زمانی که به علت جنگ صنایع در خدمت جنگ قرار گرفت میلیونها کارگر از روستاها به شهرها مهاجرت کردند و جمعیت شهرهای بزرگ خیلی زود افزایش یافت.اتفاق مهم بعد از جنگ توسعه مناطق مسکونی و پخش آن در سطح کل شهر بود.
در محله های کثیف خانه های مدرن ساخته شدند و در حالیکه جنبه های فیزیکی و بهداشتی این خانه های جدید بسیار بهنر شده بودند شرایط اجتماعی به هیچ عنوان پیشرفت نکرده بود.
بعد از جنگ حومه شهرها به طور چشمگیری توسعه یافتند اما به دلیل جدایی اجتماعی و کاهش ارتباط گروه های مختلف مردم در این امر تردید بوجود آمد.
از دهه سوم قرن 20 میلادی به بعد معماری ایرانی و همراه با آن کیفیت منازل مسکونی با بازگشت معماران تحصیلکرده خارج متحول شد.در این زمان ایران هنوز کشوری بود با معماری سنتی که در آن حرفه و هنر معماری در طول سالیان متمادی بر اساس آموزش سینه به سینه از استاد به شاگرد منتقل شده استو به صورت سبکی جامع رشد کرده بود.
با توجه به غنی بودن هنر معماری سنتی در ایران کیفیت در اکثر منازل مشابه هم بوده است. در این دهه برای اولین بار معماران جوان تحصیلکرده کیفیت منازل عامه مردم را موردنقد قرار دادند.ابن کیفیت در ایران فقط مختص طبقه بی بضاعت نبود. در اروپا نیز وضعیت مسکن در دهه 20 کم و بیش به همین صورت بود.
با پایان جنگ جهانی اول نه تنها نقشه سیاسی اروپا تغییر کرد بلکه زندگی اکثر مردم متاثر از نابسامانی اجتماعی و اقتصادی بدتر شده بود.همین امر باعث شد تا معماران اروپایی در فکر راه حلهای نوین و اقتصادی برای بهبود مسکن عامه مردم باشند.
در مانیفست اولین کنفرانس سیام در سال 1928 معماران مدرن اعلام کردند : ” نیازهای اکثر مردم بر نیازهای فردی برتری دارد. معماران باید برای حل مشکل مسکن باید فضای مسکونی را تغییر داد و فضاسازی نوین ایجاد کرد.“
لودویک هیلبر سایمر در این مورد می نویسد“مسکنی باید ایحاد می شد که توقعات بشر را که تا آن زمان تعریف نشده بود و حتی خود او نیز از داشتن آن بی اطلاع بود ،برآورد.“
معماران از دهه 20 میلادی در اروپا و دهه 30 در ایران به بخشی از زندگی خصوصی و اجتماعی انسان در ارتباط با علم پزشکی و بهداشت عمومی توجه کردند. از همین رو بهداشت به یکی از عوامل اصلی در طراحی معماران تبدیل شد.و عنوان ”حداقل نیاز بهداشتی مسکن“ را به خود اختصاص داد.
در این طراحی حمام که تا این زمان در طراحی نقشی نداشت و دستشویی که به گوشه ای از خانه تبعید میشد مورد توجه گرفت و در جاهایی مثل بعضی طرحهای لکوربوزیه محور طراحی در سال 1924 ) بخش دیگری که در این طراحی مورد توجه canale چانل (منزل قرار میگرفت آشپزخانه بود. در خانه های قدیمی آشپزخانه ها به صورت مطبخی بودند که توجه زیادی به آنها نمیشد. در اروپا با کاهش سطح اتاقها ایده های نوین و کاربردی در طراحی آشپزخانه ایجاد شده بود.در این دوران معماران ایرانی هم آشپزخانه ها ره به اشکوب اول منتقل کردند و در این دوره اهمیت بیشتری به آشپزخانه داده شد.
زیگفرید گیدیون در کتابی با عنوان سکونت آزادانه میگوید: ” خانه ای زیباست که نیازهای زندگی ما را براورد.مانند: نور، هوا،فضای حرکت و گشایش“
همچنین در این دوره معماران سعی در ادغام طبیعت و ساختمان کردند. این امر در معماری سنتی ایران کاملا قابل درک و مشاهده است. همانطور که تراس در خانه های سنتی ایرانی بوده است و باغچه ها و حوض در فضاسازی خانه نقش اساسی بر عهده داشته اند.
فهرست مطالب:
روند تحولات مسکن در ایران و جهان
عرضه و تقاضا
افزایش عرضه مسکن
تعريف مسكن و انواع آن در ایران
گونه شناسی مسکن شهری
خانه های مجزا
خانه های با حیاط مرکزی
خانه های ردیفی(خانه های شهری)
آپارتمان های بلند مرتبه
مجموعه های آپارتمانی با ارتفاع متوسط
مجموعه های بلند مرتبه آپارتمانی
مجتمع مسكوني (Clusters)
انواع مجتمع های مسكوني (Clusters)
مجموعه مسکونی اشتراکی
ویژگی های مجموعه های مسکونی اشتراکی
خانه ی عمومی
آپارتمان های بلند
جنبه های اجتماعی
آپارتمان ها با دسترسی مرکزی
نقطه نظر های اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی
مجتمع های مسکونی با ارتفاع متوسط
مجتمع های مسکونی جمعی
انواع مسکن از لحاظ ارتفاع
مقایسه تاثیر زندگی در مجتمع های بلند مرتبه و کوتاه
مصادیق
منابع و ماخذ