غرب به عنوان داعیه دار قدرت برتر قبل از رنسانس در چنین جایگاهی نبود. با ظهور اسلام وتاکید آن بر علم؛ دروازه های دانش به روی جهانیان گشوده شد. علی رغم اعتراف برخی از محققان اروپایی به وامگیری تمدن غرب از اسلام، غربیان این مسئله را پنهان و خود را برترین تمدن می نامند. این مقاله ضمن بررسی تأثیر تمدن اسلامی بر دیگر تمدنها، به تعامل آن با تمدن غرب می پردازد.
کلیدواژه: تمدن اسلامی، تمدن غربی، ظهور اسلام، رکود، قرون وسطی، اروپا، جنگهای صلیبی، تأثیر تمدن اسلامی
این مقاله ضمن بررسی سه دوره آغاز، اوج و رکود تمدن اسلامی به این مسئله می پردازد که آیا تمدن اسلامی در پیشرفت های تمدن غرب تأثیرگذار بوده است؟ محققان زیادی در این زمینه به پژوهش پرداختند؛ بسیاری بر این باورند که نمی توان از تاثیر تمدن اسلامی بر سایر تمدن ها چشم پوشی کرد. برخی نیز منکر تعامل دوران طلایی تمدن اسلامی با غرب شده اند. قطعیت تولید علم در تمدن اسلامی ثابت می کند مسلمانان دستاوردهای ناب تمدن های پیشین را با آموزه های اسلامی درهم آمیختند و ضمن پیشرفت های علمی چشمگیر، مبنایی برای ایجاد تمدن غرب شدند. این مقاله بر آن است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و از طریق مطالعه آثار محققان حوزه تمدن اسلام و غرب ضمن بیان دوران اقتدار تمدن اسلامی، اذهان مسلمانان را برای رسیدن به خودباوری و خودآگاهی روشن کند و تاثیر تمدن اسلامی بر تمدن غرب را آشکار سازد.
۱-ظهور اسلام و شکل گیری تمدن اسلامی:
با ظهور اسلام در پایان قرن ششم میلادی، فرهنگ و تمدن اسلامی طلوع کرد. اسلام با اعلان «اقرا» که نمادی از علم و اندیشه بود، در جامعه جاهلی آن روز نوعی بینش جدید ایجاد کرد که هم دوری از تعصبات قومی و اعتقادات باطل را فرمان می داد و هم نوعی بینش جدید بویژه در خصوص علم آموزی و گسترش هنر ارائه می کرد. تمدن اسلامی چونان سروی راست قامت سر برآورد و به سرعت به سمت قله رشد و بالندگی حرکت کرد. «هر چند قبل از اسلام، تمدن و فرهنگ یونانی، رومی، هندی، ایرانی و چینی هر یک سهمی در بالندگی و شکوفایی انسانیت داشتند -به گونه ای که اسلام این تمدن ها را اخذ و در خود هضم کرده بود- اما هنگام ظهور اسلام همه این فرهنگ و تمدن ها در حال زوال و نابودی بودند و اگر اسلام در آن زمان با درایت و روشنفکری به این فرهنگ ها نمی نگریست چه بسا همه آنها به نابودی و زوال همیشگی می رسیدند.» (تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، قربانی، ص11)
فهرست مطالب:
چکیده 2
مقدمه 2
۱-ظهور اسلام و شکل گیری تمدن اسلامی: 2
۲-دوران اوج تمدن اسلامی: 3
۳-عصر رکود تمدن اسلامی: 5
۳-۱عوامل درونی 5
۳-۲عوامل بیرونی: 6
۴-اسلام و خودآگاهی اروپا: 6
۵.تمدن غرب در بوته نقد: 8
۶.دوباره در اوج(بیداری اسلامی) 8
نتیجه گیری: 9
فهرست منابع و مآخذ: 10