چکیده:
قرون متمادی است که جهان درگیر بیماری اجتماعی عظیمی به نام کودک آزاری است. خشونت به کودکان و نوجوانان به عنوان پدیده ای اجتماعی، مورد توجه گروه کثیری از متخصصان قرارگرفته است. روان شناسان، روان پزشکان، مددکاران، مشاوران، خانواده درمانگران، پزشکان اطفال ـ حقوق دانان ... همگی دست اندرکار تدوین راهکارهایی هستند تا بتوان با این پدیده مقابله و مبارزه نمود. پژوهش های روان شناختی گسترده ای، چه در باب نظری و چه در باب عملی، دربارة این پدیده اجتمای انجام گرفته است. به طور مثال، مقایسه طبیعت پرخاشگری در انسان با حیوانات، چگونگی تمایلات پرخاشگرانه در انسان و دلایل آن، میزان شیوع انواع پرخاشگری از گونه فعالیت هایی است که شاید متخصصان را به ریشه شناسی و تبیین راهکارهای مقابله راهنمایی کند.
تلاش های فردی، خانوادگی، اجتماعی سازمان های بین المللی، گروه های غیردولتی و قانونی همگی تأکید بر این مطلب دارند که حفاظت کودکان از خشونت، چه به صورت جسمی یا روانی، و چه غفلت ورزی، اجتماعی، تحصیلی، حرفه ای و سایر گونه های آزار، میتواند متضمن سلامت سازی یکی از ارکان بهداشت روانی اجتماع باشد. آسیب پذیری این کودکان خصوصاً در برابر بیماریهای روانی، اعتیاد و سایر آسیب های اجتماعی کاملاً تحقیق شده و مشخص است. تحقیق حاضر کوششی به منظور مروری بر کلیه دیدگاه های نظری در حیطه های کودک آزاری و ارتباط آن با مقوله اعتیاد را شامل می شود که آزار را از دیدگاه های مختلف و همچنین عوارض روانی و عوارض فیزیکی را بررسی کرده و راهکارهای را برای پیشگیری و درمان ارائه می دهد.
مقدمه
كودك آزاري به هر عملي گفته مي شود كه سلامت جسماني، رواني و اجتماعي كودك زير 18 سال را به خطر مي اندازد." كودك آزاري به چهار نوع زير تقسيم مي شود:
1- آزار جسماني
2- آزار عاطفي
3- آزار جنسي
4- غفلت
"غفلت خود شامل غفلت آموزشي، غفلت پزشكي و غفلت عاطفي مي باشد."
1-1 تعریف اعتیاد
اعتیاد حالتی است که از استعمال متوالی یا متناوب ماده مخدردر فرد ایجاد می کند . با استعمال مواد مخدر تحریک پذیری سلولهای عصبی در دستگاه عصبی افزایش می یابد،در نتیجه داروی بیشتری لازم است تا اورا به حالت تعادل برگرداند.
انتخاب نوع مواد مخدر،تفاوت هایی را در اعتیاد بوجود می آورد. اگرچه بسیاری از مواد و فعالیت ها باعث اعتیاد روانی می شوند، اما برخی از آنها به اعتیاد جسمی می انجامند. محرک ها (نظیرکوکائین) مواد کندساز (نظیر الکل) و مواد مخدر (نظیر هروئین در مقایسه با مواد تنفسی (نظیر تینر) یا توهم زا (نظیر D.S.L) بیشتر باعث اعتیاد جسمانی می شوند.دراین میان ماری جوانا خاصیتی دو گانه دارد:این ماده اگرچه مشخصه افزایش ظرفیت درمصرف کننده را از خود نشان می دهد، اما دارای خصوصیت ترک نیست.
اعتیاد روانی با وابستگی احساسی سروکاردارد: وابستگی به مصرف خود ویرانگرانه و ناشی از عادت، به شیوه ای نامیمون برای زنده ماندن تبدیل می شود. جوان احتمالاًبرای لذت جویی،ابراز شجاعت، جلب احترام دیگران فرار از اضطراب، بی اعتنایی به مسائل، فرار از دلشوره و درد و نیز کنترل کردن خشم، ممکن است به مصرف مواد مخدر روی آورد. جوان فکر می کند نمی تواند بدون وابستگی به مواد مخدر، زندگی خود را اداره کند. هرچند که مصرف آن موجب بروز مشکلات شخصی برای وی می شود.
سه نشانه رایج اعتیاد روانی عبارتند از:
1. بی اختیاری( اجباربه مصرف به دلیل ارضای نیازهای احساسی شدید.)
2. فرار (مصرف برای پرهیز از هر چیز دردناک یا کنار آمدن با مشکلات.)
3. امتناع (نپذیرفتن مشکلات ناشی از مواد.) اما داعتیاد جسمانی با وابستگی فیزیولوژیکی سر وکار دارد.
سه نشانه اعتیاد جسمی عبارتند از:
۱. اشتهای شدید (میل جسمی شدید به مصرف مواد مخدر
2. افزایش ظرفیت (برای دستیابی به تأثیر مورد نظر،معمولاًمقدار مواد را افزایش می دهد.
3. ترک (درصورت نرسیدن مواد مخدر به سیستم بدن،در مرحله نخست سازگاری نشانه دردناک و ناراحت کننده در بدن ظاهر می شود.
در تحقيقات بسياري بين كودك آزاري و اعتیاد رابطه وجود داشته است. اکثر والدین علاقه دارند کودکانی تربیت کنند که در بین اطرافیان خود با خوشی و شادکامی به سر ببرند، از زندگی خشنود باشند، استعدادهای خود را شکوفا سازند و در دوره کودکی و بزرگسالی، مشکلات عاطفی–هیجانی نداشته باشند. امروزه تأمین نیازهای جسمی کودکان شاید به سادگی امکانپذیر بوده و دیگر تمامی توان و نیروی والدین را به خود اختصاص نمی دهد. ازاین رو آنها می توانند به نیازهای عاطفی فرزندان خود نیز توجه بیشتری معطوف دارند؛ اما متأسفانه اغلب این والدین در انجام این وظیفه کم¬و¬بیش نا¬موفق بوده اند، والدین درباره تربیت کودکا ن شناخت و آگاهی کمی دارند، شیوه های تربیتی آنها غالباً مبتنی بر روش¬های قدیمی است، از کارآیی لازم برخوردارنیست، به کارشناسان و متخصصان بی اعتماد هستند و..... بنا به همین دلایل اختلالات عاطفی-هیجانی در فرزندان ما روز به روز افزایش می یابد و به طور کلی علی رغم تعالیم دینی وآثار بسیاری که درباره روان شناسی کودک به رشته تحریردرآمده است، در این زمینه نسبت به گذشته پیشرفت چندانی نداشته ایم.
ازآن جایی که روشهای تربیتی گذشته بیش ازحدخشن وبی رحمانه بودند،عیب وایراد بسیار داشتندلذا نتیجه استفاده از آنها پرورش نسلی از روان پریشان وروان رنجوران بودکه سرشار از احساس گناه بودند. آنان یا این احساس را در درون خود سرازیر می کردند و بدین طریق افرادی بی ثبات،خجالتی و متنفر از خود بار می آمدندویا مشکلات خود را درقالب خشم و عصبانیت به سوی دیگران معطوف کرده ودر نتیجه بی رحم و آزاردهنده و بیش از حد عیب جو و خرده گیر می شوند. فرزندان والدین الکلی از مشکلات رفتاری نظیر فقدان همدلی با دیگران،ضعف مهارت های اجتماعی و توانایی سازگاری بین فردی وهمچنین عزت نفس پایین و فقدان کنترل بر محیط رنج می برند.فرزندان والدین معتاداز لحاظ عملکرد تحصیلی و کارآیی در مدرسه نسبت به سایر کودکان، به طور معناداری ضعیف تر هستند. دیر یا زود اکثر این کودکان تسلیم الگویی می شوند که والدین به آنها ارائه کرده اند.احتمال زیادی هم وجود دارد که به سوءمصرف کنندگان مواد تبدیل شوند و اگر مورد آزار قرار گرفته باشند،احتمالاًدر آینده فرزندان خود را مورد آزار قرارخواهند داد.
یکی از پیامد های اجتماعی کودک آزاری اعتیاد به مواد مخدر می باشد.دوران بلوغ و نوجوانی یکی از حساس ترین دوره های زندگی به شمار می رود. دراین دوره خصوصیاتی از قبیل تشخص طلبی، اعلام استقلال، مخالفت جویی، خودنمایی، تبعیت از گروه های مرجع و ده ها صفت دیگر بروز می کند. براساس یکی از پژوهش های انجام شده همه گروههایی سنی به طور یکسان در معرض اعتیاد قرار ندارند. حدود 16 درصد از معتادان ،کمتر از 19سال سن دارند و 28 درصد آنان در سنین 20 تا 24 سال به اعتیاد رو می آورند.
این امر اهمیت مراقبت از نوجوانان و توجه به آنان را دراین دوران نشان می دهد.اما اختلافات خانوادگی و تضاد وکشمکش بین والدین و فرزندان موجب می شود که فرزندان از مراقبت و کنترل لازم بی بهره باشند. این وضعیت و فضای نامناسب و نامساعد زندگی و نیز عدم صمیمیت بین افراد خانواده موجب می گردد که فرزندان برای خود دوستانی بیابندو اهمال و غفلتی که در پرورش آنها شده،به سوی اعتیاد سوق داده شوند.به ویژه از آن رو که عده ای به غلط ماده مخدر را تنها وسیله کاهش یا تخفیف فشارهای ذهنی و جسمی خود می پندارند، با پناه بردن به آن می کوشند تارنج ناشی از بدرفتاری پدر و مادر با یکدیگر و با خود را به فراموشی بسپارندکه البته نه تنها به این نتیجه دست نمی یابند بلکه خود را نیز به نابودی می افکنند(کی نیا،1370).
در ارتباط با میزان استفاده از مواد مخدر و الکل توسط کودکان آزار دیده، گلس و استراوس (1990) نشان داده اندکه در مقایسه با کودکان عادی،کودکان آزاردیده بیشتر از مواد مخدر استفاده می کنند و این مسئله، توانایی آنهارا در دوست یابی و تعامل با همسالان خود کاهش می دهد. این کودکان نه تنها ارتباط خشونت بار منفی با خانواده و والدین خوددارند، بلکه ازنظر روانپزشکی بیشتر دچار افسردگی و نا امیدی می شوند. به علاوه ای دسته از کودکان فاقد توانایی های لازم جهت مقابله و رویارویی با مشکلات و تنیدگی ما می باشندکه نهایتاًزمینه بروز اختلالات عاطفی و رفتاری مانند فقدان اعتماد به نفس،گوشه گیری،کابوس سرزنش خود و پرخاشگری نسبت به دوستان و اعضای خانواده را فراهم می سازد. ]1[
فهرست مطالب:
چکیده
1- مقدمه
1-1 تعریف اعتیاد
1-2 مدل نظری کودک آزاری
2- فرضيه هاي تحقيق
3- اعتیاد
3-1 اعتیاد در خانواده
3-2 اعتیاد کودک
4- فرار کودکان
5- عوامل زمینه ساز بروز کودک آزاری
6- دلایل کودک آزاری والدین
7- پیامدهای آزار کودکان
7-1پیامدهای جسمانی
7-2 پیامدهای روانی
8- انواع کودک آزاري
9- پيشگيري از کودک آزاري
10- کودک آزاري و حمايت‌هاي کيفري از کودکان
10-1 حمایت کیفری از اطفال بزه دیده در حقوق ایران
10-1-1 حمایت در برابر مواد مخدر
10-1-2 حمایت در برابر ضرب و جرح و آزار جسمانی
11- کودکان بی پناه ترین قربانیان اعتیاد
12- يافته ها و نتايج
منابع
برچسب ها:
کارتحقیقی اعتیاد اعتیاد و کودک آزاری عوارض کودک آزاری پیامدهای کودک آزاری تاثیر آزار بر روی کودک تحقیق پیرامون کودک آزاری رابطه اعتیاد والدین و گودک آزاری انواع کودک آزاری پیامد روانی کودک آزاری