چکیده
به دنبال جنبش زنان برای دستیابی به حقوق برابر با مردان « نوشتار زنانه» به عنوان شاخه ای از نقد فمینیستی در اواسط قرن بیستم شکل گرفت.بنابراین، مسئله ی مبارزه برای کسب حقوق برابر، به مسئله¬ی آزادی زنان از طریق رد وانکار اصول فرهنگ جامعه¬ی مردسالارانه مبدل گشت. نوشتار زنانه نظریه¬ای است بر پایه این اعتقاد که زنان و مردان در مقایسه با یکدیگر، خلقیات و روحیات متفاوتی دارند، و براین اساس می توان تفاوت های نوشتاری این دو جنس را بررسی کرد. بنایراین در این پژوهش سعی بر آن شده است که به توصیف مشکلات زنان نویسنده ایرانی در مسیر نگارش و احقاق حقوق خود به عنوان نویسنده، دلایل گرایش آنها به رمان و همچنین به بیان مهمترین مولّفه های نوشتار زنانه با تکیه بر سه رمان موفق معاصر ایرانی بپردازیم.از نتایج تحقیق برمی آید که زنان در مسیر نوشتن با وجود تمام مشکلات عملکرد مثبت و رو به رشدی داشته اند و سعی در ایجاد شیوه ی نوشتار ویژه ی کرده اند.
واژگان کلیدی: رمان فارسی، نوشتار زنانه، زبان و جنسیت، پری فراموشی ،چنار دالبتی، چه کسی باور می کند رستم ؟
مقدمه
یکی از نمودهای تغییر ارزشها و هنجارهای جامعه¬ی مدرن توجه به مسائل زنان است. در پی تحولات پس از مشروطه در طی سالهای گذشته زنان به حوزه های اجتماعی وفرهنگی راه پیدا کردند.جامعه ی مدرن در دوران بازتاب روشنفکری و برابری جنسیتی در برابر تمام عقب ماندگی ها و انحطاط ها و خرافات موضع گیری کرد.ادبیات داستانی بعد از انقلاب متناسب با فرهنگ جامعه رشد کرد. نگاه زیبا شناختی، ورود نویسنده های جوان، افزوده شدن تدریجی خواننده ها و ایجاد سبک ها و جریانهای ادبی متنوع موجب ایجاد نوع نوشتاری خاص برای نویسندگان زن شد. گسترش کمّی و کیفی نویسندگان زن در سالهای اخیر بیانگر نوعی خودآگاهی زنانه است.در این سالها زنان در عرصه ادبیات و مخصوصا داستان نویسی رشد چشمگیری داشته اند. موضوعات و درون مایه های داستان های نویسندگان زن برآمده از احساسات و عواطف آنها بود.نوشتاری که با جای دادن عواطفی خاص و ضرب آهنگ خاص زنانه در نحوه ی بیان و ساختارهای زبانی روابطی جدید بین خوانندگان و نویسندگان بوجود آورد.می توان با نگاه سبک شناختی نوعی نوشتار خاص برای نویسندگان زن قائل شد.غالب آثار این نویسندگان به مشکل هویت و جایگاه زن ایرانی می پردازد و تلاش زنان برای خودیابی و آزادی از بایدها و نبایدها. نوشتار زنانه به عنوان یکی از شاخه های نقد فمینیستی در نیمه ی دوم قرن بیستم و به دنبال جنبشهای فمینیست مطرح شد و یک اصطلاح معرفت شناختی است نه جسمانی.شووالتر زبان شناس معروف اولین بار با در نظر گرفتن تبعیض های اجتماعی برای زنان زبان و نوشتاری متفاوت از مردان قائل شد که از آن با عنوان نوشتار زنانه یاد کرد و بیانگر این است که زنان به دلیل روحیات و عواطف خاص خود دارای زبانی با ویژگی خاص هستند که در کلام مردان دیده نمی شود. نوشتار زنانه دارای مولّفه ها و شناسه های خاصی است که در سطح واژگان و جملات و درون مایه و موضوع در آثار نویسندگان زن بررسی می شود. نوشتار زنانه از دو منظر تضاد و تفاوت مورد بحث و بررسی است. در این پژوهش به بررسی مولّفه های نوشتار زنانه براساس نظریات زبانشناسان بزرگ مثل دریدا و لاکان و شووالتر وآرای منتقدان بزرگ فمنیسم مانند لوس ایریگاری، هلن سیکسو، ژولیا کریستوا و ویرجینیا وولف می پردازیم و همچنین نحوه¬ی نگرش زنانه در سه رمان موفق معاصر.1)پری فراموشی «فرشته احمدی »:داستان زنی را روایت می کند که با خاطرات گذشته اش زندگی می کند و آنها را به شکل ملموسی حس می کند.او از مادرش گریزان و به پدر وفات یافته اش وابسته است.پری فراموشی بیشتر بر جریان سیال ذهن استوار است و جایزه ادبی روزی روزگاری را در سال 88 دریافت کرد.2)چنار دالبتی «منصوره شریف زاده»:رمانی خطی با روایتی ساده .داستان در بحبوحه ِی روزهای آغازین انقلاب است و شخصیت اصلی آن دختری به نام صوفی از یک خانواده متمول است.این رمان داستان آدمهایی است که در جریان انقلاب یا مبارزه می کنند یا فرار می کنند یا به زندگی معمولی با نیازهای سطحی خودمشغول هستند.چنار دالبِتی، برنده جایزه ادبی پروین اعتصامی در سال 83 شد. وهمچنین نامزد دریافت دومین دوره جایزه ادبی یلدا شد.3)چه کسی باور می کند رستم؟ «روح انگیز شریفیان»،این رمان نوشتنش هفت سال به طول انجامید.داستان مهاجرت زنی با همسرش به خارج از کشور و مرور خاطرات گذشته اش، که در این مسیر به کشف تازه ای از عشق می رسد.این رمان برنده ی جایزه ادبی گلشیری شد.در این پژوهش سعی شده تا با بررسی و تحلیل این سه رمان موفق معاصر به بیان مهم تر ین و پرکاربردترین مولّفه های نوشتار زنانه و نحوه ی پردازش و ارائه ی شخصیت زن در آثار نویسندگان زن ایرانی بپردازیم. .
فهرست مطالب
فصل اول(مقدمه)
1ـ1 مقدمه
1ـ2 پیشینه ی پژوهش
1ـ3 طرح سؤالهاي اصلي تحقيق
1ـ4 فرضيه هاي تحقيق
1ـ5 بیان روش کار
فصل دوم( کلیات ):
2-1 جنبش زنان وشكل گيري فيمينيست
2-2- نقد فمينيستي
2-4 نوشتار زنانه چيست؟
الف )منظر تضاد
ب )منظر تفاوت
2-5 معرفي برجسته ترين نظريه پردازان درحوزه ی نوشتار زنان
2-5-1 هلن سيكسو
2-5-2 لوس ايريگاري
2-4-3 ژوليا كريستوا
2-6 چرا زنان رمان را انتخاب كردند؟
2-7 عوامل تاثیرگذار بر نوشتار زنان
2-7-1 محدوديت دامنه ی تجربيات زنان
2-7-2 دوصدايي شدن آثار زنان
2-7-3 مناسب نبودن ساختار نوشتار براي زنان
2-7-4 مغايرت معيارها وارزش هاي زنان با مردان
2-7-5 فراموش كردن آثار زنان و ارزشيابي آن برپايه ی جنسيتشان
2-7-6 زنان وتشكيل خانواده
فصل سوم(مولِّفه های نوشتار زنانه):
3-1- ارتباط زبان و جنسيت
3-2 زبان جنسيت زده چیست ؟
3-3 تاثيرات زبان جنسيت زده
3-3-1 تاثیر زبان جنسیت زده بر اجتماع
3-3-2 زبان جنسيت زده در حوزه واژگان
3-3-2-1 دلالت صريح
3-3-2-2 دلالت ضمني
3-3-2-3 نشان داري
3-3-2-4 روابط خويشاوندي
3-3-2-5 صفات منفي
3-3-3 زبان جنسيت زده در حوزه معنا
3-3-3-1 ساخت منفعل
3-3-3-2 تحقير زنان
3-3-3-3 تجربه ی زنانه (حسن تعبير وتابو)
3-4 مولّفه هاي نوشتار زنانه
3-4-1 آوا
3-4-2 واژگان
3-4-3 اصطلاحات
3-4-4 جمله
3-4-5 موضوعات مورد علاقه زنان
3-4-5-1 خانه
3-4-5-2 خانواد
3-4-5-3 بازگشت به دوران کودکی
3-4-5-4 پرستاری و مراقبت
3-4-5-5 اعتقاد به رویا و شهود
3-4-5-6 اعتقاد به مقدسات و نذورات
3-4-5-7 بازیابی هویت شخصی
3-4-6 توصيف وذكر جزئيات
3-4-7 بيان احساسات
3-4-8 نوشتن خاطره
3-4-9 رعايت ادب وهنجار
3-4-10 تجربیات زنانه
3-4-11 غنا وتنوع شخصيت زن
فصل چهارم(تحلیل آثار)
4-1 پری فراموشی از فرشته احمدی
4-1-1 معرفی نویسنده
4-1-2 خلاصه ی رمان
4-1-3 درباره ی اثر و نویسنده
4-1- 4 مولّفه های نوشتار زنانه
4-1-4-1 واژگان
4-1-4-2 اصطلاح
4-1-4-3 جمله
4-1-4-4 موضوعات مورد علاقه زنان
4-1-4-5 توصیف و ذکر جزئیات
4-1-4-6 بیان احساسات
4-1-4-7 نوشتن خاطرات
4-1-4-8 رعایت ادب و هنجار
4-1-4-9 تجربیات زنانه
4-1-4-10 غناو تنوع شخصیت های زن
4-2 چه کسی باور می کند رستم ؟ از روح انگیز شریفیان
4-2-1 معرفی نویسنده
4-2-2 خلاصه ی رمان
4-2-3 درباره ی اثر و نویسنده
4-2-4 مولّفه های نوشتار زنانه
4-2-4-1 واژگان
4-2-4- 2 اصطلاح
4-2-4-3 جمله
4-2-4-4 موضوعات مورد علاقه ی زنان
4-2-4-5 توصیف و ذکر جزئیات
4-2-4-6 بیان احساسات
4-2-4-7 رعایت ادب و هنجار
4-2-4-8 تجربیات زنانه
4-2-4-9 غنا و تنوع شخصیت های زن
4-3 چنار دالبتی از منصور شريف زاده
4-3-1 معرفی نویسنده
4-3-2 خلاصه ی رمان
4-3-3 درباره ی اثر و نویسنده
4-3-4 مولّفه های نوشتار زنانه
4-3-4-1واژگان
4-3-4-2 اصطلاح
4-3-4-3 جمله
4-3-4-4 موضوعات مورد علاقه ی زنان
4-3-4-5 توصیف و ذکر جزئیات
4-3-4-6 بیان احساسات
4-3-4-7 رعایت ادب و هنجار
4-3-4-8 تجربیات زنانه
4-3-4-9 غناو تنوع شخصیت های زن
نتیجه
کتاب نامه
چکیده لاتین
برچسب ها:
مولّفه های نوشتار زنانه در سه رمان دهه ی80 مولف های نوشتار زنانه پایان نامه رشته ادبیات پایان نامه ادبیات مولفه های زنانه در رمان