مقدمه
دنيای ديجيتال امروز دنيای است که همواره در حال تغيير و تحول است ودر اين تغيير و تحول بيشترين تغييرات مربوط به رايانه و تبادل ارتباطات با رايانه می باشد و همه چيز به نوعی با رايانه در ارتباط است. در تمام دنيا در همه مشاغل و کارهای علمی و غير علمی از رايانه بهره می گيرند.در کشور ما ايران از رايانه در دانشگاه ها، موسسات علمی، بانک ها و… از رايانه استفاده می شود، اما در دبيرستانها و مدارس و بطور کلی تر در آموزش و پرورش به ميزان بسيار پايين از رايانه استفاده می شود. در اين مقاله اشاره به اين مورد می شود که چرا در مدارس کشورمان برای آموزش رياضی از رايانه استفاده نمی شود و از نظر امکانات مالی مدارس ايران در چه سطحی قرار دارند، و اينکه استفاده از رايانه چه تاثيری در يادگيری رياضی دانش آموزان دارد و جلوی چه خطاهايی را می گيرد، همچنين ميزان مهارت و آشنايی دبيران با رايانه و نرم افزار ها مورد ارزيابی قرار گرفته است. برای اين کار مدارس خود را از مناطق مختلف استان تهران انتخاب کرديم. در روش تجزيه و تحليل داده ها که از فازی هم استفاده شده و تحليل روی پاسخهای داده شده توسط دبيران و دانش آموزان صورت گرفته است، و نتيجه به دست آمده حاکی از آن است که دبيران زن آشنايی بيشتری با رايانه دارند، در بين دانش آموزان تقريبا در يک سطح آشنايی داشتند. در آخر راه حل هايی برای بهبود در استفاده از رايانه در کلاس های رياضی پيشنهاد شده است.
رایانه در مدارس
در بسیاری از کشورها، مدیران در تدارک خرید رایانه برای مدارسشان هستند. اما بر سر راه استفاده موفق از رایانه درمدرسه، دامهای بسیاری گسترده شده است. نویسنده در این مقاله به چالش های حضور رایانه ها درمدرسه می پردازد و راهکارهایی را پیشنهاد می‌کند. این راهکارها از کاربرد ساده رایانه درآموزش آغاز می شود وتا کاربردهای مختلف آن به روشهای قابل دسترسی پیش می رود نکته آخر این که بنا به دلایلی موجه، باید در مراحل آغازین ورود رایانه به مدرسه ها، ساده ترین کاربرد رایانه را برگزینیم وبعد که تجربه‌های بیشتری به دست آمد، از سیاستی بی وقفه برای ارتقا و روز آمد کردن کاربردهای قبلی رایانه ها پیروی کنیم. این ده نکته را در پی می آوریم.
۱) مهم وحیاتی است که به افراد اطمینان دهیم درمراحل اولیه استفاده از رایانه، اگر با نتایج ضعیف یا پیامدهای ناخوشایندی روبه رو شدند،روحیه خود را از دست نداده ودلسرد نشوند.
برنامه دولت فرانسه در دهه هشتاد، برای ورود صدها هزار رایانه به مدارس، باعث نامیدی ، دلسردی و تضعیف روحیه طرافداران این برنامه شد و تلاشهای پس از آن هم دچار چنین مشکلی شدند. کشور های دیگر هم تجربه چنین پیامدهای ناخوشایندی را داشتند.
۲) درگذشته هر گونه تلاش برای آوردن رایانه به مدرسه، به دلیل کمبود سخت افزار عقیم می ماند. اما این وضع زیاد طول نکشید. اگرچه رایانه ها قابل اطمینان ومعتبر هستند و نسبتاً مدت زیادی بدون مشکل کار می کنند، اما باز هم نیازمند تعمیر، نگهداری و پشتیبانی هستند. پس ضروری است برای پشتیبانی از آن، بودجه ای درنظر گرفته شود و ترجیحاً بهتر است از هزینه خرید کامپیوترها باشد. زیرا در غیر این صورت مدرسه به گورستان انبوهی از مواد دیجیتالی مبدل خواهد شد. در آمریکا برخی مدارس ترجیح می دهند رایانه گرانتری بخرند که دارای کارت ضمانت نامه نگهداری بلند مدت از سیستم باشد. زیرا همیشه فراهم کردن سرمایه و پول برای خرید اول ، راحت تر از تهیه بودجه نگهداری، پشتیبانی و تعمیر بعد از آن است . یکی دیگر از کشورها قانونی دارد که طبق آن خرید، تعمیر ، نگهداری، ضمانت نامه و ارائه نرم افزارهای لازم برای رایانه، باید از یک فروشنده و یا عامل تهیه شود واین کار را برای جلوگیری از مقصر دانستن فروشنده قبلی و طفره نرفتن فروشندگان از وظیفه شان انجام می‌دهد. بنابراین تا مشکلات مالی، منطقی، پشتیبانی، نگهداری و ضمانت نامه رایانه ها حل نشده است، نباید رایانه به مدرسه آورد شود.
۳) وقتی از اهمیت مشکلات سخت افزاری کاسته شد و مسائل سخت افزار وضمانت نامه نگهداری و پشتیبانی از رایانه بر طرف گردید، مانع بعدی استفاده از رایانه در مدارس، نرم افزار است. امروزه برنامه ها و نرم افزارهای خوب و بسیار عالی وجود دارند که اکثر آنها دارای درجه کمتر از عالی، بسیار خوب و با درجه یک هستند، اما هنوز جای رشد وتوسعه دارند. برای مدارس، گره کار و تنگنا، کمیابی و گرانی نرم افزار نیست، بلکه مساله انتخاب نرم افزار مهم تر است. رایانه ها باید حداقل با یک بسته نرم افزاری و مجموعه ای از نرم افزارهای مورد نیاز و مناسب به مدرسه آورده شوند. البته نباید از اولیا مدرسه انتظار داشت که نرم افزار خریداری کنند، زیرا قبل از ایجاد عادت استفاده از رایانه درکلاس، انتخاب و خرید نرم افزار واقع بینانه نیست و ورود رایانه به مدرسه را به تأخیر می اندازد. علاوه بر مشکلاتی که با رایانه ایجاد می شود خود آوردن رایانه به مدرسه، به تنهایی موضوعی بحث برانگیز است، بدون این که بحث رایانه هایی که در مدارس بی استفاده وبی کار مانده اند را به آن اضافه کنیم. مطئماً گروهی از روزنامه نگاران واربابان جراید به مدارس بدون گچ وتخته توجه می‌کنند و برخی دیگر، روی رایانه هایی که هرگز درمدرسه استفاده نمی شوند شانس خود را امتحان می کنند.
۴) سومین مانع بزرگ ورود رایانه به مدارس بعد از سخت افزار ونرم افزار، آموزش معلمان است. تقریباً نتایج پژوهشها و ارزشیابی‌ها نشان داده است که عدم آمادگی معلم، مشکل شماره یک است و برعکس این نتایج ، پژوهشهایی که روی افراد پیشگام وموفق در استفاده از رایانه انجام شده، حاکی از یک تلاش جدی و معتبر نظام تربیت معلم و آموزش معلمان برای به کارگیری و استفاده از رایانه درمدرسه است.
۵) برای اطمینان نجات سیاسی افرادی که در این کار پیشگام می‌شوند ، ضروری است تضمین کنیم که از رایانه ها بلافاصله پس از ورود به مدرسه، استفاده می شود. بنابراین باید راهکارهای مثل خطا-امن یا اگر خطا کنید رایانه دچار مشکل نمی شود وسالم می‌ماند. را در پیش گرفت . به عبارت دیگر راهکاری مورد نیاز است تا بلافاصله بعد از نصب و راه اندازی رایانه، از آنها استفاده شود. همچنین از نظر سیاستگذاری نباید مهم باشد که کاربر ابتدایی، خیلی با استعداد یا فوق العاده خلاق نیست. بزرگترین دشمن استفاده از رایانه درمراحل اولیه استفاده از آن، وجود افراد مستبد وتابع مقررات خشک و دست و پاگیر و ایجاد محیطی دستوری ومقرراتی و حضور سرپرستان ومسئولان محتاط ومحافظه کار است. اگر این افراد که ادعا دارند خیلی خوب رایانه می دانند و بالاتر از همه هستند، زمام این امور را به دست گیرند، اولین استفاده از رایانه با تاخیر مواجه خواهد بود. درحقیقت این گونه افراد، آب به آسیاب دشمنان ورود رایانه به مدرسه می‌ریزند.
۶) در خصوص نحوه استفاده رایانه در مدرسه حداقل سه مکتب فکری وجود دارد که هر کدام نقطه قوت و ضعف خودشان را دارند. اولین سبک، رایانه را به عنوان ماشین – تدریس می بیند که وظیفه‌اش کنترل تلفظ، حساب کردن یا برای آموزش خصوصی وانفرادی به دانش آموز بر مبنای راهنمای برنامه تحصیلی وبرنامه درسی است. دومین سبک استفاده از رایانه را عاملی برای پرورش مهارتهای فکری وغنی سازی آموزشی می‌داند. توان بالقوه رایانه، شبیه سازی مسائل ومنطق را گسترش می دهد . سبک سوم استفاده از رایانه را به عنوان ابزاری می دانند که صاحبان شرکتها و سرمایه گذاران از آن استفاده می کنند، دراین خصوص استفاده از رایانه در مدارس برای آماده کردن دانش آموزان برای استفاده از رایانه در محل کار است. می توانیم کاربرد چهارمی ذکر کنیم و آن بازی است. بازیها یسیاری وجود دارند که توان بالقوه قابل توجهی برای رشد و پرورش مهارتهای شناختی اصلی دارند و شواهد نشان می دهد حتی بازیهایی که ادعا نمی کنند دارای پیامد آموزشی هستند نیز می توانند منجر به یادگیری و فراگیری شوند. زیرا خود بازی با کامپیوتر یک پیامد آموزشی دارد. مدارس مجبورند یکی از این کاربردها یا ترکیبی از آنها را انتخاب کنند. قبل از ورود رایانه به مدرسه، هر مدرسه ای باید به تنهایی آزادی انتخاب راه و نحوه استفاده از کاربردهای رایانه را داشته باشد؛ اما اولیا مدرسه نباید وادار شوند که چنین تصمیمات سخت و جدال انگیزی را اتخاذ کنند.