شركت مديريت توليد برق طوس
بهره برداري از تاسيسات نيروگاه حرارتي طوس به منظور فروش به طور عمده بر عهده اين شركت مي باشد.
شركت مديريت توليد برق شهر
بهره برداري از تاسيسات نيروگاه مشهد به منظور فروش برق به طور عمده بر عهده اين شركت مي باشد.
شركت فني طوس نيرو
طراحي و احداث شبكه ها و پست هاي هوائي و زميني توزيع برق به همراه طراحي و ساخت كالاهاي برق و غير برقي مورد نياز بر عهده اين شركت مي باشد.
شركت احداث تاسيسات انتقال نيرو (اتانير)
احداث ساختمان خطوط و پست هاي فشار قوي و ساير خدمات وابسته بر عهده اين شركت مي باشد.
شركت نصب و تعميرات نيروي خراسان
طراحي و برنامه ريزي و نصب تعميرات توربورژنراتورها، ديزل ژنراتورها و تاسيسات وابسته بر عهده اين شركت است.
واحد رلياژ كه جزئي از امور انتقال مي باشد، امور مربوط به كنترل و حفاظت سيستم ها را انجام مي دهند و شامل قسمت هاي زير مي باشد:
واحد محاسبات
كنترل و حفاظت پست ها
كنترل و حفاظت نيروگاه ها
آزمايشگاه رلياژ
برق استان خراسان به طور مستقل از شبكه سراسري توسط پنج نيروگاه بزرگ و چندين نيروگاه ديزلي كوچك و متوسط تامين مي گردد.
انرژي توليدي نيروگاه ها به جز در دو نقطه منفرد كلات نادر و نهبندان توسط دو شبكه انتقال 132KVمستقل از يكديگر به مراكز مصرف منتقل مي گردد.
شبكه شمال از مرزهاي شمالي استان شروع و تا مركز استان(روستاهاي مهند از توابع فيض آباد تربت حيدريه) امتداد دارد، شرق و غرب استان را نيز تحت پوشش قرار مي دهد و فقط شهر كلات نادر (به دليل موقعيت خاص جغرافيائي و كمي مصرف در اين نقطه ) تحت پوشش نبوده و توسط نيروگاه ديزلي منفرد برق آن تامين مي شود.
شبكه جنوب از شهرستان گناباد شروع شده و به جز شهرستانها،نهبندان (به دليل بعد مسافت و كمي مصرف ) بقيه شهرهاي جنوب استان را دربر مي گيرد.
مجموع قدرت عملي نيروگاهاي استان 1200مگا وات مي باشد كه به ترتيب ؛
نيروگاه طوس 600مگا وات، نيروگاه مشهد 300مگا وات، نيروگاه شيروان 94مگا وات، نيروگاه قائن 36مگا وات و نيروگاههاي ديزلي مجموعا 70مگا وات مي باشد.
تعدد مشتركين برق استان بيش از 150000مشترك مي باشد كه برق توليدي %34به مصرف خانگي، % 29به مصرف كشاورزي، % 27به مصرف عمومي و تجاري و % 8به مصرف صنعتي مي رسد و الباقي در اماكن متبركه و مراكز آرد و نان مصرف مي شود.
شركت برق تا زمان سال 1376 كاملا به شكل دولتي اداره مي شد و شامل شركتهاي تابعه اي بود كه همه زير نظر شركت برق منطقه اي بودند ولي از تاريخ فوق قسمتي از امور به بخشهاي خصوصي جديدي واگذار شد و شركتهاي تابعه نيز به شكل خصوصي درآمدند. به خصوص بخشي از امور انتقال به شركت خصوصي مهام شرق (تعميرات و نگهداري تاسيسات نيرو ) واگذار شد كه بخش رلياژ نيز جزئي از اين شركت مي باشد.
واحد محاسبات: اين قسمت، محاسبات مربوط به بخش بارشبكه ها و بهينه سازي آن و محاسبه تلفات در استان خراسان را انجام مي دهد.
كنترل و حفاظت پست ها: اين قسمت مسئوليت و حفاظت پست ها در استان را بر عهده دارد. سركشي به پست و بر طرف كردن مسائل و مشكلات موجود از جمله وظايف اين واحد مي باشد.
كنترل و حفاظت نيروگاه ها:اين قسمت مسئوليت كنترل و حفاظت نيروگاه ها در استان را بر عهده دارد. سركشي به نيروگاه و برطرف كردن مسائل و مشكلات موجود از جمله وظايف اين واحد است.
آزمايشگاه رلياژ: اين قسمت مسئوليت تعمير وسايل و رله ها و انجام برخي طراحي ها و پروژه ها را بر عهده دارد. همچنين اين قسمت به پست ها و نيروگاه ها سركشي مي نمايند و معايب را رفع مي كنند.
سيستم حفاظت
سيستم قدرت شامل بخشهاي توليد، انتقال و توزيع مي باشد. در اين سيستم خطوط انتقال و شبكه واسطه بين نيروگاه ها و مصرف كننده مي باشد. پايداري در شبكه قدرت از مباحث مهمي است كه در بخشهاي مختلف مورد توجه مي باشد.
عواملي از قبيل بروز اتصال كوتاه در خطوط انتقال انرژي، خارج شدن يك واحد توليد از مدار، خارج شدن ناگهاني بارهاي زياد از سيستم و 000 باعث بروز ناپايداري مي شوند.
علاوه بر اين ؛ نوع اتصال كوتاه، محل وقوع، سرعت برطرف كردن و روشهاي برطرف كردن آن نيز در پايداري سيستم مؤثرند. تجهيزات توليد، انتقال و توزيع نيرو به طرق مختلف در برابر انواع fault و ناپايداري حفاظت مي شوند.
اجزاء يك سيستم حفاظتي عبارتند از:
وسايل تشخيص دهنده (pt,ct) ؛ وسايل تصميم گيرنده ( رله هاي حفاظتي ) ؛ عمل كننده ها (كليدهاي قدرت ) و وسايل كمكي (رله هاي كمكي ) و برق گيرها مي باشد.
اساس كار رله هاي محافظ
اساس كار رله هاي محافظ، حذف فوري يك اتصال كوتاه در سيستم و يا در يكي از تجهيزات سيستم است. ( عملكرد رله مانند يك فيوز است ) همچنين ممكن است هنگام كار نرمال، عيوب و يا نواقصي در دستگاه ايجاد شود كه روي تجهيزات ديگر نيزاثر نامطلوب داشته باشد و در اين مواقع رله محافظ بايد با يك كليد قطع كننده مدار آسيب ديده را از سيستم جدا كند گر چه اغلب رله هاي محافظ براي كم كردن اثر اتصال كوتاه به كار مي روند ولي در ژنراتورها و ترانسفورماتورها براي پيشگيري از بسياري از حالات طبيعي نيز رله هاي محافظ بكار مي رود. از خصوصيات ديگر رله محافظ شان دادن محل و كيفيت خرابي
در سيستم است بدين ترتيب تعمير خرابي آسانتر مي شود بلكه مانع آسيب ديدن ساير قسمتها مي گردد.