اصطلاح ازدواج سفید دو کاربرد متفاوت نو و کهن دارد :
کاربرد نو نمونه فارسی زبان آن می‌باشد که «ازدواج سفید» (و گاهی ازدواج سپید) برای توصیف زندگی مشترک بدون ازدواج رسمی ست (که نباید با نکاح عرفی یا ازدواج کامن‌لا یا عرفی اشتباه گرفته شود[نکته]). در ایران دو تعریف متفاوت از این زندگی مشترک وجود دارد:
در ایران گروهی می‌گویند مقصود از ازدواج سفید آن است که زوجین بدون عقد نکاح اقدام به ازدواج و تشکیل زندگی مشترک می‌کنند. اما منابع فارسی زبان آلمان زندگی مشترک بدون ازدواج یا ازدواج سفید را پیش‌زمینه‌ای برای بسیاری از ازدواج‌های رسمی مطرح می‌کنند[۳] همچنین ازدواج‌های ادیان دیگر بدون عقد نکاح اسلامی است یا نکاح عرفی اسلامی بدون ثبت دولتی انجام می‌شود.
همچنین گروه دیگر در ایران آن را معادل زندگی مشترک بدون ازدواج یا هم‌باشی تعریف می‌کنند[۴][۵] (البته نه تعریف گسترده‌تر آن که به معنی هم‌زیستی ست بلکه تعریف محدود به زندگی مشترک زناشویی بدون ازدواج که طرفین همدیگر را همسر و متعهد به یکدیگر نمی‌دانند).
کاربرد کهن‌تر «ازدواج سفید» در زبان فرانسه و انگلیسی می‌باشد (انگلیسی: White marriage، فرانسوی: Mariage blanc) که به معنی ازدواج بدون وصال یا ثبت شده و قانونی اما به دلایل مختلف حتما همراه با رابطه جنسی ست.[۶] نام ازدواج سفید احتمالاً ریشه در سفید بودن ملحفه شب اول ازدواج داشته‌است.[۷]
ابهام زدایی
همچنین ممکن است ازدواج سفید به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
ازدواج ثبت نشده
نکاح عرفی (نکاح شرعی ثبت نشده در مراجع قانونی دولتی اما با قرائت صیغه عقد نکاح)
نکاح معاطاتی (نکاح با قرائت صیغه عقد نکاح بدون ثبت اما با توافق طرفین بر تعهد در زندگی مشترک زناشویی)
ازدواج کامن‌لا (که معمولاً با عنوان ازدواج سفید مطرح نمی‌شود. ازدواجی است که در کشورهایی که قانون عرفی کامن‌لا را اجرا می‌کنند و نوعی از هم‌باشی همراه تعهد است که از نظر دولت ازدواج قانونی ثبت نشده در نظر گرفته می‌شود)
اتحاد مدنی (که محدود به دگرجنس‌گرایان نمی‌شود ولی در اینجا مقصود فقط دگرجنس‌گرایان هستند)
ازدواج موقت ثبت نشده
روابط خارج از ازدواج
هم‌باشی (یک تعریف کلی از انواع زندگی با یکدیگر همراه رابطه جنسی که می‌تواند شامل تعهد بین دو نفر باشد یا ازدواج کامن‌لا باشد یا به‌طور کلی زندگی با یکدیگر بدون هیچگونه تعهدی باشد که طرفین همدیگر را همسر و متعهد به یکدیگر نمی‌دانند و هم‌باشی برای تمام این موارد کاربرد دارد مشروط به اینکه به‌طور رسمی ازدواج نکرده باشند چه در کشورهایی که مجری کامن‌لا هستند یا نیستند. اما در تعریف واژه هم‌باشی می‌تواند دربارهٔ زندگی خانوادگی یا هر نوع زندگی مشترک دیگری حتی با حیوانات نیز به کار برده شود و ریشه آن به قرن شانزدهم برمی‌گردد.
کاربردهای نادرست
به دلیل برداشت اشتباه عموم ممکن است که ازدواج سفید به اشتباه برای موارد به کار برده شود که صحیح نیست:
ازدواج کامن‌لا (یا ازدواج عرفی) فقط مختص کشورهایی‌ست که در واقع، کامن لا (عرف) را اجرا می‌کنند (فقط در صورتی که تشکیل این نوع زندگی در آن کشورها یا ایالت‌ها باشد، در دیگر نقاط جهان نیز مورد تأیید خواهد بود). این نوع ازدواج بیشتر با هم‌باشی اشتباه گرفته می‌شود اگر چه نوعی از هم‌باشی هست اما به دلیل قوانین عرفی کشور مربوطه پشتوانه حقوقی و قانونی دارد. برای مثال در فنلاند زندگی مشترک بدون ازدواج رسمی با عنوان «Common-law Relationship» مطرح شده‌است[۹] که نباید با هم‌باشی اشتباه گرفته شود زیرا مسئولیت‌ها، مسائل قانونی و حقوقی در ازدواج کامن‌لا که ثبت دولتی یا مذهبی ندارد کاملاً با هم‌باشی متفاوت است اما به دلیل اینکه ازدواج کامن‌لا در ایران رسمی نیست، برداشت جامعه فارسی زبان از زندگی مشترک بدون ازدواج (عنوانی که در فنلاند مطرح می‌شود) با هم‌باشی یکسان است.
نکاح عرفی یا ازدواج شرعی اسلامی ثبت نشده معمولاً در مناطق عرب‌نشین خلیج فارس رایج است نباید با ازدواج سفید که یک تعریف نو در فارسی است اشتباه گرفته شود.
معادل ازدواج سفید در آلمان
در آلمان به زندگی مشترک بدون ازدواج «رابطه شبه‌ازدواج» گفته می‌شود. در دهه ۱۹۵۰ میلادی که جامعه چنین زندگی مشترکی را به سختی می‌پذیرفت به این نوع زندگی مشترک بدون ازدواج «ازدواج وحشی» می‌گفتند. پس از چند دهه با کنار گذاشتن پیشداوری‌ها، قوانین جلوی مداخله مذهب در زندگی فردی و اجتماعی را گرفت که بیشتر از همه تحت تأثیر جنبشی معروف به «جنبش سال ۶۸» بود.[۳]
منتقدان ازدواج سفید در ایران
ماهنامه زنان امروز، مجله‌ای که با ۱۶ سال فعالیت در سال ۱۳۸۶ توقیف شده بود و پس از ۷ سال توقیف در خرداد ۱۳۹۳ فعالیتش را از سر گرفته بود در ۷ اردیبهشت ۱۳۹۴ به دلیل ترویج ازدواج سفید طبق بند ۲ از ماده ۶ قانون مطبوعات با عنوان «اشاعه فحشا و منکرات و انتشار مطالب خلاف عفت عمومی» و «اخلال به مبانی و احکام اسلام» توقیف شد.[۱] وزارت ارشاد نیز از این توقیف حمایت کرد.
منتقدان، زندگی مشترک بدون ازدواج را باعث کاهش آمار ازدواج رسمی و «سست شدن نظام ارزشی» می‌دانند.[۱]
سیاوش شهریور، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران در اواسط تابستان سال ۱۳۹۳ از طرح «اعتلای خانواده پایدار» در دستور کار دولت برای مقابله با ازدواج سفید خبر داده بود.[۱۰][۱۱]
اگر نگاهی به صفحات تاریخ داشته باشیم در می یابیم که تمدن اسلامی در طول سده های گذشته بدلیل ویژگی‌های پویای و بدیع خود همواره هدف هجمه ها و توطئه های برخواسته از سوی تمدن غرب بوده که ماجرای فتح و سقوط آندلس یکی از مشهورترین نمونه های این نوع تقابلات تمدنی است.
فتح اندلس در اسپانیا که در سال 92 ه.ق بدست مسلمانان صورت گرفت موجب شد تا علاوه بر ورود اسلام به اروپای گرفتار شده در بند عقاید خرافی و طاغوتی رهبران کلیسا، زمینه بروز تحولات عظیم فرهنگی و اقتصادی در بخش های جنوب غربی اروپای آن روز مهیا شود بطوری که در پی این تحولات جمعیت زیادی از ساکنین آندلس و سایر سرزمین های اروپایی همجوار به اسلام گرویدند.
البته پیشرفت های همه جانبه مسلمانان در آندلس از چشم حکام مسیحی اروپا مخفی نبود و آنها را به این نتیجه رسانده بود که تداوم این روند موجب گرایش سایر ملت های تحت سلطه مسیحیان به اسلام خواهد شد، از این رو رهبران مسیحی اروپا از راه های مختلف تلاش کردند تا به هر شکل ممکن با پیشرفت های مسلمانان مقابله کنند، اما بدلیل فناوری های نظامی و دفاعی پیشرفته مسلمانان هیچ یک از کارزارهای جنگی آنها علیه مواضع آندلس موفق نبود لذا مسیحیان بجای تمرکز بر تقابل نظامی تصمیم گرفتند تا قوای خود را متوجه نابودی جامعه اسلامی اندلس کنند و سیاست هایی را پیش برند که امروز ما از آنها با عنوان "تهاجم فرهنگی" یاد می کنیم.
تهاجم فرهنگی مسیحیان در طول چند دهه موجب افزایش بی بند و باری در بین مسلمانان شد که این مساله در نهایت زمینه سقوط آندلس را مهیا کرد و سرانجام مسلمانان پس از 800 سال فرمانروایی بر جنوب غرب اروپا از این سرزمین بیرون رانده شده و هزاران مسلمان باقی مانده در اسپانیای امروز بدست سربازان مسیحی قتل عام و سوزانده شدند. امروز نیز دشمنان جمهوری اسلامی ایران تنها راه مهار ایران را در پیگیری تهاجم فرهنگی و آندلوسیزه کردن ایران می بینند و تلاش دارند تا با بر هم زدن ساختار خانواده های مسلمان و ترویج بی بند و باری، مهمترین شاکله قوام و دوام جامعه اسلامی تضعیف و تخریب کنند که در این مسیر پدیده ازدواج سفید یکی از مهمترین ابزارهای مورد توجه دشمن است بطوری که رهبر معظم انقلاب (حفظه الله) در بیانات اخیر خود با اشاره به این توطئه دشمن از آن به عنوان "سیاه ترین ازدواج" یاد کردند.
ازدواج سفید یا باهم باشی "Cohabitation" یک پدیده نوظهور ضد فرهنگی است که اشاره به نوعی از زندگی فارغ از قواعد اخلاقی و شرعی دارد و در آن دختر و پسر بدون انجام ازدواج شرعی و رسمی با یکدیگر زندگی می‌کنند و حتی از انجام روابط جنسی نیز ابایی ندارند. این پدیده ضد خانواده که در طی دهه های گذشته در بین جوامع اروپایی و آمریکایی رواج یافته بنا بر آمارهای مراکز مطالعاتی غرب موجب بروز آسیب های شدید اجتماعی در این دست کشورها شده که از جمله آنها می توان به افزایش تصاعدی نرخ سقط جنین و تولد کودکان نامشروع و رها شده در خیابان اشاره کرد. متاسفانه دشمنان ایران اسلامی با بهره گیری از ظرفیت های رسانه‌ای خود از جمله فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای من و تو و GEM TV اقدام به ترویج این بیماری اخلاقی و فرهنگی در سطح جامعه ما کرده اند.
برخی صاحب نظران شیوع محدود پدیده ازدواج سفید در کشور ما را ناشی از نابسامانی های اقتصادی و هزینه بر بودن فرایند ازدواج و زندگی رسمی معرفی می کنند اما با نگاهی دقیق به ابعاد این پدیده در می یابیم که بر خلاف تصور آنها افراد متمایل به این ناهنجاری اخلاقی نه از طبقات محروم بلکه از طبقات اقتصادی متوسط و رو به بالا هستند لذا مشخص است که چرایی شیوع این پدیده را بایستی در مساله ای جز اقتصاد جستجو کرد.
برای یافتن چرایی این مساله و با نگاهی به پدیده ازدواج در می یابیم که ازدواج شرعی زوجین را ملزم به رعایت برخی قواعد فردی و اجتماعی می کند اما در نقطه مقابل ازدواج سفید یک "ازدواج بی قاعده" است و افرادی متمایل به این نوع روابط می شوند که دارای روحیه ای بی بند و بار هستند و تمایلی به پذیرش قواعد فردی و اجتماعی حاکم بر ازدواج رسمی ندارند که از جمله این قواعد می توان به قاعده مهم "مسئولیت پذیری" اشاره کرد. پر واضح است که فرد مسئولیت پذیر هیچ گاه متمایل به ازدواج سفید نمی شود و اگر امروز شاهد این پدیده ضد فرهنگی هستیم ریشه آن را بایستی در پدیده نفوذ حاکم بر برخی نهادهای آموزشی و حتی رسانه ای کشور جستجو کرد زیرا از دل همین نهادها بود که دشمن برای تحمیل اسنادی از جنس 2030 تلاش کرد، از این رو امروز اگر قصد مقابله جدی پدیده ازدواج سفید را داریم بایستی توجه خود را متوجه عرصه آموزش و پرورش کرده و این نهاد را مکلف به ارائه آموزش های مهارتی اجتماعی از جمله مسئولیت پذیری نماییم.
البته رسانه های رسمی نیز بایستی با بهره گیری از ظرفیت های آموزشی و آگاه سازی خود جوانان را نسبت به تبعات این توطئه ضد فرهنگی آشنا سازند و مانع از حرکت چشم و گوش بسته جوانان به سوی این گرایش ضد اخلاقی از بین برنده سرمایه های انسانی تمدن اسلامی شوند.
برچسب ها:
ازدواج سفید