حبوبات دارای ارزش غذایی زیاد و از منابع مهم تأمین پروتئین میباشند. از نظر زراعی و تقویت حاصلخیزی خاک و کشاورزی پایدار حائز اهمیت هستند. حبوبات از نظر تامین نیاز غذایی جامعه، زراعی ، کشاورزی پایدار وسودمندی اقتصادی نقش مهمی را ایفاء میکنند و یکی از مهمترین محصولات زراعی به شمار میآیند. حبوبات به علت دارابودن 32-18 درصد پروتئین، 65-53 درصد کربوهیدرات و میزان قابل توجهی کلسیم و آهن در تامین نیاز های تغذیه ای انسان اهمیت دارند.
نخود به خانواده بقولات تعلق دارد. بذور رسیده و خشک نخود دارای ارزش غذایی زیاد میباشد و یکی از مهمترین منابع غذایی سرشار از پروتئین ( 18 تا 23 درصد ) میباشد و نیز از قابلیت نگهداری و انبار داری خوبی برخوردار است. علاوه بر اهميت نخود به عنوان يك منبع غذايي مهم براي تغذيه انسان و دام، اين گياه ميتواند در حاصلخيزي خاك ، بويژه در مناطق خشك مؤثر باشد.
نخود به دلیل وجود سطح بالاتری از پروتئین (40٪) در آن، به عنوان یک ماده منحصر به فرد در نظر گرفته میشود. نخود شامل یک فیبر محلول به نام رافینوز است ، نوعی الیگوساکارید که در روده بزرگ از طریق باکتریهای مفید به نام بیفیدوباکتریوم تخمیر میشود. برخی از تحقیقات اولیه نشان میدهد افرادی که نخود میخورند می توانند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهند. نخود همچنین نقش مهمی در رژیم غذایی افرادی دارد که دچار پوکی استخوان میشوند.
تاریخچه نخود
نخود از ابتداییترین حبوبات کشت شده است ، بقایای قدمت آن به 7500 سال در خاورمیانه میرسد. نخودهای موجود در سفالینههای نوسنگی در برخی مناطق ترکیه کشف شدهاند. در بین حبوبات ، نخود به عنوان یک ماده تأمین کننده رژیم غذایی ترجیح داده میشود. نخود منبع اصلی پروتئین گیاهی است و برای کسانی که محصولات حیوانی را دوست ندارند محبوب است (مسعود زاده،2018).
محققین منشأ نخود را به منطقه جنوب قفقاز و شمال ايران نسبت داد و واويلوف ( 1950) دو مركز اوليه ( مركز تنوع فعلي ) جنوب غربي آسيا و مديترانه و يك مركز ثانويه ابتدايي را به عنوان مركز منشا نخود معرفي نمود. وي گزارش كرد ككه مشابه ديگر لگومهاي دانهاي ، ارقام دانه درشت در حوزه درياي مديترانه گسترش يافته است، در حالي كه ارقام دانه ريز به سمت مشرق گسترش پيدا كردهاند. . بررسی ها نشان داده است که نخود از زمانهاي بسيار گذشته ( بيش از سه هزار سال قبل از ميلاد ) به عنوان يك ماده غذايي ثابت، ولي كم اهميت در بين النهرين مصرف مي شده است (سینگ و ساکسنا،1999).
قديمي ترين منبع لاتين در مورد اصلاح arietinum در كارهاي كولوميلا مشاهده شده است , كه احتمالاً به عنوان ترجمه واژه يوناني Krios ميباشد. اسامي Ram و Chickpea نيز مربوط به حالت و شكل بذر است. در تركيه، روماني، بلغارستان، ايران و نواحي مرزي شوروي سابق در اين كشورها نخود تحت عنوان nakhut_nohut ناميده مي شوند، كه مشتق از واژه هايي مانند nut يا nohot است (ایلیادیس ،2001).