تاریخچه تهران قدیم
تهران كه امروزه تكیه بر جای شوش ، هگمتانه ، پاسارگاد و اصفهان زده تا دوره صفویان اهمیت چندانی نداشته است. اهمیت و آبادانی و رونق تهران از زمان دودمان صفوی آغاز گردید.
چون نیای بزرگ صفویان بنام سید حمزه در شهر ری مدفون بوده و هم به جهت وجود باغهای وسیع و آب گوارا و چنارهای بلند و زیبا، شاهان صفوی هر چند یک بار بدانجا روی می‌‌آوردند و بدین ترتیب تهران مورد توجه پادشاهان صفوی بویژه شاه تهماسب یکم واقع گردید و وی دستور ساختمان بارویی به دور شهر را داد که دارای چهار دروازه و ۱۱۴ برج به تعداد سوره‌های قرآن بود و برای بنای حصار شهر ازپنج منطقه داخل شهر خاکبرداری انجام شد که بعدها این پنج منطقه به چاله میدان ، چاله حصار ، گود زنبورك خانه ، گود فیل خانه ، گود دروازه محمدیه معروف شدند.
حدود تقریبی نخستین حصار شهر تهران از جنوب به خیابان مولوی و حاج ابوالفتح، از سوی شرق به خیابان ری، از غرب به خیابان شاهپور (وحدت اسلامی) و از شمال به امیرکبیر و سپه (امام خمینی) محدود می‌‌شد و محوطه ارگ تهران در میانه شمالی شهر قرار داشت و خندقی نیز به دور حصار کشیده شده بود و محله‌های عمده درون حصار شامل بازار، عودلاجان، سنگلج، ارگ، چاله‌میدان و چاله‌حصار می‌‌شده است. محدوده درون حصار حدود ۴ کیلومتر مربع بوده و درازی باروی دور آن در کتابهای معتبر حدود ۶ هزار گام نگاشته شده است و فضای بیرون از حصار شامل باغها و کشتزارهای پهناوری بوده که امروزه همگی به محدوده‌های شهری تهران مبدل گردیده اند. پس از استقرار خاندان صفوی در قزوین و سپس در اصفهان، تهران از رشد و گسترش بازمانده و بی توجهی شاه عباس اول به تهران نیز خود به این مسئله افزود.
آقا محمدخان تهران را در آغاز سده سیزدهم و به سال ۱۰۲۴ پایتخت خویش قرار داد و از آن پس تهران دارالخلافه (به معنی پایتخت) نامیده شد. در طول روزگار قاجاری تهران گسترش زیادی یافت و ساخت و سازهای فراوانی در آن انجام گرفت و در دوره سلطنت فتحعلی شاه محلات تازه و ساختمانهای چندی در تهران ایجاد گردید که از آن جمله مسجد امام خمینی (شاه)، مسجد سید عزیزالله، مدرسه مروی، قصر قاجار باغ نگارستان و لاله‌زار را می‌توان نام برد.
جمعیت تهران در دوره ناصرالدین شاه بیش از ۱۵۰ هزار نفر نگاشته شده است. دراین دوره تهران از طریق 12 دروازه با محیط بیرون خود ارتباط می یافت، این عبارت‌اند از:
- دروازه‌های دولت، یوسف آباد و شمیران (در شمال شهر)
- دروازه‌های خراسان، دولاب و دوشان تپه (در شرق شهر)
- دروازه‌های باغشاه، قزوین و گمرک (در غرب شهر)
- دروازه‌های غار، رباط کریم و حضرت عبدالعظیم (در جنوب شهر)
محله دولت که به دلیل نزدیکی با کاخ‌های سلطنتی به این نام خوانده می‌‌شد، خیابان‌های لاله‌زار، خیابان شاه‌آباد، خیابان اسلامبول، خیابان علاء‌الدوله (فردوسی) خیابان لختی (سعدی) خیابان واگن‌خانه (خیابان اکباتان) عین الدوله، دوشان‌تپه (ژاله)، نظامیه (بهارستان) و دروازه شمیران را شامل بود.
برچسب ها:
تحقیق تاریخچه تهران مقاله تاریخچه تهران مطلب درباره تاریخچه تهران پروژه درباره تاریخچه تهران مقاله درباره تهران