انواع ابلاغ 30
1-1- ابلاغ واقعي: 30
2-1- ابلاغ قانوني: 30
2- اهميت ابلاغ واقعي 31
3- نحوه ابلاغ اوراق و نظارت بر ابلاغ اوراق 31
ارسال نسخه ثاني دادخواست و پيوست هاي آن به خوانده يا خواندگان و اقدامات وي جهت تكميل پرونده تا صدور راي 32
1- ارسال نسخه ثاني و ضمائم آن 32
2- نظارت بر مندرجات مكاتبات و دعوت هاي دادگاه 32
3-دعوت طرفين به دادرسي در امور كيفري و مدني 32
4- تقديم پرونده به دادگاه و بررسي مرتب بودن پرونده و گزارش اقدامات مدير دفتر 33
اقدامات مدیر دفتر مربوط به اجرای احکام 33
1-اجرای احکام کیفری 33
2- اجرای احکام مدنی 34
3-شرایط صدور اجرائیه 34
منابع: 36