پیشگفتار:
آمار چيست؟
بيشتر مردم با كلمه آمار،به مفهومي كه براي ثبت و نمايش اطلاعات عددي به كار مي رود، آشنا هستند: تعداد بيكاران،قيمت روزانه بعضي از سهام در بازار بورس، تعداد افراد تلف شده در اثر
شيوع يك بيماري، مثالهايي از اين مفهوم اند.ولي اين مفهوم منطبق با موضوع اصلي مورد بحث آمار نيست.آمار،عمدتا"با وضعيتهايي سروكار دارد كه در آنها وقوع يك پيشامد به طور حتمي قابل پيش بيني نيست.استتنتاجهاي آماري غالبا"غيرحتمي اند، زيرامبتني بر اطلاعات ناكامي هستند:تخمين نرخ جاري بيكاري در يك ناحيه بر مبناي مطالعه روزي چند هزار نفر از مردم، يا بررسي يك طرح جديد ترافيك برمبناي نظرخواهي از تعدادي از افراد يك منطقه،مثالهايي ازاين موضوع اند.موارد ديگري ازعدم حتميت وقتي پيش مي آيد كه مشاهدات مكرر برروي يك پديده،نتايج متفاوتي به دست دهند،حتي اگر سعي كنيم عوامل مؤثر بر پديده اي را كه قرار است مشاهده شود كنترل كنيم.مثلا"،همه درختان كاج يكساله داراي بلندي يكسان نيستند،حتي اگر از يك نوع نهال باشند و تحت شرايط يكسان نور، هواوخاك قرارگيرند.آمار به عنوان يك موضوع علمي،امروزه شامل مفاهيم و روشهايي است كه در تمام پژوهشهايي كه مستلزم جمع آوري داده ها به وسيله يك فرايند آزمايش و مشاهده و انجام استنباط و نتيجه گيري بوسيله تجزيه و تحليل اين داده ها هستند،اهميت بسيار دارند.
تعريف آمار:
آمار،مجموعه اي ازمفاهيم وروشهاست كه درهرزمينه پژوهش،براي گردآوري وتعبير اطلاعات مربوط به آن وانجام نتيجه گيريها، درشرايطي كه عدم حتميت و تغيير وجود دارد،به كارمي رود.معادل كلمه آمار در زبان انگليسي «statistics» است كه از لحاظ تاريخي، از كلمه لاتين « status» مشتق شده و يكي از معاني كلمه اخير،« state» (دولت ) است.
نقش آمار در زندگي روزمره:
پي بردن به واقعيات امور ازطريق گردآوري و تعبير داده ها،منحصر به پژوهشگران حرفه اي نيست.اين امردرزندگي روزمره همه مردم كه مي كوشند،آگاهانه يا ناآگاهانه،مسائلي را درباره جامعه،شرايط زندگي،محيط زندگي خودوكل دنيا درك كنند،معمول است.براي كسب اطلاع ازوضع بيكاري،آلودگي ناشي ازضايعات صنعتي،اثر يك مسكن دررفع بيماري وسايرمسائل موردعلاقه درزندگي روزمره؛اطلاعات وارقام راجمع آوري و آنها راتفسير مي نماييم يا كوشش مي كنيم كه تفسيرهاي ديگران رابفهميم. بنابراين،هرروز از طريق تجزيه و تحليل ضمني اطلاعات مبتني بر واقعيات، عمل كسب آگاهي انجام مي گيرد.
منابع اطلاعات مبتني بر واقعيات مي توانند تجربيات فردي،اخبار روز در رسانه هاي گروهي،گزارشهاي دولتي،مقالات مجلات تخصصي،پيش بينيهاي هواشناسي،گزارشهاي مربوط به بازار،شاخصهاي هزينه زندگي ونتايج حاصل ازافكار عمومي باشند. روشهاي آماري به طور گسترده اي درتهيه اين گونه گزارشها به كار مي روند.گزارشهاي متكي براستدلال آماري وتفسيردقيق نتايج،واقعا" روشنگرند؛ولي غالبا"استفاده غلط از روشهاي آماري،كه ممكن است عمدي يا ناشي ازسهل انگاري باشد،منجر به نتيجه گيري غلط وتحريف واقعيت مي شود.براي عامه مردم،كه خوانندگان اصلي اين گزارشها هستند،لازم است كه تصوري از استدلال آماري در ذهن داشته باشند تا بتوانند داده ها را به طور صحيح تعبير كنند و نتايج حاصل را ارزيابي نمايند.استدلال آماري ملاكهايي به دست مي دهد كه با استفاده ازآنها مي توان معلوم كرد كه آيا داده ها،واقعا"نتايج را تأييد مي كنند ياخير. البته درهر زمينه اي از تحقيق، اعتبار نتايج بستگي زيادي نيز به نوع استفاده از روشهاي آماري در مرحله جمع آوري داده ها دارد.امروزه روشهاي آماري درحكومتهاي دموكراسي جديدنقش مهمي دارند.مثلا"،اگر نمايندگان انتخابي مردم بتوانندتمايلات موكلانشان را با استفاده از روشهاي نمونه گيري مناسب به طور سريع معلوم كنند، بهتر مي توانند سياست عمومي كشور را در جهت رعايت خواسته هاي مردم تنظيم كنند.
ارتباط متقابل آمار و ساير رشته ها:
وظيفه اوليه آمار،كه صرفا" عبارت است از جمع آوري و نمايش داده ها بود،كاملا"تغيير كرده است و نقش جديد آن،فراهم آوردن ابزارهايي تحليلي است كه با استفاده از آنها بتوان داده ها را به طور مؤثر جمع آوري كرد و از آنها معاني لازم را بيرون كشيده و تفسير نمود.با استفاده از مفاهيم و روشهاي آماري مي توان از روي نمونه،نتيجه گيريهاي معتبري در مورد جامعه به عمل آورد.علم آمار در تمام آن دسته از فعاليتهاي بشري كه در آنها،اثبات ادعاها و طبقه بندي اطلاعات مبتني بر شواهد تجربي است،حضور دارد.
كاربرد روشهاي آماري در قلمروهاي گوناگوني از علوم انساني،علوم و مهندسي،رشته هاي علمي جديدي پديد آورده است كه در ارتباط متقابل با آمارهستند،نظير آمارزيستي،روانسنجي،آمار مهندسي،آماربازرگاني، اقتصادسنجي وجمعيت شناسي.بعلاوه علم آمار در رشته هاي بسيار ديگري كه هنوز از تركيب آنها با آمار شاخه هايي با اسامي خاص پديد نيامده،از قبيل علوم سياسي،هواشناسي و محيط شناسي،نقش عمده اي ايفا مي كند.
مفاهيم اساسي و هسته اصلي روشهاي آماري،در تمام قلمروهاي گوناگون كاربرد آمار،تقريبا"يكي است:تفاوتي كه وجود دارد آن است كه در هر قلمروي، ممكن است تعدادي از روشها نسبت به روشهاي ديگر مفيد تر باشند و مورد تأكيد بيشتري قرار گيرند.
برچسب ها:
آیا بین وزن کودک در هنگام تولد و سن مادر رابطه ای وجود دارد؟ دانلود پروژه آمار پروژه آمار