مهمترین اموری که در حقوق مدنی مورد بحث و نظر می باشد اعمال حقوقی است و در اعمال حقوقی همانا «عقد» جایگاه ویژه ای به خود اختصاص داده و اهمیت خاص دارد. اشخاص در زندگی روزمره برای رفع حوائج و رسیدن به اهداف مورد نظر به انعقاد و تحقق این توافق طرفینی تحت عناوینی مختلف معین یا غیرمعین می ورزند.
با این حال وسعت معاملات و کثرت مبادلات و حجم روز افزون قراردادها به معنای آگاهی کامل متعاقدین از تمامی آثار و احکام عقد نمی باشد. به عبارت دیگر بعض اشخاص عقودی را منعقد می نمایند که شاید نام آن را نیز ندانند.حذف یا تجدید یک اثر یا اضافه نمودن تعهدی دیگر بر آثار عقد، محصول عاملی به نام «شرط» است که چون در متن عقد و در ضمن قرارداد بر آن توافق می گردد، «شرط ضمن عقد» نامیده می شود.
نکته حائز اهمیت فراوان، بررسی صحت و فساد شرط و تحقیق پیرامون تاثیر شرط باطل بر عقد و آثار نسبت به متعاقدین است. زیرا عصر حاضر، دوران تحقق قراردادهای پیچیده و زمان به کار بردن شگردهای مختلف و ترفندهای متفاوت برای رسیدن به برتری ها و امتیازاتی در ضمن آن است. به طوری که کمتر قراردادی منعقد می شود که شرطی در متن آن نیامده باشد.اهمیت «شروط باطل و تاثیر آن در عقود» از طرفی و عقد مجموعه ای حتی به طور مختصر که بتواند پاسخگوی مسائل غامض و مبین مباحث پیچیده ی آن باشد، از جهت دیگر، ضرورت تحقیق و تتبع پیرامون موضوع یاد شده را دوچندان نمود.
بحوث مربوط به موضوع مورد تحقیق در چهاربخش مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش اول به مباحث مقدماتی پرداخته و با تبیین نظریه ی تفکیک میان شروط باطل و مبطل.
بخش دوم را به اقسام شروط باطل اختصاص داده.
در بخش سوم شروط مبطل مورد بررسی واقع می شود
و در بخش چهارم آثار شروط باطل و مبطل به طور جداگانه مورد مطالعه قرار می گیرد و در خاتمه ، به طور خلاصه نتایج مباحث ارائه خواهد شد.
فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول: کلیات
بخش اول: مفهوم و ماهیت حقوقی شرط
گفتار اول: مفهوم شرط
گفتار دوم: لزوم وفای به شرط
بند اول: آیات
بخش دوم: شروط ضمن عقد
گفتار اول: شرط ضمن عقد جائز
گفتار دوم:شرط ضمن عقد لازم
بخش سوم: رابطه ی شرط با عقد
بخش چهارم: اقسام شرط
گفتار اول: شرط صفت
گفتار دوم: شرط نتیجه
گفتار سوم: شرط فعل
فصل دوم: شروط باطلی که مفسد عقد نیستند
بخش اول: مبنای بطلان شروط غیرمقدور
بخش دوم: لزوم مقدوریت شرط
بخش سوم: قدرت تسلیم موضوع تعهد
گفتار اول: قدرت بر تسلیم موضوع معامله
گفتار دوم: قدرت تسلیم بر موضوع شرط
بخش اول: مبنای بطلان شرط بدون نفع و فایده
گفتار اول:لغویت شرط
بخش دوم معیار تشخیص شرط بدون نفع و فایده
گفتار اول: ضرورت انتخاب ملاک مناسب
گفتار دوم: حکم موارد تردید
فصل سوم: آثار شروط باطل و مبطل
بخش اول: تعدد و تقابل شروط در ضمن یک عقد
گفتار اول: اجتماع شروط صحیح و باطله در یک عقد
بخش دوم: عدم تأثیر اسقاط شرط مبطل در ماهیت عقد
نتیجه
فهرست منابع