تاريخچه طولاني يونيكس كه مي توان گفت بخشي از آن خوب و بخشي از آن بد مي باشد , مطالعه اي است در پشتكار و استقامت, تغييرات ناگهاني در جهت توسعه  نرم افزار, و جشن پيروزي تكنولوژي خوب بر روش برخورد هرج و مرج طلبانه اي كه بعضي اوقات صنعت كامپيوتر با محصولات خوب پيش مي گيرد .

به دهه 1960 برمي گرديم , هنگامي كه پيشرفت و توسعه كامپيوتر حوزه كاري تعداد اندكي شركتهاي پيشگام در صنعت و دانشگاههاي پيشرو بود . در  اين دوران اغلب تحقيقات  در آزمايشگاههاي  بل , ام آي تي , و جنرال الكتريك  (  توليدكننده  پيشروي  كامپيوتر  در  آن  زمان) صورت  مي گرفت  . اين  سه  كانون  تحقيقاتي  بر روي سيستم عاملي به   نام 

( Multiplexed Information and Computing System) MULTICS براي كامپيوتر بزرگ GE 645 تشريك مساعي كرده بودند . MULTICS پيروزي كاملي نبود, و بنابراين با شايستگي كنار گذاشته شد ( به همين ترتيب تلاشهايي كه بر روي كامپيوترهاي GE صورت گرفت) .

در 1969, كن تامپسون محققي در آزمايشگاههاي بل و يكي از طراحان MULTICS , بازي Space Travel را براي MULTICS نوشته بود . در روزهاي اشتراك زماني, كاربران بايد براي زماني كه بر روي كامپيوتر بزرگ صرف مي كردند, هزينه مي پرداختند . احتمالا Space Travel بازي خوبي بوده است, اما بر روي كامپيوتر بزرگ GE به خوبي اجرا نمي شد و براي بازي 75 دلار هزينه در بر داشت . حتي براي يك آزمايشگاه تحقيقاتي نيز اين مقدار اسراف وحشتناكي محسوب مي شد, بنابراين كن تامپسون و همكارش دنيس ريچي بازي را باز نويسي كردند تا بر روي كامپيوتر DEC PDP-7 كه آن موقع در آزمايشگاههاي بل بدون استفاده بود, اجرا شد . اما به منظور بردن Space Travel به DEC , تامپسون بايد سيستم عامل جديدي براي آن مي نوشت و در همين نقطه بود كه يونيكس امروزي ريشه گرفت .برايان كرنيگان ديگر محقق آزمايشگاههاي بل به اين سيستم عامل, لقب (Uuniplexed Information and computing System) UNICS  را داد . سيستم عامل فوق در اين راه به عنوان يونيكس شناخته شد و به كامپيوترهاي قدرتمند تري منتقل گرديد . در سال 1972, يونيكس به طرز دقيق بر روي 10 كامپيوتر در حال اجرا بود, و در سال بعد تامپسون و ريچي, يونيكس را با زبان برنامه نويسي C بازنويسي كردند . زبان برنامه نويسي C  قابل حمل تر بود و كمك كرد كه يونيكس به سيستم عاملي تبديل شود كه مي توانست بر روي انواع متفاوتي از كامپيوترها اجرا گردد .يونيكس به عنوان يك محصول توسط سرپرست حقوقيش AT&T دچار مشكل شد, چون دولت از معرفي محصولات كامپيوتري به صورت تجاري جلوگيري مي كرد؛ اين موضوع تا پيش از تجزيه AT&T ساير بازيگران را از صحنه بازار كامپيوتر خارج سازد. به دليل تقاضا, AT&T اصلا يونيكس را به دانشگاهها, دولت و بعضي از شركتها بخشيد ( با مطالبه قيمتي اسمي به منظور پرداختن هزينه مواد اوليه ) .

يونيكس در بين سالهاي 1974 تا 1979 در واقع يك محصول تحقيقاتي بود كه در دانشگاهها به منظور مقاصد آموزشي محبوبيت يافته بود . يونيكس 2974 شباهت چنداني به يونيكس 1979 نداشت؛ در طي اين سالها برنامه هاي كمكي و ابزارهاي بسياري به يونيكس افزوده شدند و در همان زمان نيز صنعت كامپيوتر به سرعت توسعه يافت و با اين توسعه, بازار بالقوه يونيكس رشد پيدا مي كرد .

در اين زمان توسعه يونيكس به آزمايشگاههاي بل و AT&T محدود نمي شد . در سال 1974 دانشگاه بركلي كاليفرنيا كار خود را بر روي يونيكس آغاز كرد و Berkeley Software Distribution  را توليد نمود . BSD, شامل بسياري از برنامه هاي كمكي متداول مانند ويرايشگر متن vi و پوسته C بود كه مي توانيم آنها را در يونيكس امروزي پيدا كنيم . تحقيق بر روي BSD تا امروز ادامه دارد .

اما يكي از معماران BSD به نام بيل جوي, سان ميكروسيستمز را پريشان و هيجان زده نمود و در آنجا كار تحقيقات و توسعه خود را بر روي يونيكس پيشرفت داد . امروزه سان يكي از رهبران بازار ايستگاه كاري يونيكس است ( مجموعه SPARCstation اين شركت براي اغلب مردم مترادف ايستگاه كاري يونيكس مي باشد ), و SunOs تقريبا نگارش بسط يافته BSD است .

چندين شركت ديگر نيز از سان سرمشق گرفتند و نگارشهاي مخصوص به خودشان از يونيكس را توسعه دادند . AIX از آي بي ام, Ultrix از  DEC , و HP-UX از هيوات پاكارد, همگي مثالهايي از يونيكس نيمه اختصاصي مي باشند . بعضي از نگارشها, مانند Coherent از Mark Williams Company , واقعا يونيكس نيستند, بلكه اين نگارش فقط نرم افزاري است كه مانند يونيكس واقعي به فرمانهاي يونيكس پاسخ مي دهد .

در سال 1980 هنگامي كه مايكروسافت نگارش كاهش يافته اي از يونيكس به نام زنيكس را منتشر ساخت, يونيكس در دسترس كاربران ريزكامپوترها نيز قرار گرفت . شايد ميكرسافت به دليل شكل دادن اتحادي با آي بي ام مشهورتر باشد . اين اتحاد, ( Disk Operating System ) DOC ميكرسافت را به معروفترين سيستم عامل ريز كامپيوتر تبديل ساخت . مسئوايت توسعه زنيكس به عهده شركت سانتا كروز ( شركتي كه بخشي از آن در مالكيت ميكروسافت است ), گذاشته است و هم اكنون SCO UNIX  محصول مهمي در دنياي يونيكس مي باشد .

پيش از سال 1983, يونيكس وضعيت مطلوبي نداشت زيرا به طور رسمي پشتيباني نمي شد ؛ AT&T هيچ تضميني درباره آينده يونيكس نمي داد . اين وضع در سال 1983 تغيير كرد, AT&T در اين سال نگارش Unix system V Release 1 را منتشر ساخت و قول داد نرم افزاري كه براي اين نگارش ايجاد مي شود با تمام نگارششهاي آينده يونيكس از AT&T سازگار خواهد بود .

اما ساير نگارشهاي يونيكس چه شدند ؟ در فرآيند توسعه يونيكس تعدادي ناسازگاري در نگارشهاي گوناگون به وجود آمده بود كه همين امر طراحي و توسعه يكنواخت نرم افزار را تا حدي مشكل مي ساخت و مي دانيم كه هر چقدر هم سيستم عامل خوب باشد, اگر برنامه هاي كاربردي سودمندي وجود نداشته باشند, هيچ كس تصميم به خريداري و استفاده از سيستم عامل را نخواهد گرفت . 

AT&T به همين دليل, اتحاد بزرگ, يعني UNIX System V Release 4 را معرفي نمود. اين جديدترين نگارش يونيكس, محبوب ترين و پراستفاده ترين فرمانهاي SunOs, BSD, UNIX System V Release 3.2 و Xenix را تركيب مي كند .

هم اكنون يونيكس در مالكيت ناول است كه يونيكس را به عنوان بخشي از خريد UNIX System Labs به دست آورد . از آنجايي كه صنعت يونيكس به منظور تعيين استانداردها پيش مي رود, يونيكس فراتر از كنترل يك شركت است . حتي ناول نيز شعبه يونيكس را به گروه صنعتي X/Open واگذار نموده است .

هنوز هم نگارشهاي متفاوتي از يونيكس در سرتاسر بازار شناور هستند . سولاريس از سان را داريم كه براي ايستگاههاي كاري سان و كامپيوترهاي شخصي مبتني بر اينتل در دسترس است . Unixware از ناول را داريم ؛ و بسياري از كاربران نيز در حال كشف قدرت يونيكس با لينوكس هستند, نگارشي با كاري مشابه يونيكس كه به صورت مجاني در دسترس قرار دارد و براي كامپيوترهاي شخصي نوشته شده است .

به عنوان يك كاربر, مدير سيستم يا طراح نرم افزار, نبايد درباره اين نگارشهاي گوناگون و اين كه آيا مشكلاتي براي شما ايجاد خواهند كرد, نگران باشيد . اين نگارشهاي مختلف در يك مورد اشتراك دارند و آن يك مورد پيروي از استانداردها مي باشد . در واقع, امروزه نمي توانيد سيستم عامل, محدودتري پيدا كنيد كه آينده اش در دست تعدادي خاص باشد .

چرا استانداردها اهميت دارند ؟ زيرا استانداردها تضمين مي كنند برنامه اي كاربردي كه براي بك نوع كامپيوتر طراحي مي شود و از استانداردها پيروي مي كند بر روي كامپيوتري از نوع ديگر نيز اجرا خواهد شد . گروههاي مختلفي در شكل دهي استانداردهاي يونيكس شركت دارند : ANSI, UNIX System Labs ( موسسه استانداردهاي ملي آمريكايي كه استانداردهاي POSIX را توسط موسسه مهندسين برق و الكترونيك, IEEE , سرپرستي مي كند ) و X/Open .

2-3- چرا يونيكس ؟ 

يونيكس به دلايل گوناگوني به سيستم عامل بسيار محبوبي تبديل شده است :

يونيكس قابل حمل است . چون يونيكس به زبان برنامه نويسي C  نوشته مي شود و مقيد به هيچ سخت افزار خاصي نمي باشد, تقريبا به هر نوع كامپيوتري برده شده است . كامپيوترهاي شخصي, آميگاها, مكينتاشها, ايستگاههاي كاري, كامپيوترهاي كوچك, كامپيوترهاي بزرگ, و سوپر كامپيوتر ها از هر نوعي, سيستم عامل يونيكس را اجرا مي كنند .

اين موضوع يعني نرم افزاري كه بر روي كامپيوتري نوشته مي شود , به كامپيوتر ديگري قابل انتقال است . شركتها ديگر به توليد كننده واحدي وابسته نمي باشند . آيا تا كنون عبارت فني سيستمهاي باز را شنيده ايد ؟ از ديدگاههاي مختلفي اين عبارت مترادف يونيكس مي باشد . در خريد سخت افزار و نرم افزاري كه بايستي بتواند در طرح محاسباتي شما مجتمع گردد, آزاد هستيد. بله, هميشه در هنگام آميختن انواع و معماريهاي سخت افزاري متفاوت مشكلاتي وجود خواهد داشت , اما حداقل لزومي ندارد كه تمام تجهيزات خود را از توليدكننده يا فروشنده واحدي خريداري كنيد . چنين توليدكننده اي مي تواند با سخت افزار و نرم افزار اختصاصي, شما را در موقعيت سختي قرار دهد . نمي خرد . در عوض, سيستم عاملي را انتخاب مي كنيد كه قادر به اجراي برنامه هاي كاربردي دلخواهتان باشد . يونيكس برنامه هاي كاربردي قدرتمندي را در تقريبا هر نوع نرم افزار از نشر الكترونيكي تا خوكارسازي اداري را دارا مي باشد .

3-3- سيستم عاملهاي سازگار با يونيكس

برخي از سيستم هاي عامل سازگار با يونيكس در زير معرفي شده اند : 

Solaria محصول شركت Sun Microsystems

IRIX  محصول شركت Silicon Graphics

AIX  محصول شركت IBM

HP-UX  محصول شركت Hewlen Packard

SCO-UNIX محصول شركت Santa Cruz Operation.Inc 

FreeBSD نسخه رايگان يونيكس محصول دانشگاه بركلي آمريكا 

OpenBSD محصول دانشگاه بركلي به همراه كدهاي برنامه آن . اين سيستم عامل با شعار » تلاش براي خلق امن ترين سيستم دنيا « ارائه شده است .