اصل نَبُوّت، یعنی باور به اینکه خدا برای رساندن سخن خود به انسان، پیامبرانی را از میان خود آنان برگزیده‌است.
واژه نبوت در لغت به معنای پیامبری، و واژه نبی به معنای پیامبر است. بنابر قول مشهور، ریشه این دو واژه، كلمه نبأ به معنای خبر است، و یا به گفته راغب اصفهانی، خصوص خبرهایی است كه از نوعی اهمیت برخوردارند. یعنی خبرهایی كه فایده‌ای بزرگ دارند، و از آن‌ها علم یا ظن غالب حاصل می‌شود. النبأ خبر ذو فائده عظیمه یحصل به علم أو غلبه ظنٌ، و لا یقال للخبر فی الأصل نبأ حتی یتضمن هذه الأشیاء الثلاثه.) ۱
و این ویژگی در مسئله نبوت موجود است؛ زیرا خبرهایی كه پیامبران الهی ـ علیهم السلام ـ به بشر ابلاغ می‌كنند، از عالی‌ترین اهمیت برخوردارند، زیرا كه سعادت و شقاوت بشر با نوع برخورد انسان با خبرهای پیامبران رقم می‌خورد. بر این اساس، پیامبر در اصطلاح شرع به كسی گفته می‌شود كه خبرهای مهم آسمانی را به بشر ابلاغ می‌كند.
۲ - تفاوت رسول و نبی
از این جا به دست می‌آید كه نبوت با رسالت ملازمت دارد، یعنی كسی كه به مقام نبوت و پیامبری برگزیده می‌شود، مقام رسالت و پیام‌رسانی را نیز دارد. البته مقصود این نیست كه دو واژه نبوت و رسالت یا نبی و رسول با یكدیگر مترادف‌اند، بلكه مقصود این است كه در اصطلاح كلامی، این دو با یكدیگر ملازم‌اند. دلیل روشن بر این مطلب آن است كه قرآن كریم آن جا كه از نبوت عامه سخن می‌گوید، گاه واژه نبی و گاه واژه رسول را به كار می‌برد. چنان‌كه فرموده است:
۱. كانَ النَّاسُ أُمَّهً واحِدَهً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتابَ بِالْحَقِّ. ۲
۲. لَقَدْ أرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ. ۳
فهرست:
۱ - حقیقت نبوت
۲ - تفاوت رسول و نبی
۲.۱ - نظریه اول
۲.۲ - نظریه دوم
۲.۳ - ارزیابی نظریه دوم
۲.۴ - نظریه سوم
۲.۵ - ارزیابی نظریه سوم
۳ - منابع