بیان مسئله ( سوال های پژوهشی )
متخصصان عقیده دارند که شخصیت هر انسان در شش، هفت سال اول زندگی شکل می گیرد و لذا سالهای اولیه زندگی کودک از نظر تعلیم و تربیت بسیار پر اهمیت، و کوتاهی در مورد آنان زیان بار است .
امروزه جهت رشد و بالندگی بهتر کودکان از مراکز نظیر مهدکودک ها استفاده می شود که هدف از ایجاد این مراکز کمک به رشد جسمانی، ذهنی عاطفی و اجتماعی کودکان و در نهایت کمک به شکوفایی استعداد و علایق آنان می باشد ( پارسا ، 1374 ) .
از معرفی آموزش و پرورش هم مانند بسیاری دیگر از امور زندگی پیوسته در حال تغییر و تحول است، از این رو مسئولان تعلیم و تربیت یک جامعه بخصوص معلمان و مربیانی که با کودکان در ارتباطند باید به تحولات سریع تعلیم و تربیت و روش های پیشرفته تر آگاهی یافته و روش کار خود را اصلاح و تغییر دهند ، در مهدهای کودک صحبت های مربی درباره فصول مختلف سال، زندگی جانوران طرز تشکیل ابر و برف و باران و انواع پوشاک و وسایل نقلیه، ... ... ... هیچ انگیزه مطلوبی در کودکان ایجاد نمی کند و دهها بار تذکر و اخطار مربی می تواند کودک را به فعالیتی وادارد یا از او بخواهد فعالیتی را انجام دهد . تنها با تشخیص مرکز توجه و کانون رغبت کودک می توانیم مطالب مورد نیاز وی را به او بیاموزیم : می توان فعالیت های که در برنامه روزانه، هفتگی و ماهانه کلاس های آمادگی و یا ضـمیمه مهـد کودک ها پیش بینی شده است را نظیر فعالیـت های
زبان آموزی، آموزش مفاهیم ریاضی و علوم ، مفاهیم اجتماعی، دینی و اخلاقی و هر نوع فعالیت دیگر را که در اطراف یک موضوع متمرکز شده را مرکز فعالیت کودکان قرار دهیم ( برقک 1372 ).
لذا با توجه به آنچه توصیف شده در این پژوهش سعی می شود بررسی صورت گیرد که آیا بین کودکانی که از آموزش های مهد کودک برخوردار بوده اند با کودکانی که از این آموزش ها برخوردار نبوده اند تفاوت معناداری وجود دارد ؟
به علاوه سوال های که در این خصوص مطرح هستند عبارت است از :
1- آیا مفهوم سازی برای کودکان پسر و دختر به طور برابر تاثیر گذار است ؟
2- آیا مفهوم سازی به عامل تحصیلات والدین نیز مرتبط است ؟
ج : هدف پژوهش
هدف اصلی این پژوهش پی بردن به تاثیرات آموزش های مهد کودک ها بر رشد مفهوم سازی کودکان است. در واقع این پژوهش سعی می شود بررسی صورت گیرد در بین کودکانی که به مهد کودک رفته اند و آموزش دیده اند با کودکانی که سابقه رفتن به مراکزی مثل مهدکودک ها را ندارند : و مشخص شود که بین این دو گروه چه تفاوت های می تواند در خصوص رشد مفهوم سازی آنان وجود داشته باشد .
د : اهمیت مسئله
تربیت و آموزش کودکان از مهمترین مسائل امروزی است . در واقع یکی از شاخص های توسعه نیروی انسانی ارائه آموشهای سنجیده در مهد کودک هاست . حال اگر بخواهیم تاثیر این آموزشها را از زاویه تحقیقات روان شناختی و تربیتی هم مطرح سازیم ، مشخص می شود که بسیاری از طرحواره های اجتماعی، شناختی، عاطفی و معنوی در این دوران شکل گرفته به نحوی که در سراسر زندگی نقش اسـاسی به خود می گیرد . تحـقیقـات نشـان می دهـند که کـودکـانی کـه از
آموزشهای مهدها و یا مراکز پیش دبستانی برخوردارند در بسیاری از شاخص های آسیب زای زندگی و اجتماعی از جمله بزهکاری، طلاق، افت تحصیلی، مسائل اخلاقی و جزء آن حداقل 20 درصد نسبت به دیگران وضع مطلوب تری دارند ؛ همچنین از شاخص های مولد بودن از جمله ابتکار، تحقق عمل، استقلال ، هویت جنسی ، زیر ساخت اخلاق خود پیروی و جزء آن در همین سنین پی ریزی می شود ( اللهیاری و همکاران ، 1380 ) .
از طرفی هزینه کردن در این مقطع سنی با برنامه ها و آموزشهای صحیح برای کودکان سبب می شود بستر فرهنگی مناسبی برای تغییر بسیاری از عادات غلط باشد . تاثیر آموزشهای مستقیم در این دوران چندین برابر آموزشهای غیر مستقیم نظیر رسانه های گروهی است ؛ ونیز از لحاظ حقوقی هم پرداخت به آموزش کودکان یعنی حمایت از حقوق شناخته شده آنان ( اللهیاری و همکاران ، 1380 ) .
در هر حال کودکی که معلم را به جای پدر و مادر خود می داند بسیار متاثر از آنچه می شود که توسط معلمش مطرح می شود و خود را ملزم به رعایت گفته های معلم خود می داند ( بیلر ، 1972 ) . اما اینکه این آموزش ها تا چه حد بر روی رشد مفهوم سازی کودکان مثمر ثمر است نیازمند بررسی و مطالعه بیشتر است .
ﻫ : فرضیه پژوهش
فرضیه های پژوهش عبارت هستند از :
رشد مفهوم سازی کودکان برخوردار از آموزش های مهد کودک بیش از رشد مفهوم سازی کودکانی است که ار آموزشهای مهدکودک استفاده نکرده اند .
آموزشهای مهدکودک، مفهوم سازی کودکان را افزایش می دهد .
تعریف عملیاتی واژه ها :
آموزش مهدکودک : تعلیماتی است که در مراکز مهدکودک و پیش دبستانی به کودکان داده
می شود ؛( ثبت نام کردن کودک در مهدکودک به مدت حداقل یکسال ). مفاهیم کمی و ریاضی: مانند کم و زیاد، بالا و پایین، شمارش، مفاهیم طبیعی و روزمره مانند روز و شب ، کوه و دشت و جنگل و... مفاهیم اجتماعی و فرهنگی : مانند پلیس، پزشک ، معلم ... ... مد نظر است . در مهدکودک ها این مفاهیم به عنوان پایه آموزش داده می شود .
مفهوم سازی : نمره ای که آزمودنی از آزمون مفهوم سازی ویگوتسکی می گیرد.
رشد مفهوم سازی :
مفهوم سازی به عنوان مقدمه تفکر است . در این پژوهش مفهوم سازی به وسیله آزمون مفهوم سازی ویگوتسکی اندازه گیری می شود که این آزمون در بخش ابزار ها توصیف می شود .