مقدمه:
پلاستیک یا رزین های مصنوعی
پلاستیک، رزین و یا صمغ مواد شیشه ا ی مانندی هستند که در اثر حرارت، فشار و مواد شیمیایی می توان آنها را به اشکال گوناگون تبدیل نمود.
انسان هزاران سال برای تهیه وسایل وادوات زندگی خویش از سنگ استفاده می نموده است که به نام حکومت سنگها معروف شده بود. ولی پس از پیدایش آهن دوران حکومت سنگها سپری شده و آهن، فولاد، جایگزین آن گردید. اما انسان محقق از پا ننشست و در تکاپوی عناصر جدیدی بود که بتواند ارزانتر از فولاد وارد بازار صنعت کنند. که زمینه هایی برای شناخت پلاستیکها فراهم گشت. البته بیش از نیم قرن در حالیکه ماده جدیدی به نام پلاستیک شناخته شده و دوران شکوفایی خود را آغار کرده و زمینه سازی می نمود ولی دانش و اطلاعات محققین در فراهم آوردن بسیار ناچیز و جزئی بود اما با گذشت زمان این ماده هم سیر تکاملی خود را همراه با پیشرفت علم و دانش و به دنبال آن تکنولوژی ساخت و متالوژی ساختاری بطور معجزه آسائی اهمیت بخشید و به صورت یک ماده جهانی با مصارف متنوع ارزان و بادوام درآمد.
اولین پلاستیکی که مورد استفاده بشر قرار گرفت رزینی بود که در دل طبیعت نهفته بود و از تنه درختان بدست می آمد ولی به لحاظ محدودبودن مقدار و خواص مکانیکی آن محققین به کمک دانش خواص مکانیکی و شیمیایی آن را مورد بررسی قرار داده و به اسرار نهفته درونی آن پی بردند. همین مطالعات زمینه را برای دستیابی به رزین مصنوعی فراهم نمود که نه تنها از لحاظ خواص با رزین های طبیعی قابل قیاس نبود بلکه خواصی از آنها بروز کرده که در رزین های آفریده در طبیعت یافت نمی شد.
اولین پلاستیک یا رزین مصنوعی که به دنبال این تحقیقات شناخته و عرضه بازار گردید به نام باکلیت بود که در سال ۱۹۰۰ میلادی بوسیله شیمیدان بلژیکی به نام باکلند Backland به صورت سنتز کشف گردید و پس از آن انقلاب غیرقابل تصوری در صنعت پلاستیک سازی پدیدار و انواع و اقسام پلاستیک ها یکی پس از دیگری ساخته و روانه بازار جهانی گردید و توانست در اندک مدتی فرآورده های متنوع را در زندگی بشر و صنایع مختلف وارد سازد.
اما با توجه به اینکه اولین پلاستیک مصنوعی در سال ۱۹۰۶ توسط
Backland( باکلند) دانشمند بلژیکی ساخته شد ولی نخستین اختراعی که در این زمینه به ثبت رسید در سال ۱۹۳۴ میلادی توسط دانشمندی به نام P.Schlack بود که طی تقاضای ثبتی یا نخستین تعریفی که در مورد رزین به صورت اثر مواد آلی با ساختار حلقوی به نام پلی گلیسای دیل Polyglycidyl بوده و پس از آن یک شیمیدان سوئیسی الاصل به نام پیرکاستان Pieerecastan که برای یک شرکت آلمانی به نام Gebruderde اولین شرکتی بود که این تحقیقات را انجام داد و کاربرد آن را در دندانسازی معرفی نمود ند.
از آن به بعد شرکت سوئیسی CIBA-GEIGY طی موافقتی کتبی که با شرکت آلمانی فوق الذکرتحقیقات و مطالعات بعدی ایکسی رزین ها را بعهده گرفت که نهایتاً به زمینه گسترده امروزه که شامل انواع اپکسی رزین ها اعم از آرالدایت ها،چسب ها، پوشش دهنده ها، رنگهای ترکیبی، رزین های ابزارسازی، رزین های قطعه سازی، رزین های صنایع ساختمانی پلاستیک های مهندسی، رزین های صنعت برق و الکترونیک، رزین های رنگ سازی، چسب های تخصصی، فرآورده های تخصصی، برای صنایع هواپیماسازی، اتومبیل سازی، پیگمنت های با کیفیت عالی، پیگمنت های کلاسیک گروه آزاد و تالوسمیاتین ها، رنگهای متال کمپلکس با رنگ. رنگهای مخصوص بیکمنتهای معدنی، رنگهای سرامیک، بیکمنت های مخلوط با رزین، پیکمنت های آماده، پیکمنت های محلول در آب و تولیدات دیگر که در جای مناسب (کاربردها) از آن بحث خواهد شد.
غیر از این تحقیقات که شرکت سیبا عهده دار آن بود شرکت های دیگری از قبیل کمپانی Devoe-Reinold در آمریکا و شرکت شل انجام داده اند ولی هیچیک موفق نبوده و اخیراً شرکت های دیگر آلمانی به ساخت و تولید نمونه هایی از آن پرداخته و وارد بازار صنعت کرده اند مواد پلاستیکی به لحاظ دارابودن خواص ویژه ای از قبیل وزن مخصوص کم، قابلیت هدایت حرارتی و الکتریکی ضعیف، مقثاومت در مقابل املاح خورنده( حلالها) آلی و معدنی، حرارت و مواد اکسیدان، قیمت ارزان، فراوانی، شکل پذیری راحت نقطه ذوب پائین و….
برخلاف رزین های طبیعی که مواد کاربردی و تولیدی آن محدود می باشد امروزه در صنایع مختلف از قبیل ماشین سازی، ساخت اشیاء خانگی، وسایل شیمیای، عایق های الکتریکی، صنایع رنگ سازی، روکش فلزات ، و غیر فلزات، صنایع نساجی، وسایل اندازه گیری، تجهیزات زیردریایی، اقمار مصنوعی، سافین فضایی، صنایع بسته بندی، حمل و نقل، قالب سازی، فونداسیون ماشین آلات سنگین از جمله پرس های با برش های بالا، کف پوش سالنها، و آزمایشگاهها، ساختمانها، باند فرودگاهها، و کارگاهها. عایق بندی ماشین آلات الکتریکی ودستگاههای اندازه گیری شبکه های فشار قوی، ساختن اسباب بازی، و وسایل سرگرمی بچه ها، دکوراسیونها، و …. اهمیت به سزایی پیدا کرده است که می توان گفت بعد از آب و نان جزء لاینفک زندگی عصر حاضر به حساب می آید. البته بشر کاشف تنها به این موردها یا صدها موارد دیگر بسنده نکرده و هر روز با یافتن نوع بهتر و مرغوبتر این ماده معجزه آسا و کاربردهای تازه آن در تلاش و کوشش است و به این امید است که روزی کمبود دارو، بهداشت درمان و خوراک انسان ها را جبران نماید.
مواد پلاستیک از واحدهائی تشکیل یافته اند به نام مونومر Monomer که مجموعه واحدها را پلیمر خوانده می شود. پلاستیک ها از نظر ساختار به دو گروه تقسیم می شوند.
گروه اول ترموپلاستیک ها( Tiermo Plastic ) و گروه دوم ترموست ها(Tiermo Seting ) می باشد. رزین های ترموپلاستیک به آن دسته از رزین ها اطلاق می شوند که در اثر حرارت روان گشته و می توان آنها را چندین بار بازیابی نموده و تغییر شکل داد. به عبارت دیگر این ردیف رزین ها برگشت پذیر بوده و می توان آنها را آسیاب کرده و ضمن ترکیب با مواد نو به شکلهای دیگر فرم داد. نظیر پلاستیک های معمولی. ولی رزین های ترموست به آن دسته از رزین ها اطلاق می شود که یکبار شکل می پذیرد و هیچگونه عمل بازیابی روی آنها انجام نمی گیرد و پس از سخت شدن تغییر شکل نداده و در حلال های آلی یا معدنی محلول نخواهد بود . فقط در پاره ای از آنها متورم می شوند. خود رزین ها ترموست به دو گروه تقسیم می شوند. دسته اول ترموست هایی که در اثر حرارت سخت شده و حضور حرارت بعنوان کاتالیت عمل کرده و پس از سخت شدن آن حذف و یا تشدید حرارت بر آن موثر نخواهد بود. گروه دوم ترومولیت هایی هستند که در اثر واکنش های شیمیایی بین رزین و هاردنر( سخت کننده) انجام شده و شکل پذیری ثابت می شود.
این گروه برای انجام واکنش به نسبتهای ترکیب نیازمندند که در جای خود بحث آن خواهد آمد.
برچسب ها:
روش ساختن قالب های آرالدایتی ساخت قالب مقاله قالب صنعتی پروژه قالب تحقیق روش ساختن قالب