سرزمين پهناور ايران با برخورداري از تمدن و فرهنگ پربار و غني يكي از مهمترين كشورهاي آسيايي است كه با قرار گرفتن در منطقه حساس و سوق الجيشي خاورميانه و خليج فارس سهم قابل توجهي از منابع عظيم نفت و گاز را در اختيار دارد. منطقه اي كه داراي 62 درصد ذخاير نفت و 40 درصد از گاز جهان است.
يكي از اهداف مهم دست اندركاران صنعت نفت و گاز ايران بهره برداري و صيانت از ميادين نفت و گاز مي باشد به همين منظور برنامه گسترده اي در قالب طرحهاي كلان ملي در وزارت نفت تدوين شده است. به منظور دستيابي به اين هدف مهم و در جهت اجراي سياستهاي نظام جمهوري اسلامي ايران از جمله كوچك كردن بدنه دولت - تمركز زدايي- افزايش كارآيي و تفويض اختيارات، ساختار وزارت نفت نيز متحول گرديد و در اين راستا تاسيس شركت هاي مختلف روند اكتشاف ، توسعه و توليد از ذخاير نفت و گاز سرعت گرفت.
بر اين اساس شركتهاي توليدي در صنايع بالادستي نفت و گاز به دو بخش عمده مناطق دريايي و مناطق خشكي تفكيك شد و مسئوليت بهره برداري از منابع نفت و گاز بخش وسيعي از فلات ايران با تاسيس شركت نفت مناطق مركزي ايران در سال 1377 به اين شركت واگذار شد و بدين ترتيب فصل جديدي در تاريخ صنعت نفت ايران آغاز گرديد.
شركت نفت مناطق مركزي ايران از بدو تاسيس ماموريت يافت تا با بهره گيري از تمامي توان فني- تخصصي نيروهاي خود و فناوريهاي روز دنيا از منابع خدادادي نفت و گاز براي رسيدن به افق هاي روشن آينده بهره برداري و صيانت كند و اينگونه بود كه شكوفايي اقتصادي اين صنعت آغاز گرديد.
گستردگي فعاليتهاي اين شركت موجب شد تا براي سرعت بخشيدن به اجراي طرحها و برنامه هاي خود علاوه بر اجراي طرحها و پروژه هاي مرتبط با توسعه ميادين و افزايش توليد در شركت نفت مناطق مركزي ايران، مسئوليت بهره برداري از ميادين نفت و گاز را به سه شركت بهره برداري نفت و گاز زاگرس جنوبي ، غرب و شرق واگذار كند.
فهرست مطالب:
فصل اول: آشنايي كلي با شركت بهره برداري نفت و گاز شرق
1-1 مقدمه 7
1-2 شركت بهره برداري نفت و گاز شرق 8
1-3 هدف از ایجاد و محدوده فعاليتهاي شرکت 8
1-4 استراتژی شرکت 9
1-5 واحد مهندسی نفت 11
1-5-1 وظایف مهندسی مخازن 11
1-5-2 وظایف مهندسی بهره برداری 12
1-5-3 وظایف مهندسی فرآورش 13
1-6 حوزه فعاليت شركت بهره برداري نفت و گاز شرق 15
1-6-1 ميدان گازی خانگیران 15
1-6-11 مخزن مزدوران 16
1-6-12 مخزن شوریجه" B" 17
1-6-13 مخزن شوریجه "D" 18
1-6-2 ميدان گازی گنبدلی 18
1-7 سیستم جمع آوری، انتقال و فرآورش 19
1-7-1 مخزن مزدوران 19
1-7-2 مخزن شوریجه 20
1-7-3 مخزن گنبدلی 20
1-8 خصوصیات میادین گازی 21
1-8-1 خانگیران 21
1-8-11 مخزن مزدوران 21
1-8-12 مخزن شوریجه" B" 22
1-8-13 مخزن شوریجه "D" 23
1-8-2 گنبدلی 24
1-8-21 شوریجه "D" 24
فصل دوم: ازدياد برداشت از مخازن گاز ميعانی
2-1 مقدمه 26
2-2 روش چرخش گاز متان 28
2-3 تزریق گاز دی اکسید کربن 29
2-4 تزریق گاز نیتروژن 29
2-5 سیلاب زنی 30
2-6 تزریق هوا 30
2-7 شکاف دهی هیدرولیکی 30
2-8 تزریق آب و گاز به صورت متناوب 31
فصل سوم: فرآیند ازدیاد برداشت نفت
3-1 مقدمه 32
3-1-1 برداشت اولیه 33
3-1-2 برداشت ثانویه 33
3-1-3 برداشت ثالثیه 33
3-1-4 ازدیاد برداشت نفت 34
3-1-5 بهبود برداشت نفت 34
3-2 منابع نفتی هدف برای روش های ازدیاد برداشت نفت 35
3-2-1 عوامل موثر در کاربرد روش های ازدیاد برداشت نفت 36
3-3 خصوصیات ایده آل یک فرآیند ازدیاد برداشت نفت 37
3-3-1 جا به جایی میکروسکوپیک و ماکروسکوپیک 37
3-3-2 ملاحظات کاربردی 39
3-4 دسته بندی کلی و تشریح روش های ازدیاد برداشت نفت 40
3-4-1 روش های شیمیایی 41
3-4-11 کنترل پویایی 41
3-4-12 روش مواد فعال در سطح 43
3-4-2 روش تزریق گازهای امتزاجی و غیر امتزاجی 44
3-4-3 روش های حرارتی 47
3-4-4 روش های نوین 49
3-4-41 روش تزریق بخار همراه با ریزش ثقلی 49
3-4-42 روش تزریق گاز همراه با ریزش ثقلی 50
3-4-43 روش استخراج بخار هیدروکربنی 51
3-4-44 روش ازدیاد برداشت میکروبی 52
3-4-45 روش ازدیاد برداشت الکتریکی 53
3-4-46 روش ازدیاد برداشت هیبریدی 54
3-4-47 روش تزریق ژل های پلیمری 55
3-5 معیارهای سنجش برای کاربرد روش های ازدیاد برداشت 56
مراجع 58