در اثر ساییده شدن دو جسم به یکدیگر نیرویی به وجود می آید که در برابر این سایش مقاوت می کند، به این نیرو، نیروی اصطکاک می گویند. این نیرو باعث فشرده شدن دو جسم به همدیگر می شود. در سطوح ناصافی که فرورفتگی ها و برآمدگی های زیادی دارند، نیروی اصطکاک زیاد بوده و در سطوح صاف، مقدار این نیرو کم خواهد بود. درباره نیروی گفته شده، در کتاب علوم پایه ششم مطالبی نوشته شده است. مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک حاضر نیز ما را با خواص این نیرو و انواع آن ها آشنا می کند.
نیرو چیست؟
عاملی که به ایجاد حرکت و یا ایجاد میل به حرکت در اجسام و یا توقف آن ها می شود به عنوان نیرو تعریف می شود. هل دادن یا کشیدن یک جسم را که در برهمکنش با جسم دیگر است، به عنوان نیرو تعریف می کنند که واحد آن در فیزیک بر حسب نیوتن بیان می شود. بر طبق قانون دوم نیوتن، نیرو یک کمیت برداری است. انواع نیرو به دو دسته نیروهای تماسی و غیرتماسی تقسیم می شوند. نیروهای تماسی شامل نیروهای اصطکاک، کشش، نرمال، مقاومت هوا، اعمالی و ارتجاعی است. اما نیروهای غیرتماسی شامل نیروی گرانشی، الکتریکی و مغناطیسی است.
نیروی اصطکاک چیست؟
وقتی دو جسم به هم مالیده می شود بین آن ها نیرویی به نام اصطکاک ایجاد می شود که از سرعت حرکت این دو جسم روی هم می کاهد. در اثر این سایش، بین این اجسام حرارت و گرما ایجاد می شود. به عنوان مثال وقتی در هنگام سرما دو دست خود را به هم می مالیم، به گرم شدن دستان خود کمک می کنیم. تیز کردن چاقو، سمباده زدن چوب و فلز و هل دادن اجسام نمونه های دیگری از اصطکاک است. چون جهت این نیرو مخالف جهت حرکت اجسام است، به همین دلیل با نیرویی بزرگتر از اصطکاک، می توان حرکت یک جسم را سبب شد.
نکته:بر طبق قانون اول نیوتن و اینرسی سکون که تمایل جسم ساکن به ثابت ماندن را نشان می دهد، نیروی بیشتری برای حرکت جسم ساکن نسبت به جسم در حال حرکت نیاز است.
فهرست مطالب:
مقدمه
نیرو چیست؟
نیروی اصطکاک چیست؟
عوامل موثر در اصطکاک
فواید و معایب وجود نیروی اصطکاک
راه های کاهش اصطکاک
انواع نیروی اصطکاک
اصطکاک ایستایی
اصطکاک جنبشی
اصطکاک خشک و تر
عملکرد اصطکاک
ضریب اصطکاک