خداوند در آخر سوره الرحمن می فرماید: «تبارک اسم ربک ذی الجلال و الاکرام؛ مبارک است و پر برکت است نام پروردگارت آن نام پر جلال و صاحب جلالت و صاحب اکرام»، که می گویند اشاره به همان نام "الرحمن'' است که سوره با آن شروع شده است. سوره با کلمه ''الرحمن'' شروع شد و با توصیف ''الرحمن'' با جمله «تبارک اسم ربک ذی الجلال و الاکرام» خاتمه پیدا می کند اشاره به اینکه آنچه که در عالم به وجود آمده است از اول عالم تا آخر عالم، دنیا و آخرت، تمام اینها به اسم ''رحمن'' به وجود آمده است.
می گویند: «ظهر الوجود ببسم الله الرحمن الرحیم». اصلا ''رحمن'' یعنی رحمت عامه پروردگار، یعنی خلقت، اساس خلقت. رحمن یعنی خدای خالق، یعنی خدای خالقی که خلقتش بر اساس رحمت و جود و رساندن فیض است و هر موجودی آن فیضی را که لایق است دریافت می کند. ما اگر بگوییم ''خدا خالق است'' یک معنا و مفهوم را گفته ایم یعنی همین مقدار فهمانده ایم که خداوند ایجاد کننده اشیاء است، ولی آیا این ایجاد بر اساس فیض و رحمت است یا بر اساس دیگری، این را دیگر کلمه ''خالق'' نمی فهماند، ولی وقتی که میگوییم ''رحمن'' یعنی افاضه کننده جود و رحمت خودش. وقتی می گوییم ''رحمن'' یعنی سراسر خلقت مساوی است با سراسر رحمت، و حتی آنجایی هم که عذاب هست، خود عذاب از یک جنبه دیگر - لااقل از این جنبه که ما نظام کل را در نظر بگیریم در نظام کل - باز نوعی رحمت است. می گوید: «تبارک اسم ربک» مبارک باد، افزون باد آن نام پروردگارت، آن نامی که صاحب جلال و اکرام است. گفتیم ''جلال'' یعنی اجل شأنا است، منزه از نقص است، به اصطلاح صفت سلبی است. ''اکرام'' یعنی پر از کرامت است، پرا از جمال است «ذی الجلال و الاکرام» صاحب جلال و جمال بودن، یعنی از نقصها منزه بودن و به کمالها متصف بودن، که جمع میان صفات سلبیه و صفات ثبوتیه هر دو در این جمله شده است.
فهرست مطالب:
مفهوم رحمانیت
ویژگی های رحمانیت خداوند
تفاوت صفت رحمانیت و رحیمیت
جمع بندی
منابع