طراحی سنتی ایران اساساً پيش از تاريخ يعنی پيش از پيدايش خط – شکل گرفته است .می دانيم که بشر طراحی را از مرحله غار نشينی آغاز کرده است ، دوره ای که سنگ ساده و نتراشيده را به عنوان ابزار به کار می برد ، اما انسان این دوره دارای ره آوردهای مهم فرهنگی است که در نقش پردازی او اثر گذاشته است . همچنين دوره های نوسنگی ، مفرغ تا آهن هر يك برای انسان یا در هر دوره ای انسان برای ما دارای ره آوردهای مشخصی است که بايد شناخته شود ، زيرا در هر يك از دوره ها به حسب وضع اجتماعی و اقتصادی انسان ، دسته ای از نقشها آفريده شده است . گذشته از اين ، اعتقادات انسان در هر دوره هم باعث پيدايش نقشه هائی شده است که بايد به آنها پرداخت .

عمده مبانی طراحی سنتی ايران مذهبی است ، اما پيش از رسيدن به آن مبناها بايد گفت که حتی نخستين نقشهائی هم که انسان کشيد ،بنيان مذهبی دارد ؛ يعنی به طور عمده جادوئی است . هر گونه باور به نيروئی بيرون از طبيعت يا ماوراء طبيعت ، بنيانی برای مذهب است ، ولو اين که ما امروز آن گونه باورها را جزو مذهب نشماريم . مثلاً جادوگری کاری کاملاً مذهبی است و اتفاقاً همه نقاشيهای آغازين انسان هم دارای بنياد جادوئی است ، زيرا از آن جهت نقش گاو وحشی يا گوزن را به ديواره غار کشيده اند که به آن تيراندازی کنند ، چه انسان باور داشت که اگر تصوير چيزی را تسخير کند ، خود آن را هم تسخير خواهد کرد . جای تير روی نقاشي های درون غارها اندک نست . نقش کوه ، آب ، رقص مذهبی ، نمادهای آ ب ، گياه ، حيوان و چهره ، عمده ی دست ساخته های نقش دار کهن – مثل سفال – را انباشته است . حتی بعد ها و در دوره تمدنهای پيشرفته نقشهای مذهبی بر انواع ابزارها و وسائل زندگی انسان ديده می شود . برای مثال تصوير کوزه ای را می بينيم که از مرو کشف شده است و روی آن آئين سوگ سياوش ، که در واقع آئين عزای خدای نباتی است ، ديده می شود . البته نقشهای صرفاً تزئينی هم از زمانهای دور بر ابزارها و وسائل ديده می شود .

فهرست مطالب:

فصل اول 

مقدمه و بیان مساله

پیشینه تاریخی تحقیق

 فصل دوم : مواد و روشهای تحقیقفصل دوم : مواد و روشهای تحقیق

 1-2) نوع و روش تحقیق

2-2) فرضیه تحقیق

3-2) اهداف تحقیق

 فصل سوم : یافته های تحقیق

 1-3) معانی محراب در فرهنگهای لغت فارسی و عربی

2-3) محراب در ادبیات عرفانی

3-3)  تقسیم بندی کلی در مورد منشا پیدایش نقوش محرابی

4-3)  پوست حیوانات

5-3) محرابی در اسلام و رابطۀ آن با مهرابه ها

1-5-3) محرابهای اولیه  

  2-5-3) نقش محراب در مساجد و دیگر اماکن مذهبی

  3-5-3) مشهورترین محرابهای جهان اسلام

4-5-3) محراب در معماری اسلامی

6-3) محراب کلیساها و وجه تشابه و تفاوت آنها با محراب مساجد

7-3) محراب در آئین مهری

1-7-3) مهرابه در آئین مهر

2-7-3) شکل مهرابه ها

3-7-3) تمثیل کشتن گاو

4-7-3) بررسی نقش غار در آئین میترا

5-7-3) مهرابه های ایران

8-3) رنگ در محراب

9-3) کتیبه های تزئینی محرابها

10-3) ارتباط نمکدانهای عشایری ایران و نقش محراب و انعکاس نقوش شبیه به آن بر روی انواع تاچه های بختیاری

11-3 ) قالیهای محرابی

1-11-3)طرح محرابی ستوندار

2-11-3) طرح محرابی قندیلی

3-11-3) طرح محرابی درختی

4-11-3) طرح محرابی گلدانی

5-11-3) طرح محرابی دورنما  

6-11-3) طرح سجاده ای (طرح سجاده شاه عباسی)

7-11-3) تفاوت قالیچه های طرح سجاده ای با قالیچه های سجاده

8-11-3) طرح محرابی هزار گل (گل و بوته دار)

9-11-3) طرح محرابی باغی (محرابی چهارباغ)

10-11-3 ) طرح محرابی گنبدی (گنبددار)

11-11-3) طرح محرابی ترنجی (ترنج دار)

12-11-3) طرح محرابی تصویری (تصویردار)

13-11-3) طرح گلدانی حاج خانمی

14-11-3) طرح دو محرابه

15-11-3) طرح سجاده چند محرابه (3،5،7 یا 9 محراب)

12-3) نمونه هایی از محرابهای مختلف ( عکس )

13-3) طرح محرابی و سجاده ها در مناطق مختلف

14-3) محرابی در مناطق مختلف

15-3 ) نقش ناظم

16-3 ) نماد در قالی

1-16-3 ) نماد سرو

2-16-3 ) نماد شجره الاخضر

17-3 ) چند نمونه از قالیهای محرابی موزه فرش

 فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته ها

 فصل پنجم : پیشنهاد و جمع بندی

 فصل ششم : فهرست زیر نویسها / منابع و مآخذ