به اعتقاد بعضی ها معماری مادر همه هنرهاست که تعاریف مختلفی از آن ارائه شده است. رشته معماری یکی از رشته های مهم دانشگاهی است که امروزه در دانشکده های فنی یا هنری دنیا تدریس می شود این رشته دارای دو جنبه هنری و فنی است. چون در درسهای ارائه شده دروسی است مثل: طراحی، زیباشناسی وغیره که جنبه هنری رشته و دروسی مثل: سازه های بتنی و فلزی، مقاومت مصالح و … به جنبه فنی این رشته مربوط می شود.
یک معمار باید در طراحی خانه به فضای آرام بخش همانقدر اهمیت دهد که به اصول فیزیکی مثل: نور، صوت و … توجه می کند. بنابراین معماری به عنوان یک تخصص چند رشته ای به شمار می آید که هم شامل مباحث فنی و مهندسی است و هم بر خلاقیت ، ذوق هنری و زیباشناسی تاکید دارد و هم باید در این راستا مباحث اجتماعی، اقتصادی و روانشناسی را مورد توجه قرار دهد .
تحصیلات دانشگاهی در رشته معماری شامل مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در داخل و خارج از کشور می باشد دوره کارشناسی معماری حداقل ۴ سال به طول می انجامد پیش از شروع دوره یک نیمسال بعنوان پیش نیاز ارائه می گردد که جزو سنوات تحصیل به حساب نمی آید ولی ۸ واحد آن جز واحدهای دوره محسوب می گردد. نیم سال اول دروس پایه از طراحی گرفته تا درس ریاضی و کامپیوتر را می آموزند و در نیم سال سوم به بعد هم هر نیمسال یک درس طراحی ارائه می شود که اصلی ترین بخش مقطع کارشناسی معماری را تشکیل می دهد. فارغ التحصیلان دوره کارشناسی مهندسی معماری می توانند در دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته ادامه تحصیل دهند تعداد کل واحدهای درسی حدود ۱۴۰ واحد است و فارغ التحصیلان این دوره قادر به ایفای نقش در زمینه های زیر خواهند بود :
طراحی بنا،از طراحهای اولیه تا مراحل اجرایی کار و طراحی اجزا عناصر تشکیل دهنده بنا.
رهبری و سرپرستی دفاتر مشاور معماری (مهندسی مشاور)
نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی (مهندسی ناظر)
مدیریت و هماهنگی اجرایی پروژه‌های معماری (مدیریت پروژه)
تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانکاری و احداث ساختمان.
همکاری با کلیه متخصصینی که کارشان با ساماندهی فضای زیست مرتبط است، مانند اکولوژیست‌ها، جغرافی دانان، اقلیم شناسان، برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی و . . . .
طراحی پارک‌ها و میادین شهری و محوطه سازی.
مشارکت در پروژه‌های برنامه ریزی و طراحی شهری و شهرسازی.
طراحی تک بناها در مقیاس کوچک و انجام دکوراسیون داخلی.
انجام کارهای پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضای زیست.
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه
دانشجوی این رشته علاوه بر توانمندی در طراحی و قدرت تجسم و خلاقیت، لازم است که در درس ریاضی بخصوص در هندسه قوی باشد چون برای آموزش فن و تکنیک معماری باید دروسی مثل هندسه کاربردی ، هندسه مناظر و ریاضیات و آمار را مطالعه کرد.دانشجوی معماری باید اطلاعات عمومی خوبی در زمینه تاریخ بخصوص تاریخ معماری ایران و جهان ، جغرافیا ، اقلیم‌شناسی ، روانشناسی ، مردم‌شناسی و اقتصاد داشته باشد. چون معماری برای رونق و شکوفایی خویش از تمامی این علوم استفاده می‌کند. همچنین دانشجوی رشته معماری باید بتواند به زبان معماری مطلبش را روی کاغذ بیاورد. یعنی از یک سو ذهنی قوی و خلاق داشته و از قدرت تجسم خوبی برخوردار باشد و از سوی دیگر طراحی چیره دست باشد تا بتواند به زبان معماری که همان طراحی بناها و فضاهای زندگی است، سخن بگوید.
معماری بیش از آنکه علم و تکنیک باشد، ذوق و سلیقه و استعداد است و معمار کسی است که طرحهای فردی‌اش با نقاشی و مجسمه‌سازی رقابت کند و در واقع بتواند مجسمه‌ای کاربردپذیر بسازد. به همین دلیل می‌توان گفت که معمار یک هنرمند است و باید مانند هر هنرمند دیگری چشم، ذهن و دستی توانا داشته باشد تا بتواند به یاری چشم و با تکیه بر ذخیره فرهنگی خود بخوبی ببیند و سپس با ذهنی پویا آنچه را که دیده است به تحلیل کشیده و با احساس و عاطفه درآمیزد و در نهایت به یاری دست و با کمک گرفتن از دانش های فنی و تکنیکی طرحی نو را خلق کند.