بخشی از متن تحقیق درباره بیکاری و زمینه های ایجاد بیکاری:
کار ارزش محوری جامعه است و رفع بیکاری به عنوان یک پدیده ی مخرب اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، همواره از جمله دغدغه های اساسی برنامه ریزان بوده است. بدین روی موضوع اشتغال و بهره وری کامل و مناسب از نیروی انسانی باید به عنوان یکی از اهداف راهبردی توسعه ی کشور در نظر گرفته شود . امروزه در بسیاری از کشور های در حال توسعه ، بیکاری یکی از مهمترین مسائل اجتماعی است و یکی از نامطلوب ترین پدیده های اجتماعی اقتصاد که پیامد های مختلفی را در زمینه های مختلف به دنبال دارد؛ به طوری که در سال های اخیر به ویژه در حال حاضر اقتصاد ایران علاوه بر معضل بیکاری ، گریبانگیر پیامد های آن و مشکلات دیگری مثل ناامنی ملی ، فقر و ناهنجاری های روانی ، خرابکاری و بزهکاری و روسپیگری ، مهاجرت ، قاچاق مواد مخدر ، طلاق و ... می باشد .علی رغم آنکه در ایران، گستره ی مشکلات اجتماعی چون بیکاری ، فقر ، تبعیض ، اعتیاد ، روسپیگری ، خشونت و....، به سبب عوارض سوء فردی و اجتماعی آنها و نقش منفی بر فرایند توسعه ی جامعه ایران ، نگران کننده بوده و ضرورت بررسی های علمی و مداخلات جدی مبتنی بر شواهد در سطوح مختلف را فراهم آورده است . مقاله ی حاضر به دنبال شناخت وضع موجود و بررسی مسائل اشتغال و بیکاری کشور در سال 1391 بوده است . یافته های تحقیق حاکی از آن است که طبق آخرین آمار ( تابستان 91 ) استان های خراسان جنوبی و سمنان به ترتیب 6.3 و 7.2 درصد دارای نرخ بیکاری پایین و استان های فارس و لرستان به ترتیب با 21.1 و 20.5 درصد دارای نرخ بیکاری بالا می باشند . نرخ بیکاری کشور در سال 1385 ، طبق آمار مرکز آمار ایران ، 11.2 درصد بوده است و در حال حاضر طبق آخرین آمار نرخ بیکاری به 12.4 درصد رسیده که نسبت به سال 1385 به میزان 1.2 افزایش یافته است که حاکی از میزان بالای بیکاری در کشور می باشد . نتایج نشان می دهد که اگرچه نرخ بیکاری در برخی استان های کشور کاهش محسوسی را نشان می دهد اما با این حال نرخ بیکاری در کشور رقم بالایی را نسبت به کشور های توسعه یافته و بیشتر کشور های در حال توسعه دارد و دلیل آن رشد روز افزون جمعیت ، حرکت مردم از روستاها به شهر ، ناتوانی بخش های دولتی در جذب نیروی کار ، استفاده از روشهای تولید سرمایه بر به جای کاربر ، کمبود سرمایه ، انعطاف ناپذیر بودن ساختار تولید و وجود بیکاری پنهان ، پایین بودن بهره وری نیروی کار ، تعیین دستمزد ها بدون توجه به بازدهی نیروی کار و عدم توجه به صنعت توریسم هستند که باعث تشدید بیکاری در کشور های در حال توسعه از جمله کشور ما گردیده اند .
کلید واژه : اشتغال ، بیکاری ، نرخ بیکاری ، نیروی انسانی ، ایران
طرح مساله
موضوع اشتغال و دستیابی افراد به شغل مورد نظر از اساسی ترین نیاز های جامعه محسوب می شود . بیکاری به عنوان یک پدیده ی مخرب اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی مطرح بوده و رفع آن همواره از جمله دغدغه های برنامه ریزان بوده است (کرباسی و همکاران،1387: 31). اشتغال و بیکاری از جمله موضوعات مهم اقتصادی هر کشوری است ، به گونه ای که افزایش اشتغال و کاهش بیکاری به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع تاقی می شود . البته بسیاری از محققان با زمینه ها و سوابق آموزشی مختلف ، سرانجام در واکنش مناسب به این طرز فکر که مفهوم بیکاری را در حد بعد اقتصادی آن پایین می آورد ، توجه همگان را به این مسئله جلب کرده اند که لازم است بعد اقتصادی بیکاری با مجموعه ای از مفاهیمی که به همین اندازه حائز اهمیت می باشد ، از قبیل جامعه پذیری ، مشارکت ، شخصیت و غیره همراه گردد تا بدین وسیله هم در تجزیه تحلیل های علمی و هم در برنامه ی کاری ، همه ابعاد اجتماعی-فرهنگی جهان کار را شامل می گردد( ارگاس ، 4:1380). در واقع، بیکاری را گاهی علاوه بر اینکه یک پدیده ی اقتصادی می دانند یکی از معضلات اجتماعی نیز قلمداد می کنند ، از آن رو فرد بیکار چون خود را سبب هیچ فایده و و انگیزه ای نمی داند ، دارای انرژی برای تخریب و کنش های غیر معقول در جامعه می باشد(کیانمهر ، 1385 : 60).
در جهان بینی اسلامی ، به فعلیت رسیدن نیاز های جسمی و عقلی و رشد و شکوفایی استعداد های فطری و درونی شخصیت انسانی بسته به کار و تلاش و فعالیت اوست؛ بطوریکه فرد تنها با تمسک به کار و تلاش ، قادر خواهد بود ، ضمن ارتقای سطح تکامل فردی و معنوی خویش در تعالی بخشی زندگی اجتماعی خود ، نقش موثر و سازنده ای را ایفا می کند( باقری ،34:1382).فرایند پذیرش فرد در جامعه ی نیز معمولا بر محور شغل او گردش می کند همچنین جایگاه و منزلتی که فرد در جامعه به دست می آورد هم مستقیما در رابطه با نقش شغلی اوست . در واقع کار به عنوان یک منبع اقتصادی برای کسب درآمد برای افراد است و بیکاری فقدان چنین منبع ارزشمندی است(عیسی زاده و دیگران ، 1390 :42). به علاوه میزان اعتماد به نفس فرد در بسیاری از موارد در رابطه با میزان موفقیت او در شغل و چگونگی مناسبت شغل، با سایر ویژگی های او برقرار می گردد . وقتی یک جوان از خودش سوال می کند که « من چکاره ام »، اگر جواب مناسبی نیابد، اعتماد به نفس او رو به ضعف می رود( سام آرام ، 1382 :24 ).
در حال حاضر بیکاری ( به عنوان فقدان یا نقصان فرصت های شغلی مناسب و کافی برای جمعیت جویای کار و عدم توازن بین عرضه و تقاضای نیروی کار ) و تبعات ناشی از آن ، یکی از معضلات اساسی کشور به شمار می آید( صیدایی : 90، 218). بی شک مساله ی بیکاری در کشورما متاثر از خیل عظیم جوانانی است که در چند سال اخیر به عنوان جویندگان شغل به بازار کار کشور وارد شده اند و همچنین افزایش نسبت زنان دانش آموخته با مدرک دانشگاهی که در گذشته و حتی تا دهه قبل هم سابقه نداشته است و قرار گرفتن آنها در صف بیکاران در جستجوی کار که منتج به ایجاد تقاضای وسیع در بازار کار به صورتی شده که همه امکانات و ظرفیت های ایجاد شغل در کشور به صورت عادی، تنها می تواند پاسخگوی نیمی از تقاضا باشد و برای نیمی دیگر باید برنامه های جدید و روش های مکملی را بکار بست تا عوارض ناشی از این هجوم بی رویه که حداقل تا 10 سال دیگر ادامه دارد مهار گردد (سام آرام ، 1382 :34)
پیشینه ی تحقیق
مداح ( 1390 ) در تحقیقی به بررسی « بیکاری و بزهکاری در ایران » پرداخته است . وی در این نوشتار بر پایه ی شواهد تجربی و نظری از رابطه ی بین بیکاری و بزهکاری، یک مدل اقتصاد سنجی جرم به دست داده شده و با بهره گیری از اطلاعات تفاضل اول متغیر های مدل، در سال های 1376 و 1385 برای استان های کشر برآورد شده است. نتایج این برآورد نشان می دهد که یکی از عوامل اثر گذار بر افزایش بزهکاری گسترش بیکاری است. به طوری که با افزایش یک درصدی نرخ بیکاری، دزدی عادی در گستره ی استان های کشور در سال های 76 و 85 با کمابیش 8.6 درصد بالا رفته است. در واقع این تحقیق نشان دهنده ی همبستگی مثبت و معنی دار بین بیکاری و بزهکاری است.
یوسفی و دیگران (1390) تحقیقی را تحت عنوان « تاملی جامعه شناختی در تشخیص و تعیین اولویت مسائل اجتماعی ایران » انجام داده اند . این تحقیق با هدف ارائه تحقیقی جامعه شناختی از ماهیت و اولویت مسائل اجتماعی در ایران گرفته شده است. برای این منظور با تکیه بر رهیافت برساختگرایی، بر بررسی اولویت مسائل اجتماعی از دیدگاه عامه مردم و نخبگان حاکم بر کشور پرداخته شده است. این مطالعه با روش تحلیل ثانویه 4 پیمایش ملی را طی یک بازده ی زمانی 10 ساله با نمونه ای مشتمل بر 36.429 نفر مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحقیق نشان می دهدکه مسائل اقتصادی دارای بالاترین اهمیت و اولویت در بین جامعه ایرانی است و پس از آن مسائل حوزه اجتماعی قرار دارد. همچنین از نظر اهمیت و اولویت مسائل اجتماعی در میان گروه های مختلف اجتماعی ، به ویژه عامه مردم و نخبگان حاکم کشور، تفاوت چندانی وجود ندارد.
صیدایی و دیگران ( 1390 ) در مقاله ای تحت عنوان « بررسی وضعیت اشتغال و بیکاری در ایران طی سالهای 1335 تا 1389 » به دنبال شناخت و ارزیابی وضع موجود بیکاری و اشتغالزایی از سال 1335 تا 1389 بوده و همچنین به بررسی میزان اشتغال در بخش های سه گانه اقتصادی پرداخته اند. روش مطالعه تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی و کمی بوده و شیوه ی جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و با استفاده از آمار هایی رسمی مرکز ایران و مبتنی بر اسناد و مدارک می باشد. نتایج نشان می دهند که با وجود کاهش محسوس در نرخ بیکاری برخی استان ها، نرخ بیکاری در کشور ( 14.6) ، رقم بالایی را نسبت به کشورهای توسعه یافته دارد و دلیل آن هم رشد روز افزون جمعیت و افزایش عرضه ی نیروی کار و همچنین پایین بوده ظرفیت های تولیدی می باشد.
موسایی و گرشابی فخر (1389) در تحقیق خود با عنوان « بررسی رابطه ی بین بیکاری و قاچاق مواد مخدر در ایران » با استفاده از روش تحلیل توصیفی و با استفاده از آمار و اطلاعات موجود و براساس برآورد مدل های رگرسیونی بر روش ols ، رابطه ی بین نرخ بیکاری و قاچاق مواد مخدر را تبیین می کند. یافته ها نشانگر رابطه ای مثبت بین نرخ بیکاری و قاچاق مواد مخدر و رابطه ای منفی بین درآمد ماهانه ی خانوار و نرخ طلاق با قاچاق مواد مخدر است .
رفیعی و همکارانش (1387) تحقیقی را تحت عنوان « مشکلات اجتماعی در اولویت ایران » انجام داده اند. این پژوهش با استفاده از روش دلفی انجام شده و از نظرات 41 نفر از مدیران و کارشناسان و صاحبنظران درباره مشکلات اجتماعی در اولویت در چهار مرحله جمع بندی شده است. بر اساس نتایج حاصله از دیدگاه اعضای دلفی، در مجموع از 49 مشکل اجتماعی، بیکاری ، خشونت ، بی اعتمادی ، فقر در اولویت بالاتری در مقایسه با دیگر مشکلات قرار دارند. همچنین مقایسه یافته های پژوهش و مطالعات مشابه حاکی از اولویت قرار داشتن بیکاری و اعتیاد نسبت به دیگر مشکلات است.
عیسی زاده و دیگران (1385) تحقیقی را تحت عنوان «بررسی ارتباط بیکاری و طلاق در ایران » طی دوره 1385-1345 انجام داده اندکه در آن با اشاره به 4 رویکرد استرس روانشناختی ، هزینه طلاق ، شایستگی فردی و رویکرد تلفیقی، ارتباط بین طلاق و بیکاری را بررسی می کند .با استفاده از داده های مربوط به طلاق، بیکاری طی یک دوره ی 40 ساله (از سال 1334 تا سال 1385 ) برای ایران و با استفاده از ابزار Eviews ارتباط بین این دو در این دوره از طریق تحلیل سری های زمانی آزمون شده است. نتایج نشان می دهدکه ارتباط بین طلاق و بیکاری برای کوتاه مدت، غیر معنی دار ولی برای یک دوره ی بلند مدت، معنی دار است و این موافق با رویکرد استرس روان شناختی است که بر اثر تاخیری بیکاری بر طلاق تاکید می کند.
غلامی ( 1385) تحقیقی را تحت عنوان « جهانگردی ، ایجاد اشتغال و افزایش سرشار درآمد ملی » انجام داده است. این تحقیق که با هدف استفاده از صنعت گردشگری در ایجاد اشتغال صورت گرفته است، نشان می دهد که با توجه به درصد بالای بیکاری در بین جوانان تحصیل کرده و عادی و جاذبه ی جهانگردی ( جاذبه ی تاریخی ، فرهنگی ، تمدن کهنسال ، موقعیت خاص جغرافیایی ، تنوع زیست محیطی و داشتن طبیعی چهار فصل ) که از این لحاظ ایران جزء 10 کشور مهم و نخست جهان قرار داده است ، می توان از این صنعت در ایجاد اشتغال و کسب درآمد و حتی جایگزیی صنعت نفت استفاده نمود.
کیانمهر (1385) در تحقیقی تحت عنوان « بررسی آثار بیکاری با تاکید بر آسیب های اجتماعی » به این موضوع اشاره می کند که بیکاری نه تنها یک پدیده ی اقتصادی است، بلکه یکی از معضلات اجتماعی نیز قلمداد می شوداز آن رو که فرد بیکار، چون خود را سبب هیچ فایده و انگیزه ای نمی داند، دارای انرژی برای تخریب واکنش های غیر معقول در جامعه می باشد. همچنین نتایج نشان می دهدکه خیل عظیم بیکاران درکشور های جهان سوم نتیجه رشد نا متوازن بخش های مختلف اقتصادی-اجتماعی در این کشور ها است اما نمی توان این پدیده را فقط مختص کشور های توسع نیافته و قشر های خاصی دانست ؛ چون بیکاری در کشور های توسعه یافته و در میان قشر های مختلف اجتماعی وجود دارد .
باقری (1385) در تحقیق خود تحت عنوان « اشتغال زنان در ایران: بررسی عوامل اجتماعی – اقتصادی تاثیر گذار» به بررسی مهمترین عوامل موثر بر اشتغال زنان می پردازدکه این عوامل در قالب دو دسته عمده اجتماعی ، اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در بخش عوامل اجتماعی تحصیلات زنان و اشتغال مردان، رابطه ی معنا داری با میزان اشتغال زنان برقرار نموده است. در بخش عوامل اقتصادی نیز بین گسترش صنایع و بخصوص صنایع دستی و اشتغال زنان ارتباط معنا داری وجود دارد. نتایج همچنین نشان می دهد که بیشتر زنان بیکار ، مجرد و باسواداند و همچنین به گروه سنی 15-24 سال تعلق دارند .
ملک زاده ( 1385) در تحقیقی تحت عنوان « اشتغال زنان در قوانین موضوعه ایران » هم به بررسی عوامل موثر بر دستیابی به جایگاه اشتغال مناسب و ایجاد تناسب و تعادل در عرضه و تقاضا به عنوان عواملی که خانواده را از تزلزل و اضطراب مصون می دارد، می پردازد و هم بر این امر تاکید دارد که از آنجایی که زنان امروزه بخش عظیمی از نیروی متخصص علمی جامعه را به خود اختصاص داده اند، بنابراین باید موانع و نگرانی هایی که بر سر اشتغال آنهاست برداشته شود.
مهاجرانی (1384) در تحقیقی تحت عنوان« بیکاری: علت ها ، ابعاد و نوسان های آن در ایران » نشان می دهد که بیکاری یکی از مهمترین مشکلات اجتماعی در بسیاری از کشور های در حال توسعه است که به ویژه در مناطق شهری و در میان جوانان و تحصیلکرده ها افزایش یافته است. عرضه ی رو به رشد و تقاضای ناکافی نیروی کار عامل اصلی بیکاری در این کشور هاست. همچنین بررسی ویژگی های بیکاران در ایران نشان می دهد که نزدیک به نیمی از بیکاران را افراد 24-15 ساله تشکیل می دهد. نزدیک به 25 درصد بیکاران دارای تحصیلات دبیرستانی اند و شمار بیکاران دارای تحصیلات عالی رو به افزایش گذاشته است .
فهرست مطالب تحقیق درباره بیکاری و زمینه های ایجاد بیکاری:
چکیده
طرح مساله
پیشینه ی تحقیق
تعریف اشتغال و بیکاری
اشتغال
بیکاری
انواع بیکاری
نرخ بیکاری در ایران
مقایسه تغییرات نرخ بیکاری در کشور های جهان
علل و عوامل موثر بر بیکاریپیامد های بیکاری
یافته ها
نتیجه گیری
منابع
برچسب ها:
تحقیق درباره بیکاری و عوامل آن تحقیق درباره بیکاری بیکاری چیست عوامل ایجاد بیکاری تحقیق در مورد روش های جلوگیری از بیکاری بیکاری و تورم بیکاری و آسیب های اجتماعی تحقیق مقاله پاورپوینت طرح جابر