در حريق هايي كه درون ساختمانها اتفاق مي افتد گاهي اوقات دود بسيار دورتر از كانون اصلي حريق نفوذ مي كند پلكانها و آسانسورها، شفت ها و طبقات ديگر مملو از دود گرديده و عمليات تخليه متصرفين و اطفاء حريق را با مشكل جدي مواجه مي سازد. آمار و ارقام بيانگر آن است كه بيشترين علت اصلي مرگ و مير درحريقها ناشي از دود و گازهاي سمي و خطرناك توليد شده مي باشد. دود عبارتست از ذرات جامد و بسيار ريز ناشي از سوختن (بيشتر اوقات سوختن ناقص) مواد و ذرات ريز معلق درهوا مي باشد. دودگرفتگي سبب كاهش ديد، تاريكي و ترس و وحشت متصرفين و موجب كاهش درصد اكسيژن در فضاهاي بسته مي گردد و مي تواند حوادث تلخي را به دنبال داشته باشد. همچنين دود مي تواند مشكلات زيادي را در مبارزه با حريق و مهار و كنترل و اطفاء آتش سوزي بوجود آورد. تكنيك تهويه و رفع آلودگي محيط حريق درساختمانها بسيارحساس و ظريف مي باشد واگر به شكل غيراصولي و ناهماهنگ عمل شود چه بسا باعث گسترش حريق و خسارات ثانويه حريق خواهد شد. لذا آتش نشانان به خصوص فرماندهان حريق بايد به اندازه كافي به اصول و مباني تهويه در زمان آتش سوزي و خطرات انتشار دود، حرارت و گازهاي سمي درساختمان ها واقف باشند. بويژه درآتش سوزيهايي كه در ساختمانهاي بلند و مرتفع صورت مي گيرد.گاهي مواقع خسارات جاني دود و گازهاي سمي از خسارات مالي بسيار بيشتر و فاجعه آميزتر مي باشد. مثلاً دريك بيمارستان كه ضوابط مهندسي و حفاظت از حريق بدرستي درآن انجام نگرفته باشد از آتش سوزي قسمت شوفاژخانه دود و گازهاي سمي به بخش هاي مختلف بيمارستان درطبقات بالا سرايت خواهد كرد و بيماران زيادي را كه قادر به حركت و جابجايي سريع نمي باشند به راحتي به كام مرگ مي فرستد. لذا درخصوص كنترل و تهويه دود روشهايي دراين جزوه ارائه شده است كه به آن مي پردازيم.
فهرست مطالب:
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه
1-2- تعاريف
1-3- مراحل آتش سوزي
1-4- بررسي دود و حركت آن درساختمانها
1-5- اثردودكشي درساختمان، (Stack Effect)
1-6- مزاياي انجام تهويه مناسب محل حريق
1-7- بررسي حالت قارچي شدن Mushrooming
1-8- بررسي پديده شعله ناگهاني Flash Over
1-9- بررسي پديده برگشت شعله Back draft
فصل دوم: روشهاي تهويه
2-1- روش طبيعي
2-2- روش مكانيكي
2-3- تهويه طبيعي هوا از بالاي ساختمان (عمودي)
2-4- تهويه طبيعي از كنار(افقي)
2-5- تهويه فشار منفي
2-6- تهويه فشار مثبت
2-7- راه پله هاي تحت فشارمثبت
2-8- اجراي تهويه فشار مثبت
2-9- دهانه ورودي و محل قراردادن بادبزن
2-10- مسيرجريان هوا درداخل بنا
2-11- قسمت خروجي
2-12- تاثير شرايط جوي
2-13- آرايش بادبزنها
2-14- بادبزن هاي موازي (كنارهم)
2-15- بادبزن هاي سري (پشت سرهم)
2-16- كنترل هواي ورودي به منطقه حريق زده
2-17- ساختمان يك طبقه
2-18- ساختمانهاي چند طبقه
2-19- ساختمانهاي بلند مرتبه
2-20- زيرزمين هاي طبقاتي
2-21- زيرزمين با دو راه پله خروجي
2-22- زيرزمين با يك راه پله خروجي داراي شيبراه
2-23- فضاهاي بزرگ
2-24- كنترل حريق
فصل سوم: مشخصات بادبزن
3-1- بادبزن با موتور بنزيني
استراتژی‌های تهویه دود
دود بری برای نجات انسان‌ها
دودبری برای خاموش كردن حریق
دودبری برای جلوگیری از انفجار
دودبری برای كنترل گسترش حریق
نتیجه‌گیری
سيستم هاي اعلام حريق دستي و اتوماتيك
سيستم اعلام حريق دستي
سيستم اعلام حريق معمولي
سيستم اعلام حريق معمولی نوع موضعي
4-2-2- سيستم اعلام حريق معمولي نوع غير موضعي
دتكتور دودي
دتكتور دودي يونيزاسيون
دتكتور يونيزاسيون دودي نقطه اي
دتكتور دودي نوع فتو الكتريك
دتكتور دودي فتوالكتريك خطي يا بيم دتكتور
دتكتور دودي فتوالكتريك نقطه اي
بك درفت
فلاش آور Flash Over
ضرورت تهویه
نحوه توليد و حركت دود
جلوگيري و كاهش خسارت
جلوگيري از گسترش حريق
كمك به آتش نشانان در اطفاء حريق
چه زماني بايد اقدام به تهويه نمود؟
انواع روش های تهویه
تهویه طبیعی
تهويه از كنار (افقي)
سيستم هاي تهويه هاي مكانيكي
انجام تهويه با استفاده از وسائل و تجهيزات سازمان آتش نشاني
وسايل و تجهيزات سازمان آتش نشاني براي انجام تهويه
انفجارات دود Smoke Explosions